Γράφει ο Υποπλοίαρχος Παναγιώτης Γέροντας ΠΝ,
Επιτελής Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού
Η ιστορία για μεγάλο χρονικό διάστημα, επηρεασμένη από τον Θετικισμό του 19ου αιώνα αναλώθηκε στην ποσοτικοποίηση των πεδίων έρευνας. Η κυριαρχία της οικονομικής ιστορίας με την ανάλυση των τρόπων που εκδηλώνονται οι οικονομικές κρίσεις συμπλήρωσε την εικόνα. Η προσπάθεια εύρεσης «κοινωνικών» ή «ιστορικών» νόμων σε αναλογία μ’ αυτούς των θετικών επιστημών απομάκρυνε την ιστορική επιστήμη από τους θεωρητικούς προβληματισμούς σχετικά με την ισχύ των παραδόσεων και την ψυχολογία του ατόμου και των λαών.
Αυτό αλλάζει δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες. Μήπως και οι οικονομικές κρίσεις δεν έχουν να κάνουν (και) με την ψυχολογία; Πόσες φορές ακούσαμε την φράση bank run τα τελευταία χρόνια; Η αφοσίωση που έδειχναν οι Γερμανοί στον Χίτλερ πόσο μεγάλη σχέση έχει με την ομαδική παράκρουση που πάθαιναν όταν τον έβλεπαν να παραληρεί μέσα σε έναν ορυμαγδό εικόνων με αετούς, σημαίες και σβάστικες που επεδίωκαν την δημιουργία ενός συμβολισμού; Ο συμβολισμός έχει αξία. Πρόκειται για μια επινοημένη παράδοση που ενώνει άσχετα στοιχεία μεταξύ τους με έναν μυστικισμό. Οι ορθολογικές σχέσεις υποχωρούν μπροστά στον συνειρμό. Η φανταστική εικόνα υπερισχύει του γεγονότος, γιατί τελικά οι άνθρωποι θέλουν το όνειρο, ακόμα και αν αυτό είναι στην πραγματικότητα εφιάλτης.
Η Δυτική Ευρώπη σε όλη την νεώτερη ιστορία της πάσχει από την φαντασίωση της Ρώμης. Τα παραδείγματα πολλά και διαχρονικά. Ήδη ο Καρλομάγνος προσπαθούσε να πραγματοποιήσει την επιθυμία του να γίνει Ρωμαίος Αυτοκράτορας. Η δημιουργία της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους ήταν μια μίζερη απόπειρα πραγματοποίησης αυτού του ονείρου. Οι Βρετανοί θα συγκρίνουν την αυτοκρατορία τους με την Ρωμαϊκή. Ο λόρδος Πάλμερστον, στα γεγονότα των Παρκερικών, όταν βρετανικά πολεμικά πλοία απέκλειαν την δύσμοιρη Ελλάδα, σε λόγο του, επηρεασμένος από το Civis Romanus Sum, φράση του Κικέρονα στους λόγους In Verrem, θα υποστηρίξει ότι, όπως η Ρώμη δρούσε αποφασιστικά όταν θιγόταν ένας Ρωμαίος πολίτης από μια ξένη δύναμη, έτσι και η Βρετανία θα έπρεπε να δρα για τους Βρετανούς πολίτες. Ο «Βρετανός» πολίτης που θίχτηκε εδώ ήταν ο Πορτογαλο – Εβραίος Δον Πατσίφικο.
Τα παραδείγματα όμως συνεχίζουν. Ο Γερμανός Αυτοκράτορας Γουλιέλμος ονομάστηκε Κάιζερ. Οι Ιταλοί (όχι μόνο ο Μουσολίνι) οραματίζονταν την δημιουργία Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Ρώσος Αυτοκράτορας ονομάστηκε τσάρος, Καίσαρ δηλαδή. Ακόμη και ο Ναπολέων δεν ξέφυγε από τις αυτοκρατορικές ονειρώξεις.
Όλα αυτά συνδέονται ποικιλοτρόπως με την Ελλάδα ως ύπαρξη. Μετά την πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η κάτοχος του ρωμαϊκού σκήπτρου ήταν η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η μεσαιωνική κρατική έκφραση του Ελληνισμού. Όσο αληθές είναι ότι είμαστε παιδιά των Αρχαίων Ελλήνων, άλλο τόσο είναι ότι είμαστε ανίψια των Ρωμαίων. Ακόμα και με την οθωμανική κατάκτηση, η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία συνέχισε να ζει μέσα από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως μια ιδιότυπη «πολιτεία εν αιχμαλωσία». Αυτή ακριβώς η συνέχεια είναι που ενοχλεί τους επίδοξους μιμητές της Δύσης, οι οποίοι, όπως οι Ρωμαίοι, άρχισαν να βλέπουν τους εαυτούς τους ως απογόνους των Τρώων (για τον συμβολισμό της Τροίας βλέπε παλαιότερη δημοσίευσή μου εδώ: Ο συμβολισμός της Τροίας).
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης μας είχε χαρακτηρίσει «έθνος ανάδελφο». Με δικά του λόγια είναι ταιριαστό να τελειώσω αυτήν την δημοσίευση:
«Ὼς συνειδητοὶ Ἕλληνες, καὶ διὰ νὰ διατηρήσουμε ἀκριβῶς τὴν ἀκεραιότητα τῆς ἐθνικῆς μας αὐθυπαρξίας, ἔχουμε ἔτσι ἀνάγκη καὶ χρέος νὰ ἀτενίζουμε τὴν πραγματικότητα αὐτοῦ τοῦ ἀνεσπέρου φωτὸς καὶ μεγαλείου, ποὺ λέγεται Ἑλληνισμός, συνειδητοποιοῦντες τὶς ἀληθινὲς διαστάσεις τῆς ἱστορικῆς του παρουσίας έδῶ εἰς τὴν νοτιοανατολικὴ γωνιὰ τῆς Εὐρώπης καὶ τὴν ἀνατολικὴ λεκάνη τῆς Μεσογείου» (από το κείμενο «Τα Εθνολογικά Όρια του Ελληνισμού»).
