Γράφει ο Ηλίας Αναγνωστάκης
Τελειώνοντας οριστικα με τους απανωτους εμφυλιους πολεμους (193-197) και αποφασισμένος να ξεμπερδευει οριστικα με τον μονιμο βραχνα της Ρωμης στην Ανατολη, που δεν ηταν άλλος από το αχανες Παρθικο Κρατος, ο Αυτοκρατορας Σεπτιμιος Σεβηρος (Πρωτος Αφρικανος-Λιβυος στον θρονο της Ρωμης) εκστρατευσε μαζικα τον Μαιο του 198 με 80.000 ανδρες, περιλαμβανομενων και των νεοσύστατων Λεγεωνων Ι,ΙΙ,ΙΙΙ Parthica, που ειχαν συσταθεί από Μακεδόνες και Θρακες νεοσυλλεκτους αφενος μεν, για να αναπληρωθουν τα φοβερα κενα σε εμψυχο υλικο μετα το μακελειο στη Λυων (197), αφετέρου για να ενισχυθεί η νεα, μαζικη προσπαθεια της Ρωμης στην Ανατολη.
Πραγματι, ενώ ο Αυτοκρατορας με μια σταση στον Πειραια αποβιβαστηκε με 30.000 ανδρες στην Κιλικια, οι 3 “Παρθικες” Λεγεώνες περασαν “ταχεως” τον Ελλησποντο και ενωθηκαν μαζι του στην Βορεια Συρια. Μαζι με τις πολυπειρες “Συριακες” Λεγεώνες III Gallica (Ραφανεια), X Fretensis (Ιεροσόλυμα), και τις Καππαδοκικες ΧV Apollinaris (Σαταλα), και XVI Fulminata (Καισαρεια/Μαζακα) καθως και την πολυπειρη II Traiana που ερχοταν “μανιασμενη και πρωτοπορα” (Κασσιος Διων 334-9) από την Αλεξανδρεια, ο Σεπτιμιος Σεβηρος ενοιωθε ετοιμος για το μεγαλο κτυπημα. Και αυτό ακριβως εγινε, η τουλάχιστον ετσι εδειξε στην αρχη. Συντρίβοντας σε 3 διαδοχικες μαχες τους Παρθους, και “κατεβαίνοντας” σε 3 παραλληλες φαλαγγες την Μεσοποταμια, ανεφοδιαζόμενος διαρκως από προκατασκευασμένα πλοια κατά μηκος του Ευφρατη, τα Ρωμαικα στρατεύματα προσπερασαν την ερειπωμενη από την λεηλασια του 166 Σελευκεια του Τιγρητος, την πολη-μουσειο Βαβυλωνα, και εισηλθαν στην Παρθικη πρωτευουσα Κτησιφωντα, την οποια κατελαβαν εξ εφοδου, μετα από μια επικη συγκρουση στα περίχωρα της πολεως (7-9 Σεπτεμβριου 199), την οποια λεηλατησαν επι 14(!) συνεχεις μερες.
Και παλι όμως, ο κυριως Παρθικος Στρατος παρεμενε αθικτος, νεες ενισχύσεις ερχοταν από την Περσιδα και το κυριως Ιραν, και η ροη εφοδιων ειχε πλεον σταματησει. Για τους ιδιους λογους που ο Τραιανος ειχε αποτυχει 80 ετη πριν, οι Λεγεώνες εξεκκενωσαν το νοτιο Ιρακ, όχι όμως πριν ο Σεπτιμιος Σεβηρος δοκιμασει την τυχη του εναντιον της ισχυροτατης πολεως -φρουριο, της Χατρας,(45 χλμ ΒΔ της σημερινης Μοσουλης) που διεθετε πληθυσμο 60.000 κατοικων και φρουρα από 30.000 ανδρες, κυριως Αραβες αλλα με ισχυροτατο Παρθικο στοιχειο, καθως και λιγους Ελληνες κατοικους. Στις απανωτες και λυσσωδεις εφοδους των Λεγεωνων, συνεπικουρούμενες από ττις εκπληκτικες πολιορκητικες μηχανες που ειχε κατασκευασει ο αρχιμηχανικος του Αυτοκρατορα, Ελληνας Πρισκος από το Θρακικο Βυζαντιο, οι Χατρηνοι απαντησαν με πληθος υλων, κατά βασιν υποκαταστατα πετρελαιου, καίγοντας πολλες από αυτές και “αφανίζοντας εκατονταδες¨ ανδρες” (Κασσιος Διων 339-8). Σε μια από αυτες τις επιθεσεις, οι Βαλκανιοι ( Μακεδόνες και Θρακες , καθως και Παννονοι) Λεγεωνάριοι , ανδρες “που δεν υπηρχε κατι που δεν μπορουσαν να επιτυχουν” (Κασσιος Διων 342-7) δημιουργησαν ρηγμα στα τειχη, με μια από τις “στιβαρας μηχανας” του Πρισκου.
Ενώ ηταν ετοιμοι να εφορμησουν, την νυχτα της 5/6 Ιουνιου 200, αφνιδιος δισταγμος του Σεβηρου που εδωσε 24ωρη αναπαυλα στους υπερασπιστες που προλαβαν και εφτιαξαν νέο, εσωτερικο τειχος, εξοργισε τους ταλαιπωρημενους και αφηνιασμενους Λεγεωνάριους, που κυριολεκτικα ελουσαν με ακατανόμαστες βρισιες τον Αυτοκρατορα. Το επομενο πρωι, νεα επιθεση, από Συρους Λεγεωναριους αυτη τη φορα, κατεληξε σε λουτρο αιματος, και ο Σεβηρος αναγκαστηκε να αποσυρθει στην Συρια στα τελη Αυγουστου του 200..
Η εκστρατεια του 198 ειχε κοστισει στη Ρωμη 25.000 νεκρους χωρις κανενα σημαντικο κερδος. Ηταν ένα φιασκο.
