Οι Αιγύπτιοι εισβάλουν στην Κύπρο: Η μάχη της Χοιροκοιτίας

Τον Ιούλιο του 1426, ο σουλτάνος της Αιγύπτου της δυναστείας των Μαμελούκων, εισέβαλε στην Κύπρο με το πρόσχημα πως οι πειρατές που εφορμούσαν από την Κύπρο, Κύπριοι και μη, κατέστρεφαν τα καράβια τους. Στις 7 Ιουλίου, πραγματοποιήθηκε η πιο σημαντική Μάχη της εισβολής, στην περιοχή της Χοιροκοιτίας προκαλώντας δυσμενέστατες συνέπειες για το νησί και τον βασιλιά του Ιανό.

Ο Ιανός έτοιμος να υπερασπιστεί στο βασίλειό του κατέληξε αιχμάλωτος στην Αίγυπτο. Η Μάχη της Χοιροκοιτίας, στις 7 Ιουλίου έθεσε την αρχή για την αντίστροφη μέτρηση του τέλους της Μεσαιωνικής Κύπρου.

Τα προηγηθέντα

Η εισβολή ήταν το αποκορύφωμα της επιδείνωσης των σχέσεων των δύο χωρών. Από καιρό οι Μαμελούκοι διαμαρτύρονταν πως οι πειρατές της Κύπρου προκαλούσαν καταστροφές στα καράβια τους. Ωστόσο, τα παράπονά τους δεν έβρισκαν ανταπόκριση. Μάλιστα είχαν γίνει και επανειλημμένες συνομιλίες μεταξύ Κύπρου-Αιγύπτου, χωρίς όμως και πάλι οποιοδήποτε αποτέλεσμα.

Ο βασιλιάς της Κύπρου, Ιανός, είτε δεν μπορούσε, είτε δεν ήθελε να σταματήσει τις πειρατικές επιδρομές, αφού ήταν γνωστό πως απ’ αυτές πλούτιζαν πολλοί ευγενείς και έμποροι του νησιού.

O Iανός με τη 2η σύζυγό του Καρλότα των Βουρβώνων

Αποφασισμένος να βάλει ένα τέλος σε αυτή την ατέρμονη καταστροφική κατάσταση, ο σουλτάνος της Αιγύπτου Μελέκ ελ-Αρσάφ Μπαρσαβάχ, γνωστός και ως Μπαρσμπάι, έστειλε το 1424 ένα σώμα στρατού που επιτέθηκε στη Λεμεσό. Όμως και πάλι ο Ιανός δεν συνετίστηκε.

Την επόμενη χρονιά ο Μπαρσμπάι έστειλε μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη η οποία βάδισε προς την Αμμόχωστο αρχικά. Ωστόσο, η παραθαλάσσια πόλη που διοικείτο από Γενουάτες συνθηκολόγησε με τους Μαμελούκους. Ακολούθως οι στρατιώτες έκαψαν και λεηλάτησαν τη Λάρνακα, Δρομολαξιά και άλλα χωριά στην νοτιοανατολική πλευρά της Κύπρου φθάνοντας μέχρι τη Λεμεσό την οποία και λεηλάτησαν.

Προκειμένου να σταματήσει η αιματοχυσία, ο σεΐχης της Δαμασκού έστειλε στην Κύπρο τον γιο του για διαβουλεύσεις με τον Ιανό. Ο βασιλιάς όμως αρνήθηκε όχι μόνο να συνθηκολογήσει αλλά και να συναντηθεί μαζί του.

Τα βασανιστήρια των αγγελιοφόρων

Στο μεταξύ πριν την έναρξη της μάχης, οι εισβολείς είχαν στείλει αγγελιοφόρους στον Ιανό προκειμένου να συνθηκολογήσει. Ο σουλτάνος της Αιγύπτου παραπονιόταν γιατί ο Ιανός δεν είχε στείλει κανέναν απεσταλμένο να μάθει τι γύρευαν στην Κύπρο. Η σταγόνα όμως που ξεχείλισε το ποτήρι, ήταν όταν ο σουλτάνος έστειλε το κόκκινο χαλί του για να καθίσει πάνω σε αυτό ο Ιανός όταν θα τον υποδεχόταν. Κάτι που ο βασιλιάς της Κύπρου θεώρησε άκρως υποτιμητικό.

Οι ιππότες του Ιανού τόσο αγανάκτησαν που βασάνισαν μέχρι θανάτου τον απεσταλμένο του σουλτάνου και αργότερα έκαψαν το κορμί του. Την ίδια μεταχείριση είχαν και οι άλλοι τρεις απεσταλμένοι των Μαμελούκων, που τελικά κατέληξαν στα μπουντρούμια της Κύπρου.

Η Μάχη της Χοιροκοιτίας

Το βράδυ του Σαββάτου οι στρατιώτες του Ιανού που είχαν ήδη στρατοπεδεύσει στη Χοιροκοιτία, είδαν ένα φωτεινό σημάδι πάνω από τον πύργο της Χοιροκοιτίας. Ο κακός οιωνός, όπως ερμήνευσαν, προμήνυε την κακή έκβαση της μάχης.

Ο Πύργος της Χοιροκοιτίας

Το πρωί της 7ης Ιουλίου, οι στρατιώτες του Μπαρσμπάι έφτασαν στη Χοιροκοιτία. Στο μεταξύ όμως η κατάσταση στο στρατόπεδο ήταν απελπιστική και εντελώς απροετοίμαστη, αφού η έλλειψη προμηθειών οδήγησε τους στρατιώτες σε παρανοϊκή κατάσταση, ξεκινώντας μεταξύ τους καυγάδες.

Παρόλα αυτά η τύχη ήταν με το μέρος του Ιανού, αφού στην αρχή κατάφερε πολλά πλήγματα στους Μαμελούκους, οι οποίοι πανικοβλήθηκαν. Ωστόσο, το στράτευμα του Ιανού ήταν άπειρο κι όταν χρειάστηκε να καταδιώξει τους Μαμελούκους οι Κύπριοι τράπηκαν σε άτακτη φυγή. Κάτι το οποίο σύγχυσε πολύ τον αιγυπτιακό στρατό, αφού δεν μπορούσε να καταλάβει αν αυτό ήταν όντως μία κίνηση άτακτης φυγής ή μία καλοστημένη παγίδα. Όταν κατάλαβαν πως δεν πρόκειτο για παγίδα, άρχισαν με πρωτοφανή αγριότητα να σφάζουν όποιον έβρισκαν μπροστά τους.

Ο Ιανός έμεινε μόνος κι αβοήθητος. Κάποια στιγμή βρέθηκε μπροστά σε δύο Μαμελούκους οι οποίοι ήταν έτοιμοι να τον σφάξουν και τότε φώναξε στα αραβικά «Μελίκ» που σημαίνει βασιλιάς. Πιάστηκε αιχμάλωτος και στάλθηκε στις φυλακές της Αιγύπτου.

Ένας από τους αυτόπτες μάρτυρες της εποχής, υπήρξε και ο σπουδαίος χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς, ο οποίος αναφέρει στα χρονικά του:

«Τότε φάνηκαν οι Σαρακηνοί στην κορυφή του λόφου, απέναντι από την πεδιάδα… ο βασιλιάς τότε τράβηξε το σπαθί του, το ίδιο και όλος ο στρατός, και βάδισαν κατά πάνω τους και συναντήθηκαν στην κορυφή εκείνου του λόφου. Και σκότωσαν πολλούς Σαρακηνούς, και οι Σαρακηνοί γύρισαν πίσω, και ο βασιλιάς το ίδιο…όμως η σάλπιγγα βαρούσε για υποχώρηση. Και πλέον κανένας δεν επέστρεφε και οι περισσότεροι από το πεζικό παράτησαν τις ασπίδες και τα όπλα τους και έφυγαν»

Οι συνέπειες της ήττας των Κυπρίων ήταν ολέθριες. Πέρα από την επιβολή βαριάς φορολογίας υποτέλειας στην Αίγυπτο, στο εσωτερικό της Κύπρου ξέσπασαν εσωτερικές διαμάχες, ενώ παρακμή της μεσαιωνικής Κύπρου ήταν αισθητή. Η κατάσταση αυτή οδήγησε στο τέλος της Φραγκοκρατίας, την οποία διαδέχτηκε η σύντομη Βενετοκρατία και η κατάληψη της Κύπρου από τους Οθωμανούς.

ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΟΣ

, , , ,

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *