Κατεβάστε το e-book: Ευάγγελος Παπανούτσος, Η ζωή, το έργο και η εποχή του

Από το Ιδρυματικό Αποθετήριο Άμητος, του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου – Διατριβή Μεταπτυχιακής Εξειδίκευσης της Αντωνίας Αλεξοπούλου, Καλαμάτα 2022.

Η εργασία αυτή αποκοπεί στο να παρουσιάσει τη ζωή, το έργο και την εποχή του Ευάγγελου Παπανούτσου. Βασικοί στόχοι είναι να αναλυθούν η εκπαιδευτική του δράση και το φιλοσοφικό του έργο. Ο Ευάγγελος Παπανούτσος γεννήθηκε στις 27 Ιουλίου του 1900 στον Πειραιά. Πατέρας του ήταν ο Παναγιώτης Παπανούτσος και μητέρα του η Ζηνοβία Κωστάλα. Ο Ευάγγελος Παπανούτσος είχε τρία αδέρφια: την Ελένη, τον Νικόλαο και τη Χρυσούλα. Ο Παπανούτσος αφού ολοκλήρωσε το σχολείο, γράφτηκε στη Θεολογική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1919 ολοκλήρωσε τις σπουδές του με Άριστα. Έπειτα, έχασε τον πατέρα του και υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία. Το 1920 ήταν καθηγητής στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και συγκεκριμένα στον Άγιο Νικόλαο Μελιτίνης Μάνης. Έπειτα, υπηρέτησε στο Αβερώφειο Γυμνάσιο της Αλεξάνδρειας. Το διάστημα 1924-1926 σπούδασε στη Γερμανία και στη Γαλλία. Το 1927 επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια και συνέχισε να διδάσκει στο Αβερώφειο Γυμνάσιο. Ήταν φιλομαθής και έμαθε αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Επίσης, έγινε φίλος με τους συγγραφείς Γλαύκο Αλιθέρση, Στέφανο Πάργα και με τον Καβάφη τον ποιητή. Έπειτα, έγινε διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Τυβίγγης με τη διατριβή του: “Το θεολογικό βίωμα στον Πλάτωνα” («Das Religiose Erleben bei Platon»). Μεταγενέστεροι μελετητές αναφέρθηκαν σε αυτό το έργο αναδεικνύοντας την σημασία του στην μελέτη της φιλοσοφίας του Πλάτωνα. Το 1930 -1931 ο Ευάγγελος Παπανούτσος με τον Ευάγγελο Πανέτσο ίδρυσαν δυο πειραματικές τάξεις για την εφαρμογή νέων διδακτικών μεθόδων. Την ίδια περίοδο ίδρυσαν μαζί την Ελληνική Διδασκαλική Ένωση. Από το 1931 μέχρι το 1944, μετά από πρόσκληση του Υπουργείου Παιδείας, ο Ευάγγελος Παπανούτσος επέστρεψε από την Αίγυπτο για να αναλάβει την οργάνωση των Παιδαγωγικών Ακαδημιών της Ελλάδος. Ήταν η εποχή που το νεοελληνικό κράτος είχε σχεδόν τη μορφή που έχει και σήμερα.

Ο Παπανούτσος από το 1946 έως το 1967 ήταν τακτικός φιλολογικός συνεργάτης της εφημερίδας «Το Βήμα». Μετά την απελευθέρωση της χώρας διορίστηκε γενικός διευθυντής και αργότερα (1950 και 1963) γενικός γραμματέας στο Υπουργείο Παιδείας. Οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις που οφείλονται στον Ευάγγελο Παπανούτσο ήταν, μεταξύ άλλων, η καθιέρωση της δημοτικής στην Εκπαίδευση, η επιμήκυνση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης από εξάχρονη σε εννιάχρονη, ο διαχωρισμός της Μέσης Εκπαίδευσης στις βαθμίδες Γυμνασίου και Λυκείου και η κατάργηση των τελών της Εκπαίδευσης. Επίσης, για είκοσι έτη δίδαξε ψυχολογία, παιδαγωγικά και φιλοσοφία, και στον μορφωτικό σύλλογο «Αθήναιον». Ακόμα υπήρξε αντιπρόεδρος του «Αθηναϊκού Τεχνολογικού Ομίλου» και βουλευτής επικρατείας στην πρώτη Δημοκρατική Βουλή. Μελετούσε και έμενε ενήμερος από τη διεθνή βιβλιογραφία, γράφοντας έργα φιλοσοφικά με μεγάλη αξία. Ήταν καινοτόμος στα εκπαιδευτικά θέματα ανέλυε ποιητικά έργα (Καβάφης, Σικελιανός), διακρίθηκε και ως θεατρικός κριτικός και αναλυτής επίκαιρων θεμάτων με πλήθος παρεμβάσεων. Επίσης, το 1976 ο

Παπανούτσος πήρε το Α΄ βραβείο κριτικής δοκιμίου με το δοκίμιο: «Το δίκαιο της Πυγμής». Αναφορικά με το συγγραφικό του έργο, εξέδωσε δεκάδες βιβλία, σε αρκετές γλώσσες πέραν της ελληνικής όπως στην την αγγλική, την γαλλική και την γερμανική. Τέλος, μετέφρασε φιλοσοφική βιβλιογραφία. Αναμφισβήτητα οι ιδέες του Παπανούτσου για τη Φιλοσοφία και την Παιδεία επηρέασαν αποφασιστικά την ελληνική κοινωνία.