Απόσπασμα από το άρθρο: «Η κλασσική ελληνική σκέψη στο σημερινό κόσμο – Η περίπτωση της Ιταλίας», του Γιώργου Κουτσαντώνη.
ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ από το περιοδικό Res Publica, τ. 4.
Σε ό,τι αφορά στην ιταλική στροφή στους κλασσικούς, πρέπει να σημειωθεί ότι παρά τη λανθασμένη εικόνα που έχει δημιουργηθεί και διατηρείται στην Ελλάδα, από διάφορους κύκλους (ακαδημαϊκούς, κομματικούς, εκδοτικούς κ.ά.), ο ελληνικός πολιτισμός στη διαχρονία του – από την αρχαιότητα, το Βυζάντιο μέχρι και την ελληνική επανάσταση του 1821, ποτέ δεν έπαψε να απασχολεί τη δυτική σκέψη. Μάλιστα πρέπει να σημειωθεί ότι το τελευταίο διάστημα, το ενδιαφέρον αυτό φαίνεται να βρίσκει ευρεία ανταπόκριση στην Ιταλία, η οποία διατηρεί ακόμα στην μνήμη και τη συνείδησή της τους στενούς πολιτιστικούς δεσμούς που την συνδέουν με την Ελλάδα.
Πράγματι, κυρίως τα τελευταία χρόνια, στην Ιταλία παρατηρείται μια εκδοτική ζύμωση κειμένων και έργων που αφορούν στην ελληνική αρχαιότητα, τους ελληνιστικούς χρόνους και στο Βυζάντιο, την οποία θα μπορούσε κανείς, χωρίς ιδιαίτερες επιφυλάξεις, να χαρακτηρίσει «εκρηκτικών διαστάσεων». Μαζί με επιφανείς λογοτέχνες και φιλοσόφους, παγκόσμιας εμβέλειας, όπως ο Roberto Calasso[1] και ο Evandro Agazzi[2], αναβιώνει το έργο μεγάλων ελληνιστών, ιστορικών και φιλόλογων όπως οι: Giorgio Colli[3] , Angelo Tonelli[4] , Maria Grazia Ciani[5] . Σε αυτούς έρχονται να προστεθούν νεότεροι στοχαστές όπως ο Nicola Gardini [6], η Silvia Stucchi [7], η Andrea Marcolongo[8], η Francesca Sensini[9] καθώς και άλλοι πολλοί, Ιταλοί και Ιταλίδες, που «ψηφίζουν» σταθερά ελληνική σκέψη. Νέες εκδόσεις της Οδύσσειας και της Ιλιάδας, πολυάριθμες μελέτες της αρχαίας τραγωδίας, δοκίμια, νέες μεταφράσεις και αναλύσεις φιλοσοφικών κειμένων, συστηματική μελέτη και εκδοτική δραστηριότητα στον χώρο της προσωκρατικής φιλοσοφίας και ειδικά της φιλοσοφίας του Παρμενίδη.
Θα έλεγε κανείς ότι η εποχή της κυριαρχίας του «μπερλουσκονισμού» – που με την ιδιαίτερη χυδαιότητά του, «ισοπέδωσε» πολλές πτυχές της δημόσιας ζωής και δημιουργικής έκφρασης – έδωσε τη θέση της σε μια εποχή αναγεννητικής ώθησης που διακρίνεται από μια εξαιρετική εκδοτική παραγωγικότητα, που για τα ελληνικά δεδομένα είναι αξιοζήλευτη. Σε πρόσφατη συνέντευξη της η Maria Grazia Ciani δήλωσε ότι «οι Έλληνες κλασσικοί και Λατίνοι όχι μόνο εξακολουθούν να επιβιώνουν, αλλά ανθούν, διότι παραμένουν οι φρουροί της Δύσης». Τα μεγάλα πρόσωπα της αρχαιότητας, από την Πηνελόπη και την Ιφιγένεια, μέχρι τον Περσέα, τον Προμηθέα και τον Σίσυφο, αναβιώνουν μέσα από νέες ιταλικές εκδόσεις που δεν περιλαμβάνουν μόνο βιβλία και έντυπα περιοδικά, αλλά και έναν τεράστιο αριθμό ακαδημαϊκών κειμένων και άρθρων σε ψηφιακά περιοδικά και διαδικτυακά μέσα. Το 2017 εκδόθηκε, σε ιταλική μετάφραση και σχολιασμό, μια ιδιαίτερα σημαντική ανθολογία ελληνικών επιγραφών[10] η οποία συλλέγει περισσότερα από εβδομήντα έγγραφα – από τον 8ο αιώνα έως το 31 π.Χ.
(Κυκλοφορεί πριν τα τέλη Νοέμβρη 2021)
