Ο τρίτος βενετο-οθωμανικός πόλεμος (1537-1541)

Δημήτρης Παπασταματίου, Φωκίων Κοτζαγεώργης, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ, σ. 40-41.

Κείμενο: Δημήτρης Παπασταματίου

Tο 1537 ήταν η χρονιά της σχεδιαζόμενη κοινής γαλλο-οθωμανικής ενέργειας στην Ιταλία. Το σχέδιο προέβλεπε απόβαση των Οθωμανών από την Αλβανία στην ιταλική χερσόνησο, εισβολή του γαλλικού στρατού στον ιταλικό βορρά και επιδρομές του Μπαρμπαρόσσα στις ακτές. Αν και ο τελευταίος είχε ήδη αρχίσει να ερημώνει τις ακτές της Απουλίας, και ο οθωμανικός στρατός είχε συγκεντρωθεί στις αλβανικές ακτές, ο Γάλλος βασιλιάς Φραγκίσκος υπέγραψε μονομερή συνθήκη ειρήνης με το Γερμανό αυτοκράτορα. Η συγκέντρωση τόσο μεγάλου αριθμού στρατευμάτων χωρίς να χρησιμοποιηθούν ήταν επικίνδυνη για τη θέση του Σουλεϊμάν, και για αυτό το λόγο ο σουλτάνος αποφάσισε να κηρύξει τον πόλεμο στη Γαληνοτάτη Δημοκρατία εκμεταλλευόμενος μικροεπεισόδια και αψιμαχίες.

Αποτέλεσμα εικόνας για third othoman venetian wat

Οι Βενετοί ήταν προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο αυτό και είχαν θέσει σε ετοιμότητα τόσο το στόλο τους όσο και τις φρουρές τους στα Επτάνησα. Στα τέλη Αυγούστου 1537 ο οθωμανικός στρατός αποβιβάστηκε στην Κέρκυρα και πολιόρκησε την οχυρωμένη πόλη. Η μεικτή ελληνο-ιταλική φρουρά αντιστάθηκε με γενναιότητα και υποχρέωσε τους Οθωμανούς σε υποχώρηση. Οι Οθωμανοί κατά την υποχώρησή τους λεηλάτησαν άγρια την ύπαιθρο χώρα του νησιού ενώ ο στόλος τους ερήμωσε την Κεφαλονιά και τα Κύθηρα.

Αποτέλεσμα εικόνας για Γ ΄Βενετοτουρκικός πόλεμος


Στη συνέχεια, ο Μπαρμπαρόσσα στράφηκε στα νησιά του Αιγαίου, και αφού λεηλάτησε την Αίγινα και την Κέα, κατέλυσε αμαχητί όλες τις λατινικές φεουδαλικές δυναστείες, απομεινάρια της Δ΄ Σταυροφορίας. Το μόνο νησί που παρέμεινε βενετικό ως το 1715 ήταν η Τήνος, χάρη στην αντίσταση των Βενετών και των ντόπιων. Τον επόμενο χρόνο, ο Μπαρμπαρόσσα κατέλαβε το οχυρό κάστρο της Σκιάθου, την Σκύρο, την Κάρπαθο, και λεηλάτησε τα παράλια της Κρήτης. Όμως χρειάστηκε να σταματήσει την καταδρομική δράση του και να πλεύσει στο Ιόνιο όπου μεγάλος συμμαχικός στόλος, αποτελούμενος από ισπανικά, βενετικά και παπικά πλοία, υπό τις διαταγές του Ντόρια κινούνταν απειλητικά. Στη ναυμαχία που ακολούθησε στις 25 Σεπτεμβρίου 1538 το αποτέλεσμα ήταν αμφίρροπο. Παρά την αριθμητική και ποιοτική υπεροχή των χριστιανικών πλοίων και πληρωμάτων ο Ντόρια δεν κατάφερε να ξεπεράσει τα σοβαρά προβλήματα συνεννόησης και την αλληλοϋπονόμευση ανάμεσα στους αρχηγούς των διαφορετικών στολίσκων. Ανασταλτικό ρόλο έπαιξε ακόμη η μεγάλη ποικιλία των πλοίων του χριστιανικού στόλου, και οι διαφορετικές ναυτικές τακτικές που χρησιμοποιούσαν οι εμπλεκόμενοι στολίσκοι και οι ναύαρχοί τους.

Αποτέλεσμα εικόνας για third othoman venetian wat

Ο Μπαρμπαρόσσα συνέχισε τις κουρσάρικες καταδρομές μέχρι το θάνατό του το 1546. Έτσι, το 1543 επέδραμε και προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στη Σικελία και στη Νεάπολη, ενώ κατέλαβε και έκαψε τη Νίκαια.
Οι Οθωμανοί δεν περιορίστηκαν στις ναυτικές επιχειρήσεις αλλά θεώρησαν τον πόλεμο μια θαυμάσια ευκαιρία να ολοκληρώσουν την ενοποίηση της Πελοποννήσου καταλαμβάνοντας και τις τελευταίες βενετικές κτήσεις, Ναύπλιο και Μονεμβασία. Η πολιορκία του Ναυπλίου άρχισε το Σεπτέμβριο του 1537 και διήρκεσε ως το τέλος του πολέμου. Καθώς το κύριο μέτωπο ήταν στη θάλασσα, οι χερσαίες επιχειρήσεις είχαν υποτονικό χαρακτήρα και οι Οθωμανοί δεν κατάφεραν να καταλάβουν κανένα από τα δύο φρούρια. Εντούτοις, εξαιτίας της οικονομικής αδυναμίας της Βενετίας να διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις μεγάλης χρονικής διάρκειας, η βενετική Γερουσία ζήτησε συνθηκολόγηση. Η συνθήκη που υπογράφτηκε από τα δύο μέρη ήταν δυσανάλογα βαριά για τη Βενετία σε σχέση με την εξέλιξη των επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, όφειλε να πληρώσει πολεμική αποζημίωση 300.000 βενετικών δουκάτων, και να παραδώσει τις βόρειες Σποράδες, το Ναύπλιο και τη Μονεμβασιά στους Οθωμανούς. Με τη συνθήκη αυτή, η βενετική υποχώρηση από τον ελλαδικό χώρο συνεχίστηκε, η δε πολιτική και οικονομική ενοποίηση του πελοποννησιακού και αιγαιοπελαγίτικου χώρου υπό τους Οθωμανούς ολοκληρώθηκε.


Παράλληλα, η οθωμανική κατακτητική ορμητικότητα στράφηκε εναντίον των Ιρανών, των παραδοσιακών αμφισβητιών της οθωμανικής κυριαρχίας στη Μέση Ανατολή. Σε δύο νικηφόρους πολέμους στα 1534-1535 και 1548-1555 ο Σουλεϊμάν κατέλαβε τη Βαγδάτη και προσάρτησε το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράκ. Παράλληλα, οι Οθωμανοί με δύο ναυτικές εκστρατείες στα 1538 και 1551 εναντίον των Πορτογάλων κυριάρχων του Ινδικού Ωκεανού εμπέδωσαν τον έλεγχό τους στην Ερυθρά Θάλασσα. Κατά τη διάρκεια της πρώτης κατέλαβαν και μετέτρεψαν σε επαρχία τους την Υεμένη, ενώ το 1557-1559 εξουδετέρωσαν την αβυσσηνιακή αντίσταση και προσάρτησαν τη Νουβία.

Αποτέλεσμα εικόνας για souleiman othoman


Η βασιλεία του Σουλεϊμάν έληξε με την ατυχή προσπάθειά του να καταλάβει την έδρα του Τάγματος των Ιωαννιτών Ιπποτών και να εδραιώσει την οθωμανική κυριαρχία στην κεντρική Μεσόγειο. Η πολιορκία του φρουρίου της Μάλτας το 1565 ήταν κακοσχεδιασμένη και κατέληξε σε υποχώρηση του οθωμανικού στόλου. Ίσως για να αμβλύνει τις αρνητικές εντυπώσεις της αποτυχημένης ναυτικής εκστρατείας ο πολιορκητής της Μάλτας Πιγιαλέ Πασά (Piyale Paşa) κατέλαβε στις 17 Απριλίου 1566 αμαχητί τη Χίο, κτήση της γενουατικής εμπορικής εταιρείας Mahona. Την ίδια χρονιά πέθανε ο Σουλεϊμάν κατά τη διάρκεια της έβδομης εκστρατείας του στην Ουγγαρία.

, , , , , ,

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *