Μαρία Σαμπατακάκη
«Ευγλώττως χαρακτηρίζει την κατάστασιν, η εξής συνομιλία δύο Γερμανών αξιωματικών εις το ζαχαροπλαστείον Ζώναρς: Πρώτος: όσο βλέπω ότι εξαιτίας του άτιμου ελληνικού λαού κινδυνεύομε να χάσωμε το παιχνίδι μου έρχεται να βγάλω το περίστροφο και να τους καθαρίσω όλους. Δεύτερος: Δεν τους βλέπεις πώς κατήντησαν! Θα πεθάνουν μόνοι τους. Έτερος Γερμανός φέρεται ειπών επιγραμματικώς: Θα τους αφίσωμε μόνον νερό κι αέρα!».
Η συνομιλία αναφέρεται σε πληροφοριακό δελτίο (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 1941) της ελληνικής πρεσβείας στην Άγκυρα προς την εξόριστη κυβέρνηση στο Λονδίνο. Αντικατοπτρίζει τη ναζιστική νοοτροπία και αποτυπώνει γλαφυρά τις επιπτώσεις από την εφαρμοσθείσα πρακτική της επίταξης. Άμα τη εμφανίσει οι δυνάμεις κατοχής επιδόθηκαν στη λεηλασία των παραγωγικών μονάδων της Ελλάδας καθώς και του συνόλου της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας.
Ο γερμανικός στρατός μη έχοντας εκ των προτέρων φροντίσει για την κάλυψη των αναγκών του υποχρέωσε δια της βίας την κατακτημένη χώρα να αναλάβει τα έξοδα. Τον πρώτο καιρό, οι άνδρες του έτρωγαν ακόμη και σε εστιατόρια, ενώ μεγάλος αριθμός κτιρίων επιτάχθηκε προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως καταλύματα.
Έπιπλα γραφείων δημεύτηκαν είτε για να εξυπηρετήσουν τις νέες διοικητικές αρχές είτε έγιναν καυσόξυλα. Το πλιάτσικο στο οποίο είχαν επιδοθεί οι Γερμανοί στρατιώτες ελάχιστά συμβάδιζε με το χαρακτηριστικό τους στοιχείο της πειθαρχίας. Έφοδοι σε οικίες, καταστήματα, αποθήκες, πτηνοτροφεία, καθένας άρπαζε ότι τον ευχαριστούσε σε βαθμό που κι εκείνος ακόμη ο γενικός διοικητής Γκύντερ Άλτενμπουργκ να συστήσει αυτοσυγκράτηση. Αλλά και σε επίσημο επίπεδο τα πράγματα δεν ήταν καλύτερα.
Στα πλαίσια του εθνικοσοσιαλιστικού ολοκληρωτισμού η εξυπηρέτηση του στόχου αφενός ήταν αυτοσκοπός, αφετέρου αγίαζε τα μέσα. Επομένως, από τη στιγμή που η ελληνική επικράτεια βρέθηκε υπό τον έλεγχο των δυνάμεων του Άξονα, όφειλε να δώσει το maximum των δυνατοτήτων της για την επίτευξη των μεγαλεπήβολων σχεδίων του Γ Ράιχ. Μια έρευνα σε σχετικό αρχειακό υλικό καταδεικνύει το μέγεθος της οικονομικής αφαίμαξης: Το σύνολο της αγροτικής, κτηνοτροφικής και βιομηχανικής παραγωγής δημεύθηκε για λογαριασμό των δυνάμεων κατοχής. Βαμβάκι, καπνός, σιτάρι, εμπορεύματα καταστημάτων και τελωνείων, μεταλλεύματα (η Ελλάδα κάλυπτε το 30% των αναγκών του Άξονα σε χρώμιο).
Η λειτουργία των εργοστασίων επιτράπηκε μόνο και εφόσον κάλυπτε τις ανάγκες του γερμανικού στρατού. Ενδεικτικά οι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν τα εξής: Εργοστάσιο καλυκοποιίας, εργοστάσιο αεροπλάνων Φαλήρου, εργοστάσιο Λιπασμάτων Πειραιώς, εργοστάσιο Βσιλειάδου Πειραιώς, ναύσταθμος και ναυπηγεία Σκαραμαγκά, εργοστάσιο Φορδ, εργοστάσια Τσιμέντων Τιτάν Ελευσίνας και Ηρακλής Βόλου, εργοστάσια κονσερβοποιϊας Αθηνών, Πειραιώς και Άργους, εργοστάσια κατασκευής αμαξωμάτων. Ο εξοπλισμός των υπολοίπων καταστράφηκε και μέρος αυτού μεταφέρθηκε στη Γερμανία. Τα αποθεματικά των ελληνικών τραπεζών καταληστεύθηκαν. Οι συγκοινωνίες: λεωφορεία, τραμ, σιδηρόδρομος, μεγάλα πλοία επιτάχθηκαν, τα υλικά συντήρησης τους που υπήρχαν σε αποθήκες στάλθηκαν και αυτά στην έδρα του Ράιχ.
Ανάμεσα στους στρατιωτικούς και τους γαλονάδες, οι Ναζί είχαν φροντίσει να συμπεριλάβουν και αρκετούς επιχειρηματίες. Μετείχαν στα οικονομικά κλιμάκια της Βέρμαχτ που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα και κύριο μέλημα τους ήταν δια της χρήσης της ισχύος των όπλων να αναγκάσουν πλήθος ντόπιων επιχειρήσεων να υπογράψουν μακροχρόνια συμβόλαια αποκλειστικής εκμετάλλευσης τους από αντίστοιχες γερμανικές εταιρίες. Η γερμανική κατοχή έληξε στα τέλη του 1944, αφήνοντας πίσω της μία ολοσχερώς κατεστραμμένη οικονομία. Η ανόρθωση και ανασυγκρότηση πάνω σε καμένη γη επρόκειτο να αποδειχθεί πραγματικός Γολγοθάς για την Ελλάδα.
