Κωνσταντίνος Θ΄ Μονομάχος (1042 – 1055)
…Ὁ ἐν λόγῳ αὐτοκράτορας θέλοντας νὰ δίνει τὴν ἐντύπωση καλοπροαίρετου καὶ φιλελεύθερου (ἐλευθερίου) μονάρχη…ἀντὶ γιὰ μεγαλοπρεπὴς ἀποδείχθηκε ἄσωτος. […] Ἐπιπλέον, ὑπῆρχαν ἐπαρχίες οἱ ὁποῖες δὲν πλήρωναν φόρους στοὺς βασιλιάδες ἀλλά, ἔναντι πλήρους φοροαπαλλαγῆς, εἶχαν ἀναλάβει τὴν ὑποχρέωση νὰ ὑπερασπίζονται στενὰ περάσματα, ἀποτελώντας ἔτσι ἕνα τεῖχος γιὰ τοὺς βαρβάρους ποὺ ἐπιχειροῦσαν νὰ εἰσέλθουν στὸ ἔδαφος τῆς αὐτοκρατορίας· ἐκεῖνος λοιπὸν ἐπέβαλε στὶς ἐν λόγῳ ἐπαρχίες φόρους καταργώντας τὶς στρατιωτικὲς φρουρές, ὁπότε οἱ βάρβαροι εἰσέβαλαν μὲ τὴ μεγαλύτερη εὐκολία στὴ ρωμαϊκὴ ἐπικράτεια. Ὁ ἄνθρωπος λοιπὸν αὐτὸς φαίνεται, κρινόμενος ἀμερόληπτα, πὼς ὑπῆρξε ὑπαίτιος τῆς ὑποταγῆς τῆς Ἀνατολῆς (τῆς Μικρᾶς Ἀσίας) στοὺς βαρβάρους.
Ὁ Κωνσταντίνος Η΄ Δούκας (1059 – 1067)
…καθὼς ἦταν φιλάργυρος καὶ σφιχτοχέρης, εἶχε ἀποφασίσει νὰ μὴν διεξάγει πολέμους ἀλλὰ νὰ προσεταιρίζεται τὰ ἔθνη μὲ δῶρα καὶ φιλοφροσύνες καὶ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ νὰ ἐξασφαλίζει τὴ φιλία τους μὲ τὸ κράτος τῶν Ῥωμαίων. Εἶχε λοιπὸν δύο πράγματα κατὰ νοῦ: νὰ μὴν κάνει δαπάνες σὲ ἐκστρατεῖες, καὶ νὰ ἀφιερώνει ὁ ἴδιος ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερο χρόνο στὴ συγκέντρωση χρημάτων. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ παραμέλησε τοὺς στρατιωτικοὺς καταλόγους, διαγράφοντας ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς περισσότερους καὶ πλέον γενναίους στρατιωτικοὺς ἐξαιτίας τῆς ὑψηλῆς μισθοδοσίας τους. Ἔτσι, ἀπὸ τὴ μιὰ ἀποθρασύνθηκαν οἱ βάρβαροι καί, ἀπὸ τὴν ἄλλη, ὁ στρατὸς τῶν Ρωμαίων συρρικνωνόταν καὶ δεχόταν ταπεινώσεις ἐνῶ ἡ αὐτοκρατορία ἔχανε ἐδάφη. Συνέβη τότε πολλὲς ἀπὸ τὶς ἐπαρχίες τῆς Ἀνατολῆς νὰ λεηλατηθοῦν καὶ νὰ ἀφανισθοῦν ἢ καὶ νὰ κατακτηθοῦν ἀπὸ ἐχθρούς
Ἰωάννης Ζωναρᾶς, Ἐπιτομὴ Ἱστοριῶν, 17.27 καὶ 18.8. (μετάφραση Ἰορδάνης Γρηγοριάδης)
Πόση διαφορὰ ὑπάρχει μὲ τὸν Βασίλειο Β΄, ποὺ δὲν εἶχε ἁπλῶς γεμίσει τὰ κρατικὰ θησαυροφυλάκια σὲ τέτοιο μεγάλο βαθμὸ ὥστε ἔπρεπε νὰ σκαφτοῦν νέες ὑπόγειες στοὲς γιὰ τὴν ἐπιπλέον δημόσια περιουσία (Ζωναρᾶς, 17.8), ἀλλὰ καὶ διαρκῶς πολεμοῦσε αὐτοπροσώπως (Σκυλίτζης, Βασίλειος καὶ Κωνσταντίνος, 40). Ὁ πλοῦτος προερχόταν ἀπὸ τοὺς πλούσιους ἐνῶ στὸν λαὸ ἀπὸ συμπόνια (Ζωναρᾶς, 17.10) εἶχε ἀναβάλει τὴν εἴσπραξη φόρων δύο ἐτῶν.
Δὲν χρειάζεται, πραγματικά, καμμία ρωσικὴ – «τριτορωμαϊκὴ» διαμεσολάβηση γιὰ τὸ περίφημο «βυζαντινὸ μάθημα»*. Οἱ Ρωμαῖοι μας μᾶς δείχνουν πόσο θὰ ἄξιζε λ.χ. ἡ θέσπιση ἀφορολόγητου ἢ παρόμοιων νόμων γιὰ τὶς μεθοριακὲς περιοχὲς τοῦ νεοελληνικοῦ κράτους μὲ ἀντάλλαγμα στρατιωτικὴ ἑτοιμότητα ἢ ἄλλα πράγματα. Πόσο διαφορετικὰ ἀποτελέσματα γιὰ τὴν πολιτεία ἔχει ὁ συνδυασμὸς «συγκέντρωση πλούτου καὶ πολεμικὴ ἑτοιμότητα» ἀπὸ τὸν συνδυασμὸ «συγκέντρωση πλούτου καὶ πίστη στὴν ὑποκατάσταση τοῦ πολέμου ἀπὸ τὸν πλοῦτο»· καί, φυσικά, ὁ συνδυασμὸς τῶν παραπάνω μὲ τὴ φορολογία τῶν πλουσίων ἀντὶ τῆς φορολογίας τῶν φτωχῶν**. Καί, βέβαια, πόσο τρελλὸ εἶναι νὰ ἐποικίζεις τὴ χώρα σου μὲ Μουσουλμάνους -τὸ ἀντίθετο ἐκείνου ποὺ ἔπραξε στὴν ἀπελευθερωμένη ἀπὸ τὸν ἰσλαμικὸ ζυγὸ Κρήτη ὁ Νικηφόρος Φωκᾶς.
Φυσικά, ἡ περίφημη «βυζαντινὴ κούραση ἀπὸ τοὺς ἀτελείωτους βυζαντινοβουλγαρικοὺς πολέμους» τοῦ 11ου αἰώνα δὲν ἐμπόδισε τὸν ρωμέικο στόλο στὸ νὰ ἐπιδράμει ἐπιτυχῶς στὴν Ἀλεξάνδρεια καὶ στὸ Δέλτα τοῦ Νείλου (Σκυλίτζης, Ρωμανὸς Ἀργυρός, 16)· οὔτε νὰ καταστρέφει ἐπανειλημμένα τὸν ἀραβικὸ στόλο ὅταν αὐτὸς ἐπέδραμε σὲ Δαλματία καὶ Κυκλάδες (Σκυλίτζης, Ρωμανὸς Ἀργυρὸς 10 καὶ Μιχαὴλ Παφλαγόνας, 8)· οὔτε νὰ ἐκδιώξει ὁ ρωμέικος στρατὸς τοὺς Νορμανδοὺς ἀπὸ τὴ νότια Ἰταλία (Σκυλίτζης, Κωνσταντίνος Μονομάχος, 3)· οὔτε ἐξηγεῖ τὶς νίκες τοῦ Κεκαυμένου καὶ τοῦ Βασίλειου Ἀποκάπη κατὰ τῶν Τούρκων (Σκυλίτζης, Κωνσταντίνος Μονομάχος, 12 καὶ 19).
* Διανθισμένη ἀπὸ σλαβικὰ ἐθνικιστικὰ παράπονα [33:26-35:11] γιὰ «ὑπεροψία τῶν Ἑλλήνων«. Καὶ ἡ ὁποία λαθεμένα [34:39] διακηρύσσει ὅτι ὁ ὅρος Ἕλλην ἐμφανίστηκε πρῶτα μὲ τὸν Πλήθωνα ἐνῶ προηγουμένος κάτι τέτοιο ἦταν ἀδιανόητο. Ἐκεῖνος ποὺ κατοίκησε ἐτσιθελικὰ στὸν Αἷμο, ἐντὸς τῆς Ρωμανίας, νὰ σὲ πεῖ καὶ ἀφιλόξενο ρατσιστή.
** Ἡ θεωρητικὴ βάση λ.χ. τοῦ «ἀλληλέγγυου» φόρου καὶ ἄλλων παρόμοιων νόμων ἦταν, σὲ πεῖσμα βεβαίως τῶν χριστιανοκομμουνιστῶν διαστρεβλωτῶν τῶν Πατέρων, ἀλλὰ καὶ τῶν σκέτα ἀριστερῶν, χριστιανικὴ καὶ κρατικιστική. Ἂν ἦταν –ἐκτὸς ἀπὸ χριστιανική, καί– ταξική (ἢ ἂν τώρα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι χριστιανικὴ καὶ ταξική), ἁπλούστατα θὰ κατέληγε στὸν ταξικό, ἐμφύλιο, πόλεμο (τὸ λενινιστικὸ – ἀριστερὸ ἰδεῶδες) καὶ συνεπῶς στὴν ἀποσύνθεση τῆς Ρωμανίας, κι ὄχι στὴν ἐνδοξότερη περίοδό της.
