του Κωνσταντίνου Αραμπαμπασλή, φοιτητή ιστορίας και αρχαιολογίας στο Α.Π.Θ.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΙΑ
Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΙΑ (Δραγασης)γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου στην Κωνσταντινούπολη.Παρόλο που λιγα πράγματα γνωρίζουμε για την παιδική ηλικία του Κωνσταντίνου ,συχνά αναφέρεται και ως πορφυρογέννητος. Ο Κωνσταντίνος ήταν γιος του αυτοκράτορα Μανουήλ Β και της ισχυρής Ελένης Δραγαση(η όποια αγιοποιήθηκε από την ορθόδοξη εκκλησία και γιορτάζεται στις 29 Μαΐου ως Αγία Υπομονή) . Ο Παλαιολόγος ήταν το όγδοο παιδί από τα δέκα της οικογενείας. Ασχολούνταν με το κυνήγι ,την ιππασία και του άρεσαν οι πολεμικές τεχνες.Οταν ο αδελφός του Κωνσταντίνου,αυτοκράτορας Ιωάννης Η Παλαιολόγος,πήγε στην Βενετία και στην Ουγγαρία για αναζήτηση βοήθειας,ο Κωνσταντίνος έγινε αντιβασιλέας στην Κωνσταντινούπολη. Μετά επιστροφή του στην πόλη,ο Κωνσταντίνος βοηθησε τον αδελφό του να εδραίωσει την εξουσία του στην Πελοπόννησο.
Στην συνέχεια εκστράτευσε εναντίον των Λατίνων πριγκίπων και έθεσε όλη την χερσόνησο εκτός από τIς ενετικές κτήσεις Κορώνη , Μεθώνη και το Ναύπλιο ,υπό τον έλεγχο των βυζαντινών. Τον Ιούλιο του 1428 τα Τρία αδέλφια Ιωάννης Η,θεοδωρος Β,και Κωνσταντίνος ΙΑ,ενωθηκαν και στραφήκαν στην κατάληψη της Πάτρας.Εκεί οι πολιορκούμενοι δεχτήκαν να καταβάλουν φόρο υποτέλειας στο Βυζάντιο. Τον Μάρτιο του 1429,ο Κωνσταντίνος συμμετείχε στην δεύτερη φάση της πολιορκίας της Πάτρας κατά την διάρκεια της οποίας γλίτωσε τον θάνατο ή την αιχμαλωσία ,καταλαμβάνοντας τελικά την πόλη. Έτσι σε ηλικία 24 ετών διοικούσε μαζί με τα αδέλφια του το Δεσποτάτο του Μυστρά.
Γρήγορα ο Κωνσταντίνος διακρίθηκε για την αποφασιστικότητα του και για τις διοικητικές του ικανότητες. Το 1436 ο Κωνσταντίνος μαζί με τον αδελφό του,Θωμά Παλαιολόγο,πήγαν στην Κωνσταντινούπολη με σκοπό να συζητήσουν με τον μεγαλύτερο αδελφό τους,Ιωάννη,για το ποιος θα τον αντικαταστήσει όσο θα έλειπε στην Ιταλία προκειμένου να συμμετάσχει στην σύνοδο της Φλωρεντιας.Τελικα συναυτοκράτορας διορίστηκε ο Κωνσταντίνος ΙΑ πράγμα που έδειχνε ποιος έμελλε να γίνει ο επόμενος αυτοκράτορας.
Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα Ιωάννη Η, οι διάδοχοι του θρόνου ήταν ο Κωνσταντίνος και τα μικρότερα αδέλφια του, Θωμάς και Δημήτριος Παλαιολόγος. Επειδή όμως ο Κωνσταντίνος ήταν πιο ευνοημένος από τον προηγούμενο αυτοκράτορα και η ίδια η μητέρα του ,Ελένη Δραγάση ,συμφώνησε ώστε ο Κωνσταντίνος να γίνει αυτοκράτορας. Η αυτοκράτειρα έστειλε τον Αλέξιο Φιλανθρωπινό Λάσκαρη, τον Μανουήλ Παλαιολόγο Ίαγρο και τον Θωμά Παλαιολόγο για να αναγγείλουν δημόσια την απόφαση και να στέψουν το νέο Αυτοκράτορα. Έτσι ο Κωνσταντίνος στέφθηκε αυτοκράτορας στον Μυστρά στις 6 Ιανουαρίου 1449. Η στέψη έγινε με την απουσία του πατριάρχη και οχι στον ναο της Αγίας Σοφίας,κάτι που δεν είχε γίνει ποτέ για περισσότερο από 1000 χρόνια. Ο νέος αυτοκράτωρ στις 12 Μαρτιου του ιδίου έτους,μετέβη στην Κωνσταντινούπολη,με ένα καταλανικο πλοίο.
Οι πρώτες ενέργειες του νέου αυτοκράτορα ήταν η δρομολόγηση της ανακωχής με τους τούρκους και η απομόνωση τον ανθενωτικών. Μολονότι υπήρχε ανακωχή με τους τούρκους στις 6 Απριλίου 1453,τα οθωμανικά στρατεύματα,με αρχηγό τον νέο σουλτάνο Μωάμεθ, πολιορκούν για τελευταία φορά την βασιλεύουσα. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ,ο τελευταίος αυτοκράτορας της βυζαντινής αυτοκρατορίας,πεφτει ηρωικά στις 29 Μαΐου 1453.
ΜΩΑΜΕΘ Β
Ο αρχηγός τον μωαμεθανών,ηταν ο Μωάμεθ Β,ο όποιος γεννήθηκε στις 30 Μαρτιου 1432,στην Αδριανούπολη,την πρωτεύουσα του τότε οθωμανικού κρατους.Πατερας του Μωάμεθ είναι ο σουλτάνος Μουρατ Β και μητέρα του η Χιουμά Χατούν. Ο Μωάμεθ ήταν το τρίτο παιδί της οικογένειάς του,σε μικρή όμως ηλικία έμεινε ορφανός από μητέρα και τον υιοθέτησε η σύζυγος του πατερά του,η Μάρα Μπράνκοβιτς.
Ο σουλτάνος Μουρατ Β,αφού έκλεισε όλα τα ανοιχτα μέτωπα με τους δυτικούς (ευρωπαιους)και με τους εμίρηδες την Μικράς Ασίας,αποφάσισε να αποσυρθεί στην Μαγνησία της Ιωνίας και να αναθέσει της διακυβέρνηση του κράτους στον γιο του Μωάμεθ. Ο Μωάμεθ ανέλαβε για πρώτη φορά στην εξουσία τον Αύγουστο του 1444. Δυστυχώς για τον νεαρό σουλτάνο,λίγο μετά την άνοδο του στην εξουσία,βρέθηκε αντιμέτωπος με τον αντιτουρκικό συνασπισμό των ευρωπαίων, και την επανάληψη των συγκρούσεων από τους Καραμάνιδες Εμίρηδες. Την ιδία στιγμή ξέσπασαν στο παλάτι συγκρούσεις μεταξύ των φιλοπόλεμων υπουργών, υπό τον Τουραχάν Μπέη,και των διαλλακτικών ειρηνόφιλων, υπό τον πανίσχυρο Μέγα Βεζίρη Χαλιλ Πασα.Τελικα ο πανίσχυρος βεζίρης πετυχε να στρέψει τους γενίτσαρους κατά του σουλτάνου και της πολίτικης του,και επιζητούσε την επιστροφή του Μουρατ.Στο τέλος ο Μουρατ μαζί με τον στρατό του,πέρασε τα στενά και κατόρθωσε να νικήσει τους σταυροφόρους στην μάχη της Βάρνας.
Ο νεαρός Μωάμεθ επανήλθε για δεύτερη φορά στον σουλτανικό θρόνο,μετά τον θάνατο του πατερά του ,το 1451. Πλέον κύριος στόχος του νέου σουλτάνου ήταν η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης και των άλλων εδαφών,που είχαν παραμείνει ακόμα υπό τον βυζαντινό έλεγχο. Για να πετύχει την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης,άρχισε την κατασκευή πολλών κανονιών, διαφόρου διαμετρήματος,προκειμένου να καταστρέψει τα χιλιόχρονα τείχη της Πόλης. Τελικά τον Απρίλιο του 1453 έφτασε μπροστά στην Πόλη οδηγώντας ένα στρατό άνω των 100.000 πολεμιστών. Μετά από σύντομη αλλά σκληρή πολιορκία, η Πόλη έπεσε στις 29 Μαΐου 1453 και επακολούθησε άγρια σφαγή,όπως συνηθίζονταν τοτε,όταν ένας στρατός καταλάμβανε μια πόλη μετά από πολιορκία.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Το χρονικό τις αλώσεως του Γεωργίου Φραντζή
Donald M. Nicol, Ο αθάνατος Αυτοκράτορας. Η ζωή και ο θρύλος του Κωνσταντίνου ΙΑ’ Παλαιολόγου, μτφρ. Δημήτρης Σταυρόπουλος, εκδ. Eurobooks, Αθήνα 2009
