Σήμερα 10 Αυγούστου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη ενός πάπα, ίσως του μοναδικού με ελληνική καταγωγή. Ο Πάπας Σίξτος ή Ξύστος γεννήθηκε τον 3ο αιώνα μ.Χ. στην Αθήνα, όπου έγινε μέτοχος υψηλής μορφώσεως. Μετέβη στην Ρώμη λίγο γύρω στο 253 μ.Χ. για να χειροτονηθεί τοπικός επίσκοπος, διαδεχόμενος τον άρτι μαρτυρήσαντα τότε Άγ. Στέφανο Ρώμης.
Μαζί του από την Αθήνα τον ακολούθησε άλλος ένας Έλληνας. Ο Λαυρέντιος, ο οποίος εκεί στη Ρώμη έγινε αρχιδιάκονος και ταυτόχρονα το δεξί του χέρι. Όταν στις 30 Αυγούστου του 257 μ.Χ. ο Σίξτος εκλέχθηκε ως ο 7ος Πάπας ο Λαυρέντιος τον ακολούθησε και σε αυτό το ρόλο πιστός σύντροφός του.
Το έργο του
Σύμφωνα με το Liber Pontificalis (βίβλος παπών Ρώμης), ο Σίξτος μερίμνησε ιδιαίτερα για την αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ των αφρικανικών και των ανατολικών Ορθόδοξων Εκκλησιών, οι οποίες είχαν διαταραχθεί με αφορμή το ζήτημα του βαπτίσματος των αιρετικών.
Κατά τους διωγμούς του Βαλεριανού, όταν απαγορεύτηκαν οι ταφικές τιμές και δημεύτηκαν τα κοιμητήρια, μετέφερε τα λείψανα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στην κατακόμβη του Αγίου Σεβαστιανού.
Σύμφωνα με την λατινική βιβλιογραφία ο Σίξτος θεωρείται συγγραφέας του ψευδοκυπριακού έργου Ad Novatianum, καθώς και ενός άλλου συγγραφικού έργου, που γράφηκε στη Ρώμη στην περίοδο μεταξύ του 253 και 258 μ.Χ..
Το Μαρτύριό του και η αγιοποίηση
Στις αρχές Αυγούστου του 258 μ.Χ. ο Σίξτος διείδε τον επερχόμενο διωγμό των Χριστιανών από τον τότε Ρωμαίο αυτοκράτορα, Βαλεριανό. Αμέσως έδωσε εντολή στον Λαυρέντιο να συγκεντρώσει τα τιμαλφή της Εκκλησίας και να τα ασφαλίσει ώστε να μην τα βρουν οι Ρωμαίοι.
Στις 6 Αυγούστου, οι Ρωμαίοι διώκτες του τον ανακάλυψαν σε μία κατακόμβη και την επομένη κιόλας τον αποκεφάλισαν. Οι Ρωμαίοι απαίτησαν στη συνέχεια από τον Λαυρέντιο να τους παραδώσει τους θησαυρούς της Εκκλησίας, κι αυτός δέχθηκε. Ζήτησε τρεις μέρες χρονικό περιθώριο και μετά από αυτό το διάστημα εμφανίστηκε μπροστά στους διώκτες του με κάρα γεμάτα από φτωχούς, άρρωστους και ορφανά, λέγοντας ότι αυτοί είναι οι θησαυροί της Εκκλησίας.
Οι εξαγριωμένοι Ρωμαίοι τον σκότωσαν υποβάλλοντάς τον σε φρικτό μαρτύριο, ψήνοντάς τον ζωντανό πάνω σε σιδερένια σχάρα!
Το Άγιο Δισκοπότηρο
Ο θρύλος λέει ότι μεταξύ των θησαυρών που εμπιστεύτηκε ο Σίξτος στον Λαυρέντιο ήταν και το Άγιο Δισκοπότηρο, αυτό που χρησιμοποίησε ο Ιησούς για τον Μυστικό Δείπνο. Σύμφωνα, πάντα με τον θρύλο, ο Λαυρέντιος το έκρυψε αρχικά, στην ονομαζόμενη σήμερα, ως Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου εκτός των τειχών, αλλά τις τρεις μέρες της προθεσμίας που εξασφάλισε από τους Ρωμαίους, το φυγάδευσε από την κρυψώνα του προς άγνωστη κατεύθυνση, η οποία όπως όλοι ξέρουμε αναζητάται μέχρι και σήμερα!
Οι Σίξτος και Λαυρέντιος, αλλά και ένας ακόμη Χριστιανός, ο Ιππόλυτος που συνέλεξε το πτώμα του Λαυρέντιο και θανατώθηκε γι’ αυτό, τιμούνται και από τις δύο Εκκλησίες και την Καθολική και την Ορθόδοξη. Μόνο σε διαφορετικές ημερομηνίες. Η μεν, Καθολική Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους στις 7 Αυγούστου, ενώ η Ορθόδοξη Εκκλησία τους τιμά, σαν σήμερα, στις 10 Αυγούστου.
