Μήπως δαμάζονται τελικά οι “ονειροπόλοι”;

Πρόσφατα διάβασα ένα ρητό που είπε ο βραζιλιάνος συγγραφέας Paulo Coelho το οποίο λέει ότι οι ονειροπόλοι δεν δαμάζονται.Είναι όμως ρεαλιστικό αυτό το ρητό; Υπάρχουν ονειροπόλοι στην ιστορία; Κι αν υπάρχουν πως και πόσο επηρέασαν την εποχή τους και τους ανθρώπους της;

του Χρήστου Χατζηλία,

Μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν τρεις “ονειροπόλοι” στην νεότερη ιστορία, ονειροπόλοι και μεγαλομανείς. Ο Ναπολέων Βοναπάρτης, ο Μπενίτο Μουσολίνι και ο Αδόλφος Χίτλερ. Τι κοινό έχουν αυτοί οι τρεις; Η μεγαλομανία που τους διέκρινε και τα όνειρά τους να αναστήσουν την αρχαία Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, οι χιλιάδες νεκροί που έσπειραν οι πόλεμοι τους στην Ευρώπη και το τραγικό τέλος τους. Η αυτοκρατορία του Ναπολέοντα εκτείνονταν από την Γαλλία δυτικά μέχρι σχεδόν την Ρωσία ανατολικά και από την Γερμανία βόρια μέχρι την Ιταλία και την Ισπανία νότια. Σε πίνακες της εποχής τον βλέπουμε να κάθεται σε έναν θρόνο με ένα χρυσό δάφνινο στεφάνι στο κεφάλι με πλούσια βασιλική στολή όπου κυριαρχεί το πορφυρό και το άσπρο χρώμα με πολλά χρυσοκέντητα σχήματα ενώ στα μπράτσα του χρυσού του θρόνου διακρίνεται ο ρωμαϊκός αετός, σε νόμισμα των 5 φράγκων απεικονίζεται από την μία μεριά σαν Ρωμαίος αυτοκράτωρ με δάφνινο στεφάνι.

Κατά τους Ναπολεόντειους Πολέμους (1803-1815) πέθαναν 4,6 εκατομμυρια άνθρωποι, τη μεγάλη ‘’στρατιωτική μηχανή’’ του Ναπολέοντα την σταμάτησε ο Ρωσικός χειμώνας όπου υπέστη μεγάλη στρατιωτική ήττα και έχασε σιγά-σιγά την αυτοκρατορία του,μετά την τελική ήττα στο Βατερλώ εξορίστηκε στο νησί Αγία Ελένη στον κόλπο της Γουινέας, όπου και παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του στις 5 Μαΐου του 1821 ,ο θάνατός του αποδίδεται σε καρκίνο του στομάχου καθώς ήδη από την εποχή του Βατερλώ υπέφερε τακτικά από σοβαρούς στομαχικούς πόνους, με δευτερεύουσα αιτία το δηλητήριο που είχε πάρει κατά την απόπειρα αυτοκτονίας του μετά την παραίτησή του, του οποίου η επίδραση ήταν μακρόχρονη.Ο Ναπολέων άφησε το στίγμα του σε κτήρια ,σε νόμους(Ναπολεόντειος Κώδικας) αλλά έμεινε γνωστός σαν στρατιωτική ιδιοφυία και αποκαλείτο επίσης..Μέγας.

Ο Μουσολίνι και ο Χίτλερ ακολούθησαν την ίδια γραμμή φαντασίωσης για την αναβίωση της Ρωμαι’ι’κής αυτοκρατορίας υιοθετώντας των Ρωμα’ι’κό αετό,τις παρελάσεις,τα λάβαρα και τον χαιρετισμό .Ο Μουσολίνι δεν μπόρεσε να ‘αναστήσει’ την αυτοκρατορία των ονείρων του όπως έκανε ο Γερμανός σύμμαχος του ,ο Χίτλερ μπόρεσε να ‘αναστήσει’ το Γ’ Ρα’ι’χ(Αυτοκρατορία) στα παλιά πλαίσια της Αγίας Ρωμα’ι΄κής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού έθνους αλλά τον σταμάτησε και αυτόν όπως και τον Ναπολέων ο ρωσικός χειμώνας, έτσι άρχισε και για αυτόν η αντίστροφη μέτρηση με τραγικό τέλος και για τους δύο.Ο Χίτλερ αυτοκτόνησε όταν μπήκαν οι Σύμμαχοι στο Βερολίνο και ο Μουσολίνι ντουφεκίστηκε και έπειτα ένας όχλος από 5000 ανθρώπων έφτυνε,ουρούσε και κλωτσούσε το άψυχο σώμα του. Όπως βλέπουμε οι άνθρωποι αυτοί με την φαντασίωσή τους απομακρύνθηκαν από την δικιά τους εποχή και επέβαλαν ένα πεπερασμένο και αρχαίο σύστημα διακυβέρνησης που ήταν ξένο και εχθρικό προς τον άνθρωπο της νεότερης εποχής και τα συστήματα τους γρήγορα κατέρρευσαν,οι αυτοκρατορίες είχαν ξεθωριάσει και ξεχαστεί,τα έθνη-κράτη ήταν πλέον το μέλλον..το 1945 τελείωσε και το τελευταίο ‘κίνημα’ για την δημιουργία ενός τέτοιου συστήματος.

Ποιοι ήταν όμως οι πρωτεργάτες αυτής της φαντασίωσης; Ποιοι ονειρεύονταν την ‘ανάσταση’ της αρχαίας Ρωμα’ι’κης Αυτοκρατορίας;Kατά την γνώμη μου θα πρέπει να μεταφερθούμε στην εποχή του Μεσαίωνα και να δούμε άλλους 3 ονειροπόλους.Τον Ιουλιανό τον παραβάτη,τον Ιουστινιανό και τον Όθωνα Γ΄ αυτοκράτορα της Αγ.Ρωμα΄ι΄κής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού έθνους.

Ο Ιουλιανός ο παραβάτης (Flavius Claudius Julianus) γεννήθηκε το 331 στην Κωνσταντινούπολη ήταν γιός του Ιούλιου Κωνστάντιου πατρικίου και ετεροθαλούς αδελφού του Μέγα Κωνσταντίνου και της Βασιλίνας ήταν ο τελευταίος ειδωλολάτρης αυτοκράτορας,ο χαρακτήρας του θα σημαδευτεί από δύο πράγματα:την δολοφονία της οικογένειας του από τον Κωνστάντιο Β΄(θα μείνει μόνο αυτός και ο αδερφός του ο Γάλλος) και την μόρφωση του δίπλα σε εθνικούς-παγανιστές δασκάλους με σημαντική ‘στάση’ της ζωής του το ταξίδι του στην Πέργαμο και την μεταστροφή του στην ειδωλολατρία και στις νεοπλατωνικές αντιλήψεις.Μετά την μετάθεση και τις επιτυχίες ενάντια στα βάρβαρα φύλα στο Δυτικό τμήμα της αυτοκρατορίας ο απλός και ήσυχος αλλά και φοβισμένος για την ζωή του Ιουλιανός θα γίνει ένας εξαιρετικός διοικητής και διαχειριστής των οικονομικών όπου θα φέρει φορολογική ελάφρυνση στους πολίτες του.Ποιά η ονειροπόληση του Ιουλιανού;Ο Ιουλιανός ήθελε να επαναφέρει την αρχαία θρησκεία ξανά στο Ρωμα’ι’κό κράτος και να απαγορεύσει την διδασκαλία των αρχαίων φιλοσόφων και ποιητών από τους Χριστιανούς αλλά και η υπερβολικές θυσίες που έκανε παίρνοντας ετσι για παρατσούκλη το ‘χασάπης’ ,όταν πέρασε τον χειμώνα του 361-362 στην Αντιόχεια προσπάθησε να αναβιώσει τη λατρεία σχετική με την αρχαία μαντική πηγή της Κασταλίας στο ναό του Απόλλωνα στο προάστιο Δάφνη, οι ιερείς γνωμοδότησαν ότι τα λείψανα του χριστιανού μάρτυρα Βαβύλα απέτρεπαν την εμφάνιση του θεού. Τότε ο Ιουλιανός διέπραξε το μεγάλο σφάλμα να διατάξει την απομάκρυνση των λειψάνων από το χώρο του ιερού, με αποτέλεσμα αυτή να συνοδευτεί από μεγάλη πομπή πιστών Χριστιανών. Λίγο αργότερα, ο ναός του Απόλλωνα καταστράφηκε από φωτιά και ο Ιουλιανός, ρίχνοντας βιαστικά την ευθύνη στους Χριστιανούς, διέταξε σοβαρές ανακρίσεις. Επίσης, έκλεισε τη μεγαλύτερη εκκλησία της πόλης, πριν οι ανακρίσεις αποδείξουν ότι η πυρκαγιά ήταν προϊόν ατυχήματος(D.S.Potter 2004, σελ.515),το μεγαλύτερο του λάθος ήταν η επίθεση στο περσικό κράτος όπου πολλοί σύγχρονοι και παλιοί ιστορικοί τον κατακρίνουν για αυτήν του την μεγαλομανία να το καταστρέψει όπου μόνο κακά αποτελέσματα έφερε στο κράτος αλλά και στον ίδιο όπου πέθανε κατά την απόχωρηση από την Περσία πράγματι, παρά τις αρχικές επιτυχίες, το επιχείρημα αποδείχθηκε καταστροφικό για τον στρατό που αντιμετώπισε μεγάλα επισιτιστικά προβλήματα και τη συνεχή παρενόχληση των περσικών δυνάμεων. Η στρατιά του Προκοπίου δεν εμφανίστηκε ποτέ στο εχθρικό έδαφος. Καθώς ο στρατός του Ιουλιανού εισχωρούσε όλο και περισσότερο στο εσωτερικό της περσικής Μεσοποταμίας, οι Πέρσες άνοιξαν τα αρδευτικά φράγματα πλημμυρίζοντας τη χώρα. Φτάνοντας εμπρός στην περσική πρωτεύουσα Κτησιφώντα, ο Ιουλιανός διαπίστωσε πως δεν διέθετε τον εξοπλισμό για την πολιορκία της πόλης. Τότε πήρε την απόφαση της επιστροφής και, καθώς η διαδρομή πίσω του ήταν πλημμυρισμένη, αναγκάστηκε να ακολούθησε πορεία προς βόρεια, κατά μήκος του ποταμού Τίγρη. Η πορεία αυτή, μέσα στην εχθρική χώρα, κάτω από ανυπόφορο καύσωνα και υπό τη συνεχή παρενόχληση ενός εχθρού που απέφευγε την κατά μέτωπο σύγκρουση, ήταν εξαιρετικά προβληματική και όλα έδειχναν ότι είχαν πιαστεί σε θανάσιμη παγίδα.Ο διαδοχός του Ιοβιανός μετά τον θάνατο του για να περισώσει το εκστρατευτικό σώμα συνθηκολόγησε με τους Πέρσες παραχωρώντας πέντε εξαιρετικά σημαντικές, από στρατιωτικής άποψης, συνοριακές επαρχίες καθώς και ισχυρά φρούρια της Μεσοποταμίας όπως η Νίσιβις(σημ. Τουρκία!) και τα Σίνγκαρα(σημ.Ιράκ). Η συνθήκη δημιούργησε το εφαλτήριο για τις μετέπειτα εισβολές των Περσών στο βυζαντινό έδαφος.Ο ονειροπόλος Ιουλιανός πάρα της στρατιωτικές και τις οικονομικές επιτυχίες στο Δυτικό τμήμα όταν έγινε αυτοκράτορας έφερε μεγάλη αναστάτωση στην κοινωνία λόγω της θρησκευτικής του πολιτικής και της λανθασμένης επίθεσης στην Περσία όπου έχασε σημαντικά εδάφη και πέθανε με τραγικό τρόπο(όπως οι ονειροπόλοι),ονομάστηκε παραβάτης επειδή παρέβηκε το Διάταγμα των Μεδιολάνων για το τέλος των διωγμών των Χριστιανών όπου δεν το τήρησε και άρχισε τις κυρώσεις εναντίον τους,αλλά παράβηκε και την ιστορία ο παραβάτης και η ιστορία τον εκδικήθηκε.

Ιουστινιανός Α΄(Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus) ο Ιουστινιανός έζησε τον 6ό αιώνα γεννήθηκε στο Ταυρίσιον στην σημερινή Σερβία ήταν ανιψιός του αυτοκράτορα Ιουστίνου Α’ υιοθετήθηκε από αυτόν και πήρε το όνομα Ιουστινιανός(το πρώτο του όνομα ήταν Πέτρος) πριν γίνει αυτοκράτορας ήταν στο σώμα των κανδιδάτων(candidati),οι κανδιδάτοι ήταν σαράντα σωματοφύλακες που επιλέγονται μεταξύ των καλύτερων από το σώμα των σχολαρίων(scholares).Το όνειρο του Ιουστινιανού ήταν η επικράτεια του να φτάσει τα παλαιά σύνορα της αρχαίας Ρωμα’ι’κής αυτοκρατορίας αλλά δεν ήταν μόνο αυτό στα σχέδια του,ήθελε θρησκευτική ομοιογένεια ξεκινώντας έτσι ένα μεγάλο διωγμό εναντίων των μονοφυσιτών και άλλων θρησκευτικών μειονοτήτων όπως των εθνικών,εμπλούτησε την Κωνσταντινούπολη με νέα έργα(Αγία Σοφία,ιδραγωγεία,Βασιλική κιστέρνα) αλλά και τις επαρχίες με νέες εκκλησίες και Μονές με πιο σημαντική την Αγία Αικατερίνη στο όρος Σινά.Ο Ιουστινιανός μπορούμε να πούμε ότι τα κατάφερε στον διπλασιασμό της αυτοκρατορίας, με τις νίκες του Βελισάριου τα γερμανικά μεσογειακά κράτη κατελήφθησαν ,η Ιταλία,η Β.Αφρική και ένα μέρος της Ισπανίας έγιναν ρωμα’ι’κές επαρχίες με πολλές θυσίες βέβαια τόσο οικονομικά,όσο και στρατιωτικά, οι καταστροφές στην Ιταλία και στην Β.Αφρική και η μείωση του πληθυσμού και της γεωργίας σε αυτές τις περιοχές έφερε μεγάλο πλήγμα στην Κωνσταντινούπολη και το φορολογικό βάρος έπεσε στην μονοφυσιτική Ανατολή όπου υπέφερε είδη από τους διωγμούς του αυτοκράτορα εναντίον τους με αποτέλεσμα την αποξένωση των κατοίκων και της Εκκλησίας τους. Περιόρισε επίσης με νομοθετικά μέτρα τα δικαιώματα των Εβραίων, και συνέτριψε με σκληρότητα την εξέγερση των Σαμαριτών. ακόμα καταδίωξε τους μανιχαϊστές, οι οποίοι, λόγω της συσχέτισής τους με την εχθρική Περσία, υπέφεραν ιδιαίτερα. Η αυτοκρατορία μεγάλωσε συγχρόνως μεγάλωσαν και τα προβλήματα,οι Πέρσες έκαναν συνεχείς επιθέσεις και στην Μ.Ανατολή αλλά και στην Αρμενία και την Γεωργία όπου ο βυζαντινός στρατός εξουθενώθηκε,επίσης οι Άβαροι και οι Σλάβοι μπόρεσαν και μπήκαν από το Δούναβη στα βόρια σύνορα και άρχισαν τις λεηλασίες και τις καταστροφές και έφτασαν σχεδόν έξω από την Κωνσταντινούπολη.Ο Ιουστινιανός είχε αφήσει ακάλυπτα τα σύνορα του Δούναβη στέλνοντας μεγάλο στρατό στην μακρινή Ισπανία και Αρμενία.Χάρη στον Ιουστινιανό η αρχιτεκτονική με καινούριες προσαρμογές(τρούλος) ξέφυγε από την κλασσική ρωμα’ι’κή αρχιτεκτονική και αυτονομήθηκε δημιουργόντας μια καινούρια την λεγόμενη βυζαντινή(Αγία Σοφία,Αγία Ειρήνη,Αγιοι Σέργιος και Βάκχος,Άγιος Βιτάλιος στην Ραβέννα) έτσι άθελα του αυτός που ήθελε να φτιάξει ξανά την Ρωμα’ι’κή αίγλη έδωσε την αρχή και την αυτονομία στην βυζαντινή τέχνη.Μετά το θάνατο του η τεράστια αυτοκρατορία σιγά-σιγά κατέρρεε,στην Ιταλία είχαν μπεί οι Λομβαρδοί,και οι βησιγότθοι ανέκτησαν σημαντικά εδάφη από την Ισπανία,το κράτος είχε χρεοκοπήσει και οι διαφορές με τους μονοφυσίτες γίνονταν όλο πιο μεγάλες και εχθρικές.Το όνειρο του Ιουστινιανού κατέρευσε αμέσως μετά τον θάνατο του και θάφτηκε μαζί του, ήταν η τελευταία φορά που η αυτοκρατορία ήταν τόσο μεγάλη.

Όθων Γ΄( Otto III) Ό Όθωνας γεννήθηκε το 980 στην Γερμανία είχε μητέρα την ελληνίδα και αυτοκράτειρα της Αγ.Ρωμα’ι’κής αυτοκρατορίας του Γερμανικού έθνους Θεοφανώ Σκλήραινα, ο Όθων στέφτηκε βασιλιάς το 983 σε ηλικία τριών ετών, λίγο μετά το θάνατο του πατέρα του στη νότια Ιταλία ενώ εκστράτευε εναντίον της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και του Εμιράτου της Σικελίας. Η Θεοφανώ έγινε αντιβασίλισσα κυβερνώντας για λογαριασμό του ανήλικου τότε Όθωνα και εγκατέλειψε την πολιτική του συζύγου της ενώ αφοσιώθηκε ιδιαίτερα στην πολιτισμική αναγέννηση και στην λειτουργία των μοναστηριών ως κέντρα εκπαίδευσης και παραγωγής πολιτισμού. Μετά τον θάνατο της μητέρας του (991) η γιαγιά του, Αδελαΐδα της Ιταλίας, έγινε αντιβασιλέας για λογαριασμό του ανήλικου Όθωνα μέχρι την ενηλικίωση του (994).Μετά την ενηλικίωση του έστειλε διπλωματική αποστολή στη Κωνσταντινούπολη προκειμένου να διαπραγματευθεί τον γάμο του με μία βυζαντινή πριγκίπισσα, κατάφερε να πείσει τον αυτοκράτορα Βασίλειο Β΄ να του δώσει για σύζυγο την ανιψιά του την Ζωή Πορφυρογέννητη. Ο μικρός Όθωνας μεγαλομανής προσπάθησε να επαναφέρει την τεράστια δόξα της αρχαίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας με τον ίδιο αυτοκράτορα. Εκμεταλλεύτηκε την καταγωγή της μητέρας του προκειμένου να κάνει σχέδια να ενώσει την παλαιά Ρώμη με την Νέα.Έφυγε για την Ρώμη προκειμένου να βοηθήσει τον πάπα Ιωάννη ΙΕ΄στην εξέγερση εναντίον Κρεσέντιου Β΄, που είχε αυτοανακηρυχθεί βασιλιάς της Λομβαρδίας, αλλά ο πάπας πέθανε πριν φτάσει. Έβαλε νέο πάπα τον ξάδελφο του, Μπρούνο της Καρινθίας, τον πρώτο Γερμανό πάπα με το όνομα Γρηγόριος Ε΄ και έφυγε σε έναν χρόνο, αλλά ο Κρεσέντιος όταν έφυγε ο αυτοκράτορας εκθρόνισε τον Γρηγόριο τοποθετώντας νέο πάπα τον Ιωάννη ΣΤ΄.O Όθωνας επέστρεψε αστραπιαία τον Φεβρουάριο του 998. Ο Κρεσέντιος εκτελέστηκε στο κάστρο Σαντ Άντζελο και ο αντίπαπας τυφλώθηκε. Ο Όθωνας έκανε την Ρώμη διοικητικό κέντρο της αυτοκρατορίας του με όλα τα Ρωμαϊκά και Βυζαντινά έθιμα, με σκοπό να ενώσει τις δύο αυτοκρατορίες και να γίνει ο ίδιος αυτοκράτορας στα πρότυπα του Μεγάλου Κωνσταντίνου.Όταν ο πάπας Γρηγόριος Ε΄ πέθανε τοποθέτησε νέο πάπα τον Γερβέρτο με το όνομα Σιλβέστρος Β΄ που είχε ο πάπας την εποχή του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου. Τα επόμενα χρόνια συμμετείχε σε προσκυνήματα σε ένα ταξίδι του στην Νότια Ιταλία συνάντησε τον Άγιο Νείλο το νεότερο, σημαντική θρησκευτική προσωπικότητα της εποχής του, ενώ ίδρυσε και την αρχιεπισκοπή της Πολωνίας. Επισκέφτηκε τον τάφο του Καρλομάγνου αφαιρώντας πολύτιμα κειμήλια: την ίδια συνήθεια είχε όταν πήγαινε και σε τάφους μεγάλων αγίων όπως του Αγίου Βαρθολομαίου που του αφαίρεσε το δέρμα.Κατέστειλε μια εξέγερση στην πόλη Τίβολι το 1001, αλλά συγχώρεσε τους κατοίκους της κάτι που εξόργισε τους κατοίκους της Ρώμης που ήταν εχθρική πόλη και επαναστάτησαν. Αποσύρθηκε στην Ραβέννα. Στον δρόμο του να ανακαταλάβει την Ρώμη πέθανε στο κάστρο Πατέρνο οι αιτίες του θανάτου του είναι η ελονοσία από τα έλη γύρω από την Ραβέννα.

, , , , , ,

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *