Γιατί οι ΗΠΑ απέρριψαν την “άμεση” δημοκρατία

του Πέτρου Πλακογιάννη,

Σύμφωνα με τον διαχρονικό ορισμό του Αριστοτέλη, η δημοκρατία είναι το πολίτευμα στο οποίο ισχύει το «εν μέρει άρχεσθαι και άρχειν». Οι πολίτες στη δημοκρατίας εξουσιάζουν τους ίδιους τους τους εαυτούς.

Παρόλα αυτά, οι θεμελιωτές του κράτους των ΗΠΑ απέρριψαν την άμεση δημοκρατία επειδή πίστευαν ότι θα οδηγούσε σε χαοτική αταξία (Birch, Anthony. The Concepts and Theories of Modern Democracy, 1993). Εξασφάλισαν ότι η επικοινωνία του κράτους με την κοινωνία θα γίνεται μόνο δια της αντιπροσώπευσης (Κογκρέσο) και γι’ αυτό μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι εφηύραν την αντιπροσωπευτική δημοκρατία.

Μπορεί σε μια κοινωνία να υπάρχει και δημοκρατία και αντιπροσώπευση; Κανείς δεν θα μπορούσε να το εκφράσει καλύτερα από τον Ζαν Ζακ Ρουσσώ : «Κάθε νόμος για τον οποίο δεν έχει αποφασίσει ο ίδιος ο λαός, είναι άκυρος· σε καμία περίπτωση δεν είναι νόμος. Ο αγγλικός λαός νομίζει πως είναι ελεύθερος, πλανάται οικτρά. Ελεύθερος είναι μόνο κατά την εκλογή των μελών του κοινοβουλίου· μόλις εκείνα εκλεγούν, είναι δούλος, δεν είναι πια τίποτα». (Ζαν Ζακ Ρουσσώ, Το κοινωνικό συμβόλαιο, Βιβλίο ΙΙΙ. 15).

To ενδιαφέρον με την περίπτωση της Αμερικής, είναι ότι η τάξη που ορίστηκε να εκπροσωπεί τον λαό στο κοινοβούλιο, δεν ήτανε όπως παραδείγματος χάριν στην Πολιτεία του Πλάτωνα οι φιλόσοφοι αλλά μια άλλη κατηγορία.

Οι έμποροι. Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα του Αλεξάντερ Χάμιλτον (από τους Ιδρυτές Πατέρες των Ηνωμένων Πολιτειών), είναι το παρακάτω :
We must therefore consider merchants as the natural representatives of all these classes in the community”. (Alexander Hamilton’s essay “Federalist, No.35” on January 5, 1788)

Είναι ένα κομβικό σημείο επειδή δείχνει την νοοτροπία της “Δυτικής” πολιτικής σκέψης…

, , ,

1 thought on “Γιατί οι ΗΠΑ απέρριψαν την “άμεση” δημοκρατία

  1. Πολύ ενδιαφέρον άρθρο!

    Να σημειώσω πως η αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι δημιούργημα του Σόλων του σοφού, ο οποίος για διάφορους λόγους την εφηύρε και την εφάρμοσε (οι Αμερικανοί, και γενικά κανένα κράτος αυτήν την στιγμή στην γη, ΔΕΝ εφαρμόζει αντιπροσωπευτική δημοκρατία)…

    Άξιο αναφοράς είναι επίσης ότι στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία του Σόλωνα, υπήρχαν 2 όροι που εσκεμμένα έχουν ξεχαστεί μιας και δίνουν φοβερή δύναμη στον εντολέα και όπως καταλαβαίνετε πλέον δεν θέλουμε κάτι τέτοιο…

    Ο πρώτος ήταν η ανάκληση. Ανά πάσα στιγμή εφόσον αυτός που σε αντιπροσώπευε άλλαζε πολιτική (πολιτικό πρόγραμμα), μπορούσες ανά πάσα στιγμή να τον ανακαλέσεις από αντιπρόσωπο σου… Άμεση ανάκληση και άκυροι οι νόμοι που ψήφισε μιας και άλλα έλεγε ως αντιπρόσωπος…

    Το δεύτερο ήταν ότι ανά πάσα στιγμή μπορούσες να τον ελέγξεις, ειδικά σε θέματα που είχαν να κάνουν είτε με χρήματα είτε με την τιμή της ομάδας ή της πόλης που εκπροσωπούσε…

    Πόσο πιο δημοκρατικά ήταν τα πράγματα 2500 χρόνια πρίν! Και μιλάμε για εξέλιξη της δημοκρατίας και άλλες τέτοιες ανοησίες, όταν εφαρμόζουμε εκλόγιμη μοναρχία…

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *