από τη σελίδα Comunità dei Greci Ortodossi in Venezia,
Από το έγκυρο «Βιογραφικό Λεξικό των Ιταλών» της Treccani η πρώιμη ζωή του εθνικού ποιητή της Ιταλίας με τις ελληνικές ρίζες
FOSCOLO, Ugo. (Ελλ. Ούγος Νικόλαος Φώσκολος) – Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο, νησί του αρχιπελάγους του Ιονίου τότε υπό την κυριαρχία της Βενετίας, στις 6 Φεβρουαρίου 1778. Ο πατέρας του, Ανδρέας, ήταν βενετικής καταγωγής Κερκυραίος και ήταν είκοσι τεσσάρων ετών, η μητέρα του, η ελληνίδα Διαμαντίνα Σπαθή – κόρη του Νάρκισσου Σπαθή, Ζακυνθίου ράφτη – ήταν τριάντα ενός ετών, και από το 1768 χήρα του ευγενή Giovanni Aquila Serra.
Κατά τη βάπτιση του δόθηκε το όνομα του πατρικού του προγόνου, Nicolò, (Nικολάου) το οποίο εγκατέλειψε στα νιάτα του, προτιμώντας το όνομα Ugo. Η ώθηση για αυτή την επιλογή πρέπει να προήλθε από το γεγονός ότι ο θρυλικός γενάρχης της οικογένειάς του ήταν ένας Oύγος Φώσκολος, της ρωμαϊκής gens Aurelia, ύπατος που στάλθηκε το 423-424 από την Πάντοβα για να χτίσει τον οικισμό του Ριάλτο στο κεντρο της σημερινής Βενετία [σύμφωνα με τον θρύλο της ίδρυσης της Βενετίας, που έχει ελάχιστη σχέση με την πραγματικότητα].
Ωστόσο, οι υλικές συνθήκες της οικογένειας σίγουρα δεν ήταν ανάλογες με τον ευγενή τίτλο, ακόμα κι αν στα παιδικά του χρόνια δεν γνώρισε πείνα και κακουχίες. Ακολούθησαν τη γέννησή του η γέννηση μιας αδελφής, της Ρουμπίνας (1779), ενός αδελφού, του Ιωάννη-Διονυσίου Gian Dionisio (1781), και αργότερα (1787, στο Σπάλατο της Δαλματίας, σημ. Σπλιτ της Κροατίας) ενός δεύτερου αδελφού, του Κωνσταντίνου/Αγγελου Costantino Angelo, στον οποίο, το 1795, προστέθηκε το όνομα του Τζούλιο και επικράτησε των άλλων.
Το σπίτι που γεννήθηκε και των πρώτων παιδικών του χρόνων, ένα φτωχικό σπίτι, βρισκόταν μπροστά στην εκκλησία της Παναγίας Οδηγήτριας. Η ζωή πέρασε εκεί ζεστή από στοργή: Η Διαμαντίνα άσκησε τη μητριαρχία της με ήπια σταθερότητα, καταφέρνοντας να μετριάσει τα ελαττώματα του εκ φύσεως άσωτου και οξύθυμου συζύγου της και να δημιουργήσει μια πολύ στενή σχέση των παιδιών με τους γονείς και των παιδιών μεταξύ τους.
Μια διπροσωπία καταγωγής χαρακτηρίζει την ανθρώπινη και καλλιτεχνική προσωπικότητα του Φώσκολου, μάλιστα κάποιες από τις επιλογές του εξαρτούνται από αυτήν τη φαινομενική αντινομία, η ελληνικότητα του εμποτίζει με ζωτικό στοιχείο τις παραστάσεις του Ολύμπου του, ριζώνει την ποιητική του μεταφυσική στη γη και την ιστορία. Η Ζάκυνθος και η Βενετία, δηλαδή η Ελλάδα και η Ιταλία, έπρεπε να ενσαρκωθούν στην παιδική του ηλικία στις διαφορετικές αλλά όχι αντικρουόμενες μορφές της μητέρας και του πατέρα του. Και, ίσως, από τότε αντιπροσώπευαν δύο εξίσου πολυπόθητες παρουσίες στη συναισθηματική και φανταστική ζωή του, εκ των οποίων η μία δεν απέκλειε την άλλη.
Ο Φώσκολος ποτέ δεν απέκοψε ούτε τον ένα ούτε τον άλλο κλάδο στους οποίους ένιωθε ότι οι ρίζες του ήταν χωρισμένες. Η επιλογή του για την πατρίδα των πατρικών προγόνων του και για την ιταλική γλώσσα δεν συνεπαγόταν την απόσπαση από τη μητρική του πατρίδα, από τις μνήμες και τις στοργές που ήταν συνδεδεμένες με αυτήν. Η σκέψη της Ελλάδας αναδύεται στην ποίησή του όχι ως μια στιγμιαία νοσταλγική εγκατάλειψη, αλλά ως αντανάκλαση αυτού του διαρκούς συναισθηματισμού που εμψύχωνε πολλές δηλώσεις του με πολιτική και πολιτιστική σημασία, τα επιχειρησιακά του σχέδια, την επιθυμία του να τερματίσει τη ζωή στη χώρα της καταγωγής του.
Ούτε, από την άλλη πλευρά, η φιλοδοξία του για τη σταθερότητα των οικιακών στοργών, τη μέτρηση και την αρμονία θριαμβευτική έναντι των απείθαρχων παθών, ήταν μόνο ένα αισθητικό ιδανικό ή η λαχτάρα, αντίθετα, για μια συνθήκη ζωής διαφορετική από αυτή που επιτεύχθηκε: η σύντομη αλλά έντονη εμπειρία οικογενειακής ενότητας. Έτσι, σε καλλιτεχνικό επίπεδο, η Ελλάδα του δεν συνέπεσε, ή δεν συνέπεσε καθόλου, με τη χυδαία εικόνα του ευρωπαϊκού νεοκλασικισμού του τέλους του δέκατου όγδοου αιώνα: δεν ήταν για αυτόν ένα απλό λογοτεχνικό παιχνίδι να ανιχνεύει στη μυθολογία και στην ιστορία της Ελλάδος την πολιτιστική αρχή της Ευρώπης, όχι. Για τον Φώσκολο η προγονική κληρονομιά ισούται με την εθνοτική καταγωγή και η αφύπνιση της θα ήταν η προνομιακή οδός προς την αναγέννηση της Ελλάδας.
Όχι τακτική και συστηματική ήταν η πρώτη εκπαίδευση που έλαβε στη Ζάκυνθο από τον Έλληνα ιερέα της Οδηγήτριας Αντώνιο Μαρτελάο και από τον αββά Reinaud.
Ανύσηχο και επαναστατημένο πνεύμα από πάντα, ένα ένταλμα σύλληψης του 1785 μας τον παρουσιάζει ως επικεφαλής μιας ταξιαρχίας συντρόφων που επιτίθεται στις πόρτες του εβραϊκού γκέτο της Ζακύνθου, προκειμένου να απελευθερωθούν οι Εβραίοι, καταλήγοντας να συλληφθεί από τις αρχές της Βενετικής Δημοκρατίας.
[ Σημ. δική μας: ο Φώσκολος ήταν τότε 8 ετών και σε λίγο καιρό θα ταξίδευε για πάντα μακριά από την πατρίδα του, αναζητώντας τη τύχη του στην μητρόπολη και πάλαι ποτέ κραταιά Βενετία, όπου θα ερωτευτεί παράφορα την διάσημη κερκυραία της Βενετίας Ισαβέλλα Θεοτόκη…
Ο Φώσκολος θα γίνει ένας από τους κατεξοχήν εθνικούς ποιητές της Ιταλίας. Είναι ένας Σολωμός (συμπατριώτης του) που τα κατάφερε στη “γη των ευκαιριών”. Αξίζει όλοι εμείς οι Έλληνες, όχι μόνο οι Ζακυνθινοί, να είμαστε περήφανοι που η πατρίδα μας γέννησε έναν άλλον ποιητή που εκφράστηκε σε μια από τις πιο αγαπημένες γλώσσες στον κόσμο. ]
