Η βρετανική διακυβέρνηση στην Kύπρο, 1878-1960: μια σύντομη επανεκτίμηση

Η Βρετανία εφάρμοσε στην Κύπρο μια προσέγγιση βαθμιαίας αλλαγής αποφεύγοντας επιμελώς τις τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Οι βρετανικές αρχές δεν ασχολήθηκαν με την οικονομική και την κοινωνική άνοδο της Κύπρου, αλλά τουλάχιστον η διοίκηση αποκαθάρθηκε από την προηγούμενη διαφθορά και αυθαιρεσία, οι υπηρεσίες επωφελήθηκαν από τις αποτελεσματικότερες βρετανικές διαδικασίες. Γενικά, έμμεσα ήταν τα μεγαλύτερα οφέλη από τη βρετανική διακυβέρνηση: προστασία των κατοίκων από επιδημίες και επιθέσεις, υποχώρηση του αναλφαβητισμού, δημογραφική έκρηξη, εκπαίδευση σε θέματα διοίκησης.


Πολιτικά, η Αγγλοκρατία στην Κύπρο μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις περιόδους:
α) 1878-1920. Οι Βρετανοί αντιμετωπίζουν τον ελληνοκυπριακό εθνικισμό με πνεύμα ανοχής. Διαπρεπείς Βρετανοί πολιτικοί εκφράζουν την πλήρη τους κατανόηση για τον σφοδρό πόθο των Ελληνοκυπρίων να ενωθούν με την Ελλάδα. Τον Οκτώβριο του 1915, η αγγλική κυβέρνηση προσφέρει την Κύπρο στην Ελλάδα με αντάλλαγμα την άμεση ελληνική συμμετοχή στον πόλεμο, στο πλευρό της Αντάντ.


β) 1920-1945. Με τη συνθήκη της Λωζάνης του 1923 διευθετείται οριστικά το διεθνές καθεστώς της Κύπρου. Το 1925 η Βρετανία ανακηρύσσει την Κύπρο Αποικία του Στέμματος. Αν και οι περισσότεροι Ελληνοκύπριοι δεν διανοούνται την ένωση ανεξάρτητα από τη βρετανική παρουσία στο νησί τους, οι Βρετανοί προσπαθούν να αναχαιτίσουν την εξάπλωση του ελληνικού εθνικού κινήματος. Μετά τη βίαιη καταστολή της ενωτικής εξέγερσης του 1931, όλες οι τοπικές ελευθερίες εξαλείφονται.

γ) 1945-1960. Το 1948 οι Ελληνοκύπριοι απορρίπτουν ως ανεπαρκείς τις συνταγματικές προτάσεις της Βρετανίας για περιορισμένη αυτοκυβέρνηση, απαιτώντας να δοθεί οριστική λύση. Δηλαδή: ένωση με την Ελλάδα με αντάλλαγμα βρετανικές στρατιωτικές διευκολύνσεις στο νησί. Το 1955 η διαμάχη εξελίσσεται σε ένοπλη σύγκρουση που κλιμακώνεται μετά την εξορία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου το 1956. Για να εξουδετερώσει την ελληνοκυπριακή αξίωση για αυτοδιάθεση, η Βρετανία εμπλέκει την Τουρκία στρατολογώντας συνάμα εκατοντάδες Τουρκοκύπριους στις δυνάμεις ασφαλείας. Παράλληλα θέτει για πρώτη φορά θέμα διχοτόμησης της νήσου. Το 1958, με το σχέδιο Μακμίλλαν, η βρετανική κυβέρνηση προτείνει το μοίρασμα της εξουσίας στην Κύπρο μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Προκειμένου να αποφύγουν τη διχοτόμηση, οι Ελληνοκύπριοι θυσιάζουν την αξίωσή τους για αυτοδιάθεση. Η Διάσκεψη του Λονδίνου του 1959, που υπογράφεται από όλες τις πλευρές, εγκαθιδρύει ανεξάρτητη δημοκρατία στην Κύπρο και αποκλείει τόσο την Ένωση όσο και τη διχοτόμηση.
Η ιστορία έδειξε πως η πολιτική κληρονομιά των Βρετανών στην Κύπρο ήταν μόνο λίγο καλύτερη από των Οθωμανών.

archaiologia.gr

, , , , , ,

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *