Μτφρ. και σχόλιο: Κωνσταντίνος Λερούνης, Φιλόλογος-Ιστορικός
Ο Τζόρτζιο Αγκάμπεν έγραψε τα εξής προφητικά τη μακρινή δεκαετία του 1990:
Το πρωτότυπο στοιχείο της πολιτικής του μέλλοντος θα είναι ότι δεν θα έγκειται σε ένα αγώνα για την κατάκτηση ή τον έλεγχο του κράτους αλλά μια διαπάλη ανάμεσα το Κράτος και το μη-Κράτος (ανθρωπότητα) μία ανυπέρβλητη διάζευξη ανάμεσα σε κάθε ατομικότητα και την Κρατική οργάνωση.
Αυτό είναι εντελώς άσχετο με την απλή επιβεβαίωση του κοινωνικού ως αντίθετο του κράτους, η οποία εκφράστηκε με τα πρόσφατα κινήματα διαμαρτυρίας. Πρόκειται για όσες τυχόν ατομικότητες δεν μπορούν να συστήσουν μια societas διότι δεν κατέχουν μια ταυτότητα την οποία επιδιώκουν να δικαιώσουν ή κάποιον δεσμό του ανήκειν, τη δικαίωση του οποίου επιζητούν. Εν τέλει, το κράτος μπορεί να αναγνωρίσει οποιαδήποτε αξίωση ταυτότητας – ακόμη και μια ταυτότητα κράτους εντός του Κράτους (η πρόσφατη ιστορία των σχέσεων μεταξύ του κράτους και της τρομοκρατίας αποτελεί εύγλωττη επιβεβαίωση του γεγονότος αυτού).
Αυτό όμως που το κράτος δεν μπορεί να ανεχθεί με κανένα τρόπο είναι η σύμπηξη των ατομικοτήτων σε μια κοινότητα χωρίς την κατάφαση σε μια ταυτότητα. Ένα ον ριζικά αποστερημένο από κάθε ταυτότητα που να μπορεί να αναπαρασταθεί θα ήταν εντελώς ξένο στο κράτος. (…) Οπουδήποτε οι ατομικότητες αυτές διαδηλώνουν ειρηνικά το συν-είναι τους θα γίνει μια Τιεναμέν και αργά ή γρήγορα θα εμφανιστούν τα τανκς.
(Giorgio Agamben, The Coming Community, University of Minnesota Press, Minneapolis-London, 1993, σσ. 84-5)
Σχόλιο:
Ο Αγκάμπεν προφητικά δηλώνει αυτό που σήμερα κατανοούμε εμείς σιγά σιγά και ατελώς: το κράτος γίνεται διαιτητής κάθε αξίωσης και μάλιστα επιδιώκει οι αξιώσει αυτές να έχουν ταυτοτικό χαρακτήρα ώστε, έχοντας γίνει ο τιμητής των φαντασιακών αναπαραστάσεων της κοινότητας, να γίνεται ο εγγυητής κάθε επιμέρους κοινότητας κάθε ανήκειν. Αρκεί το ανήκειν αυτό να είναι αναπαραστάσιμο ως ταυτότητα. Εξ ου και η μεγάλη αγάπη των συγχρόνων κρατών για κάθε είδους ταυτοτική επιδίωξη (αυτό δεν σημαίνει ότι τα ταυτοτικά κινήματα δεν είναι αγαθά και δίκαια. Τα δικαιώματα τα οποία έλαβαν απάλυναν τον πόνο πολλών ανθρώπων. Αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος για τον οποίο τα στηρίζει το κράτος). Η καταστολή έρχεται όταν το κράτος αδυνατεί να ελέγξει μια κοινότητα μέσω της αναπαράστασης. Περιμένετε…έρχονται πολλά. Και μόνον ένας Θεός μπορεί να μας σώσει.
