Του Κωνσταντίνου Αραμπάμπασλη,
Το άρθρο αυτό θα ρίξει φως σε μια σημαντική αλλά και μυστηριώδη προσωπικότητα του 20ου αιώνα.
Ο Βασίλειος Ζαχάρωφ φέρεται να γεννήθηκε στις 6 Οκτωβρίου του 1849 στα Μούγλα της Τουρκίας από Έλληνες γονείς. Το πραγματικό επίθετο της οικογένειάς του ήταν Ζαχαρίου. Όταν ξέσπασαν οι ανθελληνικοί διωγμοί του 1821 στη Κωνσταντινούπολη, η οικογένεια του, που ήταν εγκατεστημένη εκεί, κατέφυγε στη Ρωσία όπου και μετέτρεψε το επίθετο στην ρωσική διάλεκτο, δηλαδή σε Ζαχάρωφ. Λίγο αργότερα όταν επέτρεψαν οι συνθήκες, η οικογένεια του πατέρα του επέστρεψε στη Κωνσταντινούπολη και από εκεί μετέβη στα Μούγλα όπου εκεί γεννήθηκε ο Βασίλειος. Αργότερα, ακολούθησε νέα μετανάστευση της οικογενείας, το 1855, στην Κωνσταντινούπολη όπου και εγκαταστάθηκε στα Ταταύλα, περιοχή στην οποία ο Βασίλειος μεγάλωσε, εξ ου και αναφέρεται από πολλούς αυτή ως πατρίδα του.
Ο Βασίλειος Ζαχάρωφ ήταν Έλληνας μεγαλοεπιχειρηματίας, έμπορος όπλων, οι γνωριμίες αλλά και η συγκυρίες του επέτρεψαν να πλουτίσει. Πράγματι ο Βασίλειος Ζαχάρωφ είναι «παρών» στις πολεμικές συρράξεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ισπανία ή την Ιαπωνία και τη Κίνα, και από τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 ως τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο.
Παρά το γεγονός ότι έζησε ως σκοτεινή μορφή στο περιθώριο των μεγάλων πολιτικών αποφάσεων, παρασημοφορήθηκε από όλους, έλαβε ως ευεργέτης τέσσερις υπηκοότητες (οθωμανική, ελληνική, αγγλική και γαλλική), διέθετε ανεξάντλητη ελευθερία κινήσεων και συνομιλούσε με τους μεγαλύτερους ηγέτες του καιρού.
Το μεγαλύτερό του κληροδότημα στον κόσμο έμελλε βέβαια να είναι το διαβόητο «Σύστημα Ζαχάρωφ»: εφαρμόζοντας τη διαφθορά, τη διαπλοκή και την προπαγάνδα κυβερνητικών και διπλωματικών κύκλων, έκανε εμπόριο με κάθε πλευρά του νομίσματος. Όταν πούλησε, για παράδειγμα, στην Ελλάδα ένα υποβρύχιο Nordenfelt, παρουσίασε κατόπιν την αγορά αυτή στην Τουρκία ως τρανή πολεμική απειλή, με αποτέλεσμα να πουλήσει δύο υποβρύχια στους Τούρκους.
Γενικά δεν είχε φίλους και λέγεται ότι τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε εντελώς μόνος. Λίγο προτού πεθάνει παντρεύτηκε την επί χρόνια ερωμένη του δούκισσα Ντε Βιλλαφράνκα, σύζυγο του Φρανθίσκο ντε Μπορμπόν, μέλους της βασιλικής οικογενείας των Βουρβώνων της Ισπανίας.
Η δράση και η συνεισφορά του Ζαχάρωφ στην Ελλάδα δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί. Κατά την διάρκεια της υλοποίησης της μεγάλης ιδέας ανέλαβε να εξοπλίσει το θρυλικό θωρηκτό Αβέρωφ, μετέπειτα έδωσε μεγάλα ποσά για την ενσάρκωση της μικρασιατικής εκστρατείας, ακόμα και με την μικρασιατική τραγωδία ανέλαβε να περίθαλψη τους πρόσφυγες. Αρχεία, διαβαθμισμένα κρατικά έγγραφα, ιστορικές διατριβές και κάθε λογής πηγή έχουν επιστρατευτεί για να εξηγήσουν τα πώς και τα γιατί του βασιλιά της πολεμικής βιομηχανίας πού τόσο εντυπωσιακά επηρέασε από το παρασκήνιο τη σύγχρονη ιστορία του πλανήτη.
