Δρ Αννίτα Αντωνιάδου, Ακαδημαϊκός, Επιστημονικός Συνεργάτης
Το 1221 η πόλη της Λεμεσού επλήγη από μια επιδρομή των Σαρακηνών, που σκότωσαν και αιχμαλώτισαν πλήθος κόσμου, ενώ κατέστρεψαν και μεγάλο μέρος του χριστιανικού στόλου που έλαβε μέρος στην Πέμπτη Σταυροφορία στην Αίγυπτο η οποία μετά την αποτυχία της απεσύρθη στο λιμάνι της Λεμεσού. Στις 21 Ιουλίου του 1228, ο Γερμανός αυτοκράτορας Φρειδερίκος ο Β’ Hohenstaufen, αρχηγός της Έκτης Σταυροφορίας, που έφτασε ως άλλος Ριχάρδος στη Λεμεσό με ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις, προέβαλε δικαιώματα κηδεμονίας επί του θρόνου της Κύπρου ενώ στη συνέχεια κατέλαβε με τη βία την Λεμεσό και τις άλλες πόλεις.
Το 1271 η πόλη θα δεχτεί επίσης την επίθεση του Σουλτάνου της Αιγύπτου.
Όταν το 1395 ο ευγενής περιηγητής Ogier d’ Anglure προσάραξε στο λιμάνι της Λεμεσού, σημειώνει στο οδοιπορικό του με την ονομασία ‘Le saint voyage de Jherusalem’: «Αποβιβαστήκαμε στη Λεμεσό, η οποία κάποτε ήταν μια θαυμάσια πόλη…. Μεγάλο τμήμα της είναι ακατοίκητο και όπως γνωρίζω όλες αυτές οι καταστροφές προκλήθηκαν από τους Γενουάτες κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ των ιδίων και του βασιλιά της Κύπρου. Οι Γενουάτες κατέχουν μία ακόμη σπουδαία πόλη με ωραίο λιμάνι, που ονομάζεται Αμμόχωστος.»
Το 1402 αλλά και μετέπειτα το 1408, παρόλη την αντίσταση που προέβαλε η Λεμεσός κατά των Γενουατών από τους κατοπινούς χρονογράφους μαθαίνουμε ότι στα τέλη του 14ου αιώνα η πόλη είναι σχεδόν ακατοίκητη. Λίγο καιρό αργότερα το 1426 επλήγη από επίθεση των Μαμελούκων αύτη τη φορά (*Στρατιωτικές δυνάμεις από δούλους Τουρκικής καταγωγής «μαμλούκ» οι οποίοι κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα κατάφεραν να κυβερνήσουν διάφορα μουσουλμανικά κράτη για παράδειγμα την Αίγυπτο μεταξύ 1250-1517).
Την 24η Απριλίου 1491, έγινε ένας από τους πιο καταστροφικούς σεισμούς που έπληξαν ποτέ την νήσο. Στον σεισμό αυτό αναφέρονται περιηγητές, χρονογράφοι, βενετικά έγγραφα, καθώς και κάποιες χρονογραφικές σημειώσεις σε κυπριακά χειρόγραφα. Όσον αφορά τη Λεμεσό καταστράφηκε ο πύργος, το φρούριο, το κάστρο δίπλα στη θάλασσα, καθώς και όλα τα σπίτια και οι εκκλησίες της πόλης.
Επιπλέον καταστράφηκε αναφέρουν ο θόλος της Καθολικής εκκλησίας αφιερωμένη στον Σταυρό. Μετά την καταστροφή της από το σεισμό η εκκλησία δεν ξανακτίστηκε. Ίσως πρόκειται για την θέση της σημερινής Παναγίας της Καθολικής όπου υφίστατο αρχικά κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους μοναστήρι Φραγκισκανών, στη θέση του οποίου τον 16ο αιώνα κτίστηκε μια άλλη εκκλησία.
Ο Γερμανός περιηγητής Dietrich von Schachten που έφθασε στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1491 γράφει στο οδοιπορικό του για τον σεισμό. Συγκεκριμένα αναφέρεται στη Λεμεσό την οποία έτυχε να επισκεφθεί δύο φορές, μία κατά το ταξίδι του προς τους Αγίους Τόπους και μία κατά την επιστροφή του, όπου τότε μάλιστα αναγκάστηκε να παραμείνει στο νησί σχεδόν ένα μήνα: «Η Λεμεσός ήταν κάποτε μια ωραία πόλη, αλλά τώρα μοιάζει με χωριό. Διαθέτει, όμως, ένα ισχυρό φρούριο στη θάλασσα, τμήμα του οποίου έχει καταστρέψει ο σεισμός. Από τον ίδιο σεισμό επίσης, επειδή το έδαφος έχει χωριστεί στα δύο, καταστράφηκαν πολλές εκκλησίες και κατοικίες, καθώς επίσης και η κατοικία του επισκόπου». Τις ίδιες πληροφορίες, κι επιπλέον ότι η πόλη δεν διαθέτει σπίτια παρά μόνο μικρές καλύβες, όπου κατοικούν φτωχοί άνθρωποι, αναφέρουν επίσης και άλλοι περιηγητές, όπως ο Μιλανέζος ιερέας Pietro Casola και ο Γερμανός ευγενής Alexander von Zweibrucken.
«καί ἔσονται λιμοί καί λοιμοί καί σεισμοί κατά τόπους· πάντα δέ ταῦτα ἀρχή ὠδίνων». (Ματθ. κδ’, 6-8).
Το 1483, ο Ελβετός δομινικανός μοναχός Felix Faber πορεύομενος προς τους Αγίους Τόπους επισκέφθηκε τη Λεμεσό. Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι η πόλη, την οποία ονομάζει στο ημερολόγιο του Νιμόνια, αν και είναι επισκοπική έδρα με καλό λιμάνι και θαυμάσιους αμπελώνες, είναι ερειπωμένη. Η γεωγραφική της θέση, σημειώνει, είναι πολύ σημαντική, αφού βρίσκεται απέναντί από σπουδαία λιμάνια όπως η Τύρος και η Σιδώνα. Από εδώ, κανείς με ούριο άνεμο ταξιδεύει σε σπουδαία εμπορικά λιμάνια σε ένα ημερονύχτιο. Αναφέρει ότι στην πόλη της Λεμεσού, εγκαταστάθηκαν οι Ναΐτες, καθώς και οι ιππότες του τάγματος του Αγίου Ιωάννου μετά την κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τον Σαλαδίν. Ο Faber αποδίδει στα τάγματα την οχύρωση της Λεμεσού και του λιμανιού της.
Επίσης αναφέρει ότι είδε τα ερείπια λατινικών μοναστηριών και εκκλησιών που εκτίσαν τα τάγματά. Η εικόνα αυτή της πόλης, καταλήγει, είναι επακόλουθο διαφόρων δεινών που έπληξαν την πόλη, όπως επιθέσεις των Σαρακηνών, πλημμύρες, και σεισμοί.
