Γράφει ο Χαρίτος Αναστασίου
Τα PZL P.24 ξεκίνησαν να φτιάχνονται το ’30 στα εργοστάσια της Βαρσοβίας από την πολωνική PZL. Ήταν εξ ολοκλήρου μεταλλικά μονοπλάνα και ήταν σχεδιασμένα από τον Πολωνό αεροναυπηγό Zygmunt Puławski, με 14κίλυνδρο αεροπορικό βενζινοκινητήρα της γαλλικής Gnome-Rhône. Αν και πολωνικά δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ από την πολωνική αεροπορία, μόνοι αγοραστές τους ήταν η Ελλάδα, η Ρουμανία, η Βουλγαρία κι η Τουρκία.
Η Ελληνική Βασιλική Αεροπορία ήταν η μοναδική στον πόλεμο που χρησιμοποιούσε τα PZL P.24 ως κύρια μαχητικά, παρόλο που ήταν απαρχαιωμένα ήδη από το ’40. Είχε παραγγείλει 36 περίπου αεροσκάφη την περίοδο ’36-’37 και ήταν τα μόνα μαχητικά που είχε διαθέσιμα σε ικανό αριθμό, μοιρασμένα σε βάσεις στην Θεσσαλονίκη, τα Τρίκαλα και την Λάρισα. Ήταν εξαιρετικά πιο αργό από ότι τα αντίστοιχα ιταλικά FIAT CR-42, το 20 mm εμπρόσθιο πυροβόλο και τα δύο πολυβόλα που το εξόπλιζαν είχαν περιορισμένα ανταλλακτικά και πυρομαχικά.
Παρόλα αυτά πέτυχαν περίπου 64 επιβεβαιωμένα και 24 πιθανά θανατηφόρα χτυπήματα στους Ιταλούς, η δε Ελλάδα έχασε 24 αεροσκάφη συνολικά. Κατά την γερμανική εισβολή δεν μπόρεσαν πρακτικά να κάνουν τίποτα απέναντι στην τρομερή Luftwaffe.
Το Δ120 του αεροσκάφους στην εικόνα ήταν ο αριθμός του Αντισμήναρχου (Ι) Μαρίνου Μητραλέξη που αντιμετωπίζοντας ιταλικό βομβαρδιστικό στον ουρανό της Θεσσαλονίκης κι όντας δίχως διαθέσιμα πυρομαχικά, εμβόλισε αεροσκάφος του εχθρού στην ουρά καθιστώντας το ακυβέρνητο. Ο ίδιος προσγειώθηκε άμεσα δίπλα στο κουφάρι του βομβαρδιστικού και με το υπηρεσιακό του πιστόλι συνέλαβε τα 4 μέλη του πληρώματος.
Εδώ το μόνο σωζόμενο, της τούρκικης πολεμικής αεροπορίας, σε αεροπορικό μουσείο στην Κωνσταντινούπολη.
