Στο σημερινό μας επεισόδιο θα παρουσιάσουμε τον συγκλονιστικό λόγο του Μεγάλου Αλεξάνδρου προς τους Μακεδόνες μετά την «ανταρσία» τους το καλοκαίρι του 324 π.Χ. στην πόλη Ώπη. Ο λόγος καταγράφεται από τον ιστορικό Αρριανό (Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις, Βιβλίο 7, Κεφ. 9 & 10). Στη συνέχεια, θα αποκαταστήσουμε την ιστορική αλήθεια σχετικά με έναν υποτιθέμενο όρκο που ορισμένοι επικαλούνται πως έδωσε ο Μ. Αλέξανδρος, παρουσιάζοντας ένα πλαστό κείμενο που δεν συναντάται σε καμία αρχαία πηγή. Τον δήθεν αυτόν όρκο μάλλον τον αντλούν από το «ιστορικό μυθιστόρημα» του συγγραφέα Χ. Ζαλοκώστα «Μέγας Αλέξανδρος, ο πρόδρομος του Ιησού» (1971) και τον παρουσιάζουν με μικρές τροποποιήσεις. Ακολουθεί ο υποτιθέμενος όρκος, όπως τον “εμπνεύστηκε” ο παραπάνω συγγραφέας στη σελίδα 235 του βιβλίου του:
«Σας εύχομαι, τώρα που τελείωσαν οι πόλεμοι, να είστε ευτυχισμένοι μέσα σε ειρήνη. Όλοι οι θνητοί από εδώ και πέρα να ζήσουν σαν ένας λαός, μονιασμένοι, για την κοινή προκοπή. Θεωρείστε την οικουμένη για πατρίδα σας, με κοινούς τους νόμους, όπου θα κυβερνούν οι άριστοι, ανεξάρτητα φυλής. Δεν ξεχωρίζω τους ανθρώπους, όπως κάνουν οι στενοκέφαλοι, σε Έλληνες και Βάρβαρους. Δεν μ΄ ενδιαφέρει η καταγωγή των πολιτών ούτε η ράτσα που γεννήθηκαν. Τους καταμερίζω με μοναδικό κριτήριο την αρετή. Για μένα κάθε καλός ξένος είναι Έλληνας και κάθε κακός Έλληνας είναι χειρότερος από Βάρβαρο. Αν ποτέ σας παρουσιαστούν διαφορές, δεν θα καταφύγετε ποτέ στα όπλα, παρά θα τις λύσετε ειρηνικά. Στην ανάγκη θα σταθώ εγώ διαιτητής σας. Τον Θεό δεν πρέπει να τον έχετε σαν αυταρχικό Κυβερνήτη, αλλά σαν κοινό Πατέρα όλων, ώστε η διαγωγή σας να μοιάζει με τη ζωή που κάνουν τ’ αδέλφια στην οικογένεια. Απ’ τη μεριά μου όλους σας θεωρώ ίσους, λευκούς και μελαψούς και θα ήθελα να μην είστε απλοί μόνο υπήκοοι της Κοινοπολιτείας μου, αλλά όλοι μέτοχοι, όλοι συνέταιροι. Όσο περνά απ’ το χέρι μου, θα προσπαθήσω να συντελεστούν αυτά που υπόσχομαι. Τον όρκο που δώσαμε με τη σπονδή απόψε, κρατήστε τον σαν συμβόλαιο αγάπης».
Πιθανή πηγή έμπνευσης του Ζαλοκώστα για να πλάσει τον παραπάνω όρκο ίσως αποτέλεσε ένα χωρίο από το έργο του Πλουτάρχου «Περὶ τῆς Ἀλεξάνδρου τύχης ἢ ἀρετῆς» (Λόγος Α, VI, https://el.wikisource.org/wiki/%CE%A0…). Να σημειώσουμε βέβαια πως στο συγκεκριμένο χωρίο ο Πλούταρχος ούτε για όρκο μιλάει ούτε και καταγράφει ιστορικά γεγονότα, καθώς το έργο του «Περὶ τῆς Ἀλεξάνδρου τύχης ἢ ἀρετῆς» δεν αποτελεί ιστοριογραφία, αλλά περισσότερο μια κριτική του στο πρόσωπο του μεγάλου στρατηλάτη, στην οποία εκφράζει τις προσωπικές του απόψεις, για να καταλήξει στο συμπέρασμα πως όσα πέτυχε ο Μ. Αλέξανδρος οφείλονταν στην αρετή του κι όχι στην τύχη. Οπότε είναι μια εξαιρετική πραγματεία, που όμως αποτελεί έμμεση πηγή ιστορικών πληροφοριών.
