Αποφυλακίστηκε μαζί με τους τελευταίους πολιτικούς κατάδικους της κομμουνιστικής Αλβανίας έπειτα από δεκαεφτά χρόνια εγκλεισμού στα δύο πιο κακόφημα κάτεργα του χοτζικού καθεστώτος, το στρατόπεδο-ορυχείο εξόρυξης χαλκού του Σπατς και τη φυλακή του Μπουρρέλι. Αμέσως μετά την αποφυλάκισή του, εμπλέκεται ενεργά στο κίνημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ορίζεται εκπρόσωπος της Αλβανίας στην Διεθνή Επιτροπή του Ελσίνκι.
Το 1994, μαζί με μια ομάδα διανοουμένων και νέων καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων ήταν αρχικά και ο μετέπειτα πρωθυπουργός Έντι Ράμα, εκδίδει το περιοδικό Përpjekja (Προσπάθεια) το οποίο εστιάζει σε ζητήματα πολιτικής σκέψης, φιλοσοφίας, ιστορίας και κουλτούρας διαμορφώνοντας, για δύο και πλέον δεκαετίες, τις συνθήκες ανάδυσης μιας ρηξιγενούς αναθεώρησης της ταυτότητας της μετακομμουνιστικής Αλβανίας αποκαθαρμένης από τις συσσωρευμένες στρεβλώσεις του κομμουνιστικού παρελθόντος.
Οι λογοτεχνικές του μαρτυρίες γύρω από τις συνθήκες εγκλεισμού στα αλβανικά γκουλάγκ έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα πολωνικά, τα γερμανικά και κυρίως στα ιταλικά όπου και τιμήθηκε με το μεγάλο λογοτεχνικό βραβείο «Alberto Moravia», το 2002. Είναι, επίσης, ευρύτερα γνωστός ως ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ένας από τους εξέχοντες πολιτικούς αναλυτές της σύγχρονης Αλβανίας.
Μανιχαϊστική σχιζοφρένεια
Σε ένα πρόσφατο άρθρο του που δημοσιεύτηκε στη Γκαζέτα Πανοράμα (16/11/2018), ο Λιουμπόνια σχολίασε όσα συνέβησαν το τελευταίο διάστημα στη χώρα εξαιτίας της αδικαιολόγητης εκτέλεσης του Κωνσταντίνου Κατσίφα από τις δυνάμεις RENEA, περιστατικό το οποίο χαρακτηρίζει ενδεικτικό της «πολιτισμικής χρεοκοπίας» της χώρας και της αποτυχημένης μετακομμουνιστικής πορείας προς την κατάκτηση των ευρωπαϊκών ιδεωδών.
Θεωρεί επίσης ότι το περιστατικό στάθηκε αφορμή να εκδηλωθεί ένα είδος «μανιχαϊστικής σχιζοφρένειας» στην Αλβανία οι ρίζες της οποίας θα πρέπει να αναζητηθούν στην εκφυλιστική παράδοση του εθνικο-κομμουνιστικού παρελθόντος. Σχετικά με τις δηλώσεις Ράμα, τις χαρακτήρισε «πολύ χαμηλού επιπέδου» από τις οποίες μπορεί κανείς να διαπιστώσει ποια βήματα προόδου έχουν σημειωθεί γενικά στη χώρα.
Θεωρεί επίσης υποκριτικό το δεύτερο σχόλιο του Ράμα ότι «εμείς επιδείξαμε ανωτερότητα και δεν ενδώσαμε στις προκλήσεις των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της κηδείας»: Γιατί δεν επέδειξαν ανωτερότητα οι αλβανικές αρχές και με το νεαρό Κατσίφα συλλαμβάνοντάς τον και όχι εκτελώντας τον; Ο Λιουμπόνια εξετάζει το περιστατικό εστιάζοντας σε τρία σημεία.
Η δολοφονία σημείο-σημείο
Κατά πρώτον, παροτρύνει τους συμπατριώτες του να αναρωτηθούν τι μπορεί να συνέβη στο μυαλό αυτού του νέου ανθρώπου που τον ώθησε να καταφύγει στη χρήση του όπλου, ποιες είναι οι πηγές ενός τέτοιου μίσους κατά της αλβανικής αστυνομίας, αν έχει υποστεί προηγουμένως κάποιου είδους ταπείνωση κτλ. Η επιθετική του ενέργεια αλλά και η συνολική υποστήριξη προς το πρόσωπό του από σύσσωμη την Ελληνική Μειονότητα, θα πρέπει να προβληματίσουν την αλβανική κοινωνία σχετικά με την ποιότητα του κράτους που έχουν δημιουργήσει τόσο για τους ίδιους τους Αλβανούς όσο και για τους Έλληνες Μειονοτικούς που είναι παράλληλα Aλβανοί πολίτες.
Σε αυτό το σημείο υπενθυμίζει ότι πάνω από τους μισούς πολίτες της χώρας επιθυμούν διακαώς να την εγκαταλείψουν εξαιτίας ακριβώς της διαπλοκής του πολιτικού συστήματος με το οργανωμένο έγκλημα. Προτρέπει επομένως τους συμπατριώτες του να εκδηλώσουν τον πατριωτισμό τους μεριμνώντας για τη διαμόρφωση ενός σοβαρού και πολιτισμένου κράτους και όχι μισώντας τους εθνικά αλλογενείς.
Κατά δεύτερον, εστιάζοντας στο ίδιο το συμβάν και την τραγική του κατάληξη, καταδικάζει την απόπειρα τερατοποίησης του Κατσίφα από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό της χώρας και από τα αλβανικά μέσα ενημέρωσης που τον απογύμνωσαν από κάθε ανθρώπινο χαρακτηριστικό αντί να ασχοληθούν όχι μόνο με τα κίνητρα που τον ώθησαν σε μια τέτοια ακραία ενέργεια, αλλά ούτε ακόμη και με τις συνθήκες θανάτου του: Αν δηλαδή οι δυνάμεις RENEA πήραν κάποια εντολή «από πάνω» να τον σκοτώσουν ή αν τον σκότωσαν έτσι από μόνοι τους, «κάνοντας του κεφαλιού τους».
Καταδικάζει επίσης τη συνύφανση της εκτέλεσης Κατσίφα με ένα ακατανόητο αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας διάχυτο στον αλβανικό τύπο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με αναφορές του τύπου «Δεν μπορούμε να αφήσουμε να μας προκαλεί ένας έλληνας», «Καλά του κάνανε του κ***έλληνα» κ.τ.λ. Εμμένοντας στην τραγική κατάληξη του συμβάντος, ο Λιουμπόνια αναρωτιέται το αυτονόητο: Γιατί δε συνελήφθη απλώς για να οδηγηθεί στη συνέχεια στη δικαιοσύνη εφόσον ήταν πασιφανές ότι δεν είχε καμία απολύτως πρόθεση να σκοτώσει τους αστυνομικούς;
Το τρίτο σημείο, κατά τον Λιουμπόνια, που πρέπει να προβληματίσει τους συμπατριώτες του, με αφορμή την υπόθεση Κατσίφα, είναι το γεγονός ότι όσο ένας λαός είναι ανεκτικός, στα όρια της συναίνεσης, με την άσκηση βίας και ταπεινωτικών συμπεριφορών κατά των μειονοτήτων από τις δυνάμεις κρατικής καταστολής -είτε αυτές οι μειονότητες είναι Εβραίοι, Τσιγγάνοι, Αλβανοί, Ελληνες, Σέρβοι, ομοφυλόφιλοι κ.τ.λ- τόσο πιο πολύ πιθανό είναι αυτή η κρατική βία να στραφεί το ίδιο αλύπητα και κατά των πλειονοτήτων.
Το ερώτημα Γραμματικάκης
Υπάρχουν ωστόσο σημεία τα οποία πρέπει να προβληματίσουν και την ελληνική κοινή γνώμη. Είναι απορίας άξιον αν οι εκπρόσωποι εκείνοι της εγχώριας μεταπολιτευτικής αριστεράς που τάχθηκαν με πρωτόγνωρη θέρμη στο πλευρό της αλβανικής αστυνομίας και θεώρησαν ότι οι δηλώσεις Ράμα ήταν ένα μάθημα πολιτισμού και πατριωτικής ανωτερότητας, καταφέρουν μέσα από τις θέσεις του πιο ευφυούς παρατηρητή της σύγχρονης Αλβανίας να συνειδητοποιήσουν το μέγεθος της αλαζονικής ιδεοληπτικής αστοχίας τους σχετικά με την υπόθεση Κατσίφα. Είναι η ίδια εκείνη «αριστερά» που με την ίδια θέρμη έπαιρνε κάποτε το μέρος του Ενβέρ Χότζα πιστεύοντας ότι οι «Έλληνόφωνοι Νοτιοαλβανοί» ζούσαν στο σοσιαλιστικό τους παράδεισο –και ίσως εξακολουθούν να το πιστεύουν.
Και κάτι ακόμη. Πριν από λίγες ημέρες η Ευρωβουλή απέρριψε την πρόταση του Έλληνα ευρωβουλευτή Νότη Μαριά για ειδική συζήτηση σχετικά με τη δολοφονία του Κωνσταντίνου Κατσίφα και την παραβίαση των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία. Μεταξύ των Ελλήνων ευρωβουλευτών που καταψήφισαν τη συγκεκριμένη πρόταση ήταν και ένας από τους πιο αξιόλογους εκπροσώπους της ελληνικής διανόησης, ο κ. Γιώργος Γραμματικάκης, συγγραφέας των βιβλίων ‘Η κόμη της Βερενίκης’, ‘Η αυτοβιογραφία του φωτός’, κ.α. Θα πρέπει και εμείς να αναρωτηθούμε τι συνέβη στο μυαλό του κ. Γραμματικάκη και τήρησε μια τέτοια επιθετική στάση απέναντι στη δολοφονία ενός νέου ανθρώπου, οι συνθήκες της οποίας ακόμα δεν έχουν διευκρινιστεί από την αλβανική αστυνομία.
Ακολούθησε απλώς την κομματική γραμμή ή «έκανε του κεφαλιού του»; Ποια ήταν τα στοιχεία εκείνα τα οποία υπέδειξαν στην επιστημονική αλλά και ανθρωπιστική του κρίση πως ο νεκρός δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα ακραίο εθνικιστικό στοιχείο που πήγαινε γυρεύοντας; Δεν τον προβλημάτισε καθόλου πως μια ολόκληρη μειονότητα, που τυχαίνει να είναι και ελληνική, ταυτίστηκε μαζί του ζητώντας μόνο τη δικαίωση; Είχε υπόψη του πράγματι κάποια στοιχεία σχετικά με το περιστατικό ή ήταν απλώς το συνειδησιακό κριτήριο ενός αβυσσαλέου αριστερισμού που τον εμπόδισε να δει πέρα από «ένα οπλισμένο εθνίκι»;
Και πώς είναι δυνατόν, την ίδια στιγμή, ένας Αλβανός διανοούμενος (Φυσικός κι εκείνος) να δει στο πρόσωπο του νεαρού Κατσίφα πέρα από «έναν οπλισμένο κ***έλληνα» και να παροτρύνει και τους συμπατριώτες του να κάνουν το ίδιο; Μπορεί, είναι η απάντηση, γιατί ο συγκεκριμένος Αλβανός διανοούμενος ξέρει πόσο δύσκολη υπόθεση είναι η «αυτοβιογραφία του φωτός» μέσα στο απόλυτο σκοτάδι.
Η πρώτη εμπειρια του νεοτερου Ελληνισμου με τον Σκιπεταρισμο.
»»Κατά τα 1770 η Ήπειρος και Αλβανία ,υπήρχον εις μέγιστον και αδειάληπτον κίνηση,
αποστέλουσαι ,στίφη επί στιφών εκ των αυτοχθόνων Οθωμανών,
τους μεν ως υπομίσθιους ,τους δε ως τυχοδιώκτας,
εις την εκστρατεία των σουλτανικών δυνάμεων κατά της Πελοπονήσου,
ότε εξεράγη εν αυτή επανάσταση κατα των Οθωμανών …
εκ της επανάστασης αυτής πολλοί χριστιανοί εθυσιάσθησαν …
οι ως ανωτέρω στρατεύοντες Αλβανοί
διέβαινων , κατέστρεφον τα προστύχοντα
και παντού η ερημία ακολούθει αυτούς……
απεριγραπτα εισί όσα δεινά επέφερον οι Αλβανοί εις την εκείσε χριστιανοσύνη…..
εις πάσαν πόλη της Πελοπονήσου κατεσφάγησαν πλείστοι χριστιανοί,
εις την Τριπολιτσά μάλιστα 3.000,
τα δε χωριά εκπεπάσθησαν υπό πρωμάτων……[Αραβαντινός ]»
’ «Είχαν το ελεύθερο να κάνουν ότι θέλουν. Έτσι απ όπου περνούσαν σκορπούσαν τον θάνατο και την καταστροφή».
[Κορδάτος]
»’Η Ζάτουνα, ως και η περί αυτήν χώρα, ήτο πυκνώς κατωκημένη,
και αρκούντως ευημερούσα κωμόπολις.
Αλλά οι Αλβανοι; αφού εφόνευσαν όσους ηδυνήθησαν, επώλησαν τους αιχμαλωτισθέντες εν Δημητσάνη και Ζατούνη εις τους πειρατάς της Βαρβαρίας, οίτιμες έδραμον εις τον κόλπον της Κυπαρισσίας, ίνα μετέσχωσι των λαφύρων. Οικογένειαι τινές, καταφυγούσαι εις τα όρη, μόλις διεσώθηκαν…».
[Κώδικας ιεράς μονής Σπηλαίου]
« Είκοσι χιλιάδες επωλήθησαν εις τους Αφρικανούς και τους Τούρκους της Ρούμελης». [Σαθάς]
». Μεταξύ άλλων στον Ιερό ναό της Ζωοδόχου Πηγής, αναφέρει ,
ότι είναι χαραγμένα και τα εξής:
«Χρονολογίας 1771. Οι Τουρκαλβανοί καίνε τα χωριά μας, όλο φονικά κάνουν».
(Δημοκλής Χαρ. Γαρταγάνης, «Η Στεμνίτσα στο 1821», σελίδα 40, Αθήνα 1964)
Όπως αναφέρει ο Σάθας «Τα πάντα είχεν αφανίσει η Αλβανική πανώλης.
Εκεί ένθα προ ολίγου υπήρχον πόλεις και κώμαι πολύανδροι και ευδαίμονες,
ήδη έβλεπέ τις θανάτου ερήμωσιν, και πυριφλεγή ερείπια.
Η Πελοπόννησος πάσα είχε σχεδόν απογυμνωθή κατοίκων 23.»
……Γιατί οι Αλβανοί όρμησαν σαν αγέλες από όλη την Αχαΐα και τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και από τόπους πέρα από την Ιλλυρίδα, χωρία κανένας να μπορεί να τους αντισταθεί στον Ισθμό και στις παραλίες των δύο κόλπων (Σαρωνικού και Κορινθιακού), και σαν αιμοβόροι λύκοι ξεπέρασαν και τους Μανιάτες σε ωμότητα…..
Όσοι από τους βαρβάρους αρκούνταν στην αρπαγή των χρημάτων έμοιαζαν φιλάνθρωποι, αλλά στο μεταξύ οι δυστυχισμένοι ολοφύρονταν καθώς παιδιά αποχωρίζονταν από τους πατέρες τους, άνδρες από τις γυναίκες του, αδελφοί στερούνταν τους αδελφούς τους, βρέφη αρπάζονταν από τις αγκαλιές των μητέρων τους, τρυφερές παρθένες από τα δωμάτιά τους που τις τραβούσαν χέρια βαρβάρων, και συγγενείς συγγενών, φίλοι φίλων και γνωρίμων γνώριμοι απάγονταν και γίνονταν δούλοι
[Σέργιος Μακραίος]
Πληροφορία που είναι χαραγμένη στον ενδέκατο στύλο της νότιας πλευράς του Θησείου, η οποία λέει: «1770 εχαλάσανε οι Αρνανουτάδες του Πιρί (προάστειον των Θηβών) και ηρίθανε οι Πιριώτες στην Αθήνα» (Δημ. Καμπούρογλου: «Ιστορία των Αθηνών, εκδ. 1969, τόμ. Α’, σ. 189). Υπάρχει και παραδοσιακό τραγούδι από τη Βόρεια Ελλάδα μάλιστα
για τα γεγονότα εκείνα ,
για την κάθοδο των Αλβανών στο Μωριά ,
τη σκλαβιά και τις απαγωγές των Πελοπονησίων που ακολούθησαν
΄΄΄Ξεκίνησαν η Αρναουτιά
την άκρη του θαλάσσιου
πάνε να πατήσουν το Μωριά
και το καημένου Κάστρου
πήραν μανάδες με παιδιά
αδέρφια κι αξαδέρφια
σαν πήραν και μια νιονυμφη τριων μηνών νυφούλα…..»»’
Υπολογίστηκε πως από τις 300.000 χριστιανούς της Πελοποννήσου χάθηκαν περί τις 100.000,δηλαδή το 1/3 του πληθυσμού ,είτε ως σκλάβοι στους Άραβες ,είτε ως εξαφανισθέντες και δολοφονημένοι είτε ως πρόσφυγες σε άλλες περιοχές ακόμα και στην επαρχία της Περγάμου .
»» Οι Αλβανοί, τους οποίους οι Τούρκοι είχαν εξαπολύσει κατά των Ελλήνων, επί εννέα χρόνια λεηλατούσαν την χερσόνησο, έκαιγαν, έσφαζαν, εξανδραπόδιζαν και πουλούσαν τους κατοίκους. Οι κάτοικοι της Βοστίτσας (Αιγίου) σφάχτηκαν όλοι, οι Σπέτσες ερημώθηκαν. Όταν δεν έβρισκαν πρόχειρη λεία ανάγκαζαν οι Αλβανοί τους Πελοποννήσιους να υπογράψουν χρεωστικές ομολογίες και πολλοί είχαν τέτοιες στα χέρια τους για πεντακόσιες ή εξακόσιες χιλιάδες γρόσια. Άλλοι πωλούνταν ως δούλοι. . Όσοι Έλληνες μπόρεσαν, κρύφτηκαν στα βουνά ή κατέφυγαν στην Επτάνησο. Ακόμα κι οι Μανιάτες ανέβηκαν στα κρησφύγετα του Ταΰγετου και οι οικισμοί τους λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν.
Τέλος η αρχηγία ανατέθηκε στον αρχιναύαρχο Χασάν Τζεζαερλή Μαντάλογλου (Καπουδάν Χασάν πασά),ο οποίος πήρε επιπλέον τους τίτλους του Μορά Βάλεση και του Σερασκέρη της Ρούμελης. Ζήτησε βοήθεια από τους ντόπιους Τούρκους αλλά πήρε ελάχιστη.Με την υπόδειξη όμως πιθανότατα του δραγουμάνου του στόλου Νικόλαου Μαυρογένους,προσεταιρίστηκε τους Κλέφτες για την εκδίωξη των Αλβανών. .Φτάνοντας λοιπόν ο Καπουδάν πασάς στην Κόρινθο το 1779,κάλεσε τους Αλβανούς να φύγουν από τον Μοριά. Αρκετοί συμμορφώθηκαν και έφυγαν για την Αλβανία.Την πρότασή του όμως απέρριψαν περί τους 7.000 Αλβανοί.
Έγραψε λοιπόν ο Χασάν Τζαζαερλής Μαντάλογλου πρόσκληση προς τους Κλέφτες «Σας διορίζομεν να σκοτώνετε χωρίς φόβον τους ζορμπάδες. Είναι δικά σας όλα τα πράγματα των. Να μας φέρετε μόνο τα κεφάλια των και σας συγχωρούμεν όσα εκάματε καπαέτια…………» (Ιω. Φιλήμων ΔΙΦΕ σελ 82).
»»Πριν δε της ενάρξεως της εν Τρικόρφοις μάχης,
μεταξύ Πελοποννησίων κλεφτών και Αλβανών,
όλοι οι αρχηγοί των Αλβανών συνελθόντες εν Τριπολιτζά
εις πολεμικόν συμβούλιον, και μετά πολλάς συνδιασκέψεις των,
απεφάσισαν και έπεμψαν την κάτωθι επιστολήν προς τους κατέχοντας τα Τρίκορφα Πελοποννησίους κλέφτας και αρματωλούς.
»’Δεν εκάματε καλά να σμίξετε με τους Τούρκους και ναρθήτε να μας βαρέσετε. Ναίσκε ορέ, δεν το παντέχομε ετούτο το πράμα, και σαν εσείς είχατε ατίγια μαζή με μας, τότενες ναρχούσασταν παλληκαρίσια, να τα βάζαμε ορέ τα πράματα στην καλή τη στράτα….»»»
Τριπολιτζά στη 8 Ιουλίου 1779
Οι Γενικοί Αρχηγοί
Αλή Χατζή Οσμάν Μπέης
Σουλεϊμάν Μπέης
Τότε δε και οι αρχηγοί των κλεφτών και αρματωλών συσκεφθέντες εν πολεμικώ συμβουλίω απήντησαν και αυτοί ως εξής:
»»……Ημείς ποτέ δεν είχαμε σκοπόν για να αναταμωθώμεν με τους Τούρκους, διότι κι αυτούς θεωρούμεν κακούς εχθρούς μας….
τα θέλετε εσείς,
γιατί από το καιρό που γένηκε το σεφέρι το Μάρτι το έτος 1769 και εμβήκατε στο Μωριά για να βοηθήστε τους Τούρκους και να κτυπήσετε εμάς τους Μωραΐτες ,
δέκα χρόνια γένουνται από τον καιρό εκείνον έως σήμερα,
.που μας ετυραννίσατε, μας εγδύσατε, εσκωτώσατε τους πατέρες μας, τις μητέρες μας, τα αδέρφια μας, τις γυναίκες μας, τα παιδιά μας, τους συγγενείς μας και τους πατριώτες μας
…….. και μας κάμετε τέτοια πολλά κακά που εμείς δεν μπορούμε πλιά να σας χωνεύσωμε, και ούτε να σας συγχωρήσωμεν, για δαυτό μαζωχθήκαμε ούλοι δω πέρα να σας χτυπήσωμε, και με την δύναμι του Θεού, αν μπορέσωμε και να σας διώξουμε πλια από το Μωριά…. »»’
»»’ ελάτε και σας καρτερούμε, γιατί παν εκείνα που ξέρατε,
ελάτε το ταχύ αλοιώς θα το μετανοήσετε»»
Από Τρίκορφα 10 Ιουλίου έτος 1779
Υπογράφουμε εμείς οι πρώτοι αρχηγοί Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης
και Αλέξης Ντάρας»» [Αθανάσιος Γρηγοριάδης-Ιστορικαί Αλήθειαι]»»
Ας δούμε τα γραφόμενα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα απομνημονεύματά του.
»»’εσυνάχθησαν όλοι και πάνε εις τον πατέρα μου και αυτός τους στάθηκε με ορμήν και τους εγύρισε πίσω εις τον κάμπον· ενώθησαν και άλλοι καπεταναίοι· εμβήκαν εις τα χωράφια, εις τον κάμπον τους εσκότωσε η καβάλα ως οι θεριστάδες· έπεσεν η καβαλαριά μέσα και τους εθέρισαν· από τη μίαν μεριάν η καβαλαριά από το άλλο ο πατέρας μου. Από 12000 , 700 πέρασαν εις το Δαδί.
Όταν τους επολέμησε ο πατέρας μου του έλεγαν,
Κολοκοτρώνη δεν κάμεις νισάφι; Τι νισάφι να σας κάμω, όπου ήλθετε και εχαλάσατε την πατρίδα μου, μας πήρατε σκλάβους και μας εκάματε τόσα κακά;
Του απεκρίθησαν εφέτος δικό μας του χρόνου δικό σου.
Τα κεφάλια των Αλβανών έφτιασαν πύργον εις Τριπολιτσάν».»»
» Ο Πουκεβίλ που πέρασε από εκεί το 1799 και είδε το «κτίσμα», είχε αρχίσει να καταρρέει λόγω της αποκολλήσεως μερικών κρανίων, ονομάζει το κτίσμα «πυραμίδα».
Ο Πουκεβίλ το περιγράφει με θαυμασμό, αποκαλώντας το «Τρόπαιο των Κολοκοτρωναίων».
»’Ύστερα ο Χασάν άρχισε τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και σύντομα η Πελοπόννησος απαλλάχτηκε οριστικά από τους Αλβανούς, οι οποίοι είτε εξοντώθηκαν είτε έφυγαν, όσοι μπόρεσαν. Σ’ εκείνη την εκστρατεία ο Χασάν προσπάθησε να περιορίσει την αυτονομία των Μανιατών,απέτυχε όμως και συνέχισε τις επιχειρήσεις του κατά των Αλβανών στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η τάξη αποκαταστάθηκε και οι Αλβανοί περιορίστηκαν στην πατρίδα τους.»
» Ας δούμε τώρα και το θρήνο που εγινε στην Αλβανία και τη Τσαμουριά μετά τον ξολοθρεμό τους.
»»Κατά το αυτό έτος [ 1780] εις πάσαν πόλη και κοινότητα Τσαμουριάς και Αλβανίας ,
ηκούσθη μέγας θρήνος και κλαθμός ,πενθούσης εκάστης Οθωμανικής οικογένειας ,υιόν ,αδελφό η πατέρα ,
καθότι αφίχθη η είδησης ότι οι Αλβανοί όσοι εις Πελοπόνησο προ δέκα ετών ,
εμάστιζον τους χριστιανούς της , κατεσφάγησαν φονευθέντες υπέρ τους 7.000
παρά του Χασάν Πασα ,των οπλαρχηγών Κωνσταντίνου και Αναγνώστου Κολοκοτρώνη……[Αραβαντινός].
Ενώ και ο αγωνιστής του 1821 , Αρβανιτης Σουλιώτης Κουτσονίκας ανέφερε στα απομνημονευματά του για τα γεγονότα της εποχής.
»Απεστάλησαν εντός ολίγου ,σμήνος στρατευμάτων Αλβανικών στη Πελοπόνησσο ,καταπνίξαντες την επανάσταση και και έφεραν ως επακόλουθο την διαρπαγή και αιχμαλωσία των κατοίκων τους οποίους διεσκόρπησαν εν τη Ευρωπαική και Ασιατική Τουρκία….
»’Οι απελθόντες εις την Πελοπόνησσο Αλβανοί ,έγιναν κύριοι της αυτής ,δεσπόζοτες και καταπιέζοντες δια καταχρήσεων και διαρπαγών ….
Ενώ για το διωγμό τους και όσους δεν σκοτώθηκαν
αλλά γυρίσανε στην Τσαμουριά αναφέρει ..
»»Ο δε επισημότερος αυτών Σουλειμάν Τσάπαρης ,Τζάμης ,
όστις είχε καταστει βαθύπλουτος εκ λαφύρων και διαρπαγών,
πληροφορηθείς τας διαταγά του Σουλτάνου ,εμβάς εις πλοίον μετέβη στη πατρίδα του.»»
»Ελθών εις την πατρίδα του το Μαργαρίτι ,ιδών του Σουλιώτας να φορολογούν
τα χωριά της Τσαμουριάς ,έγινε έξαλος ,διότι απομακρυνθείς πολλά έτη από τη πατρίδα του είχε ξεχάσει τους Σουλιώτας.»
»’Συνηθισμένος να καταπιέζει τους Πελοπονησίους του εφαίνοτο παράξενη η ανεξαρτησία των Σουλιωτών»’
»»Είχε πολλόυς φίλους και οπαδούς αγάδες από την όλη την Αλβανία…..»’
»Ελεγε δε προς του αυτούς
»’Είναι ντροπή εις τον Ισλαμισμό να πληρώνει χαράτζι
εις μίας χούφτα Γκιαούρηδων ,
ενώ 10 χιλιάδες σπαθιά Αλβανών υπέταξαν όλο το Μωριά»’.
Δηλαδή πέρα από τον Κολοκοτρώνη και ο ίδιος ο αρχηγός των Αλβανοτσάμηδων , ο Τσάπαρης, ομολογεί το ρόλο τους τα δέκα εκείνα χρόνια .
Υ.Γ
Η καθοδος αυτη των Σκιπεταρων στα 1770 συγκρινομενη με αυτη των Αρβανιτών του 14ου αιωνα δειχνει την τεραστια διαφορα
του Ελληνα Αρβανιτη
απο τον ΤουρκοΑλβανο .
Aρβανιτες εναντιων Αλβανων κατά τα Ορλωφικά
Το 1771 -72 ο Αρβανιτης Μητρομαρας οργανωνει στολισκο αποβιβαζεται στη Σαλαμινα , την ελευθερωνει και απο κει κανει πειρατικες επιδρομες εναντιων των Οθωμανων ,
Τουρκων και Αλβανων .
Σε μια μαχη τελικα την οποια ηττηθηκε το σωμα του και σκοτωθηκε ο λεονταροψυχος αυτος Αρβανιτης πιαστηκανε απο τους Οθωμανους και πολλα απο τα παληκαρια του και ειχαν οικτρο τελος.¨¨
¨¨Στα 1775 κατοικοι Κουντουρων και Καταδεματος , Αρβανιτοφωνοι ,
πληροφορουμενοι οτι συμμορια Τουρκαλβανων επιστρεφει απο το Μωρια καταφορτη με λαφυρα ,
τους εστησαν ανεδρα στο Δερβενι Κουντουρας και τους αφανισαν.¨¨
¨¨Ενα χρονο μετα ο Τουρκαλβανος Γιαχο Λιορι με το σωμα του,
πηγαινει αποτο Μωριά στην Αττικη με σκοπο να εκδικηθει τον θανατο των συμπατριωτων του .
Νικηθηκαν κατα κρατος απο του χωρικους της Αττικης [ στην πλειοψηφεια τους Αρβανιτοφωνοι]
και επεστρεψαν πισω με βαριες απωλειες .¨¨
[Καραστάθης, Ελληνες από το Αρβανο] »».
Μια καιρια αναφορα για τους Αρβανιτοφωνους που ειχανε εισάλθει στο Μωριά πριν 6 αιώνες……
¨Ο Γενικός Προνοητής του Μοριά, Jacomo Barbarrigo, έγραψε τον 1479
αναφερομενος στους κατοικους του Μωρια ντοπιους και νεοφερμενους…
«Οι Αλβανοί και οι Γραικοί δεν είναι παρά ένας μόνος λαός που μισεί κάθε ξένο»
Οταν λεει Αλβανοι αναφέρεται στους αμιγώς αρβανιτόφωνους και τους διγλώσσους νεοφερμενους
και οταν λεει Γραικοι ,στους ντόπιους αμιγως ελληνοφωνους-γραικοφωνους του Μωριά .
Οταν λεει »δεν ειναι παρα ενας λαος»
εννοει ασφαλως
την πολιτισμική ομοιότητα
των δυο αυτών ομάδων
επιλύδων αρβανιτοφωνων και διγλώσσων
και ντόπιων ελληνοφώνων ακριβως γιατι οι πρωτοι ειχανε ερθει απο τα παραλια της
παλαι ποτε ημιελληνικης περιοχης ¨¨ Νεας Ηπειρου¨¨.ή Ελληνικης Ιλλυρίας.
Δεν μπορεί οι »Αλβανοί» αυτοί
να ήταν μόνο αρβανιτόφωνοι
η να μην ξερανε ¨¨γρι ελληνικᨨ
η να φοράγανε διαφορετικά ρούχα απο τους ντόπιους
και να χανε τοσο διαφορετικες παραδοσεις ηθη και εθιμα
δηλαδη να ειχανε τοσο διαφορετικο πολιτισμικο υποβαθρο απο τους ντοπιους,
και παρόλα αυτά να τους περιέγαφε ο Βενετός
ως »’έναν λαό».
Δεν γινεται.
Αρα είχανε πολλές πολιτισμικες ομοιότητες
και το κυριοτερο
ειχανε κοινη συνείδηση [ »’ένας λαός»’ οπως χαρακτηριστικά αναφέρει ]
και μαλιστα ¨¨μισουν καθε ξεν﨨¨
δηλαδη δεν βλεπανε ο ενας τον αλλο σαν ¨¨ξεν﨨 πραγμα που λεει παρα πολλα
για τη συνειδηση και τη καταγωγη των περισσοτερων Αρβανιτων
Αρβανίτες Μπούιοι στη Βενετία μετά τη φυγή του από το Μωριά
»Η Βενετία εχει πολλά μνημεία .
Φυσικά, για τους Έλληνες, τα μνημεία που σχετίζονται με την ίδρυση και δραστηριότητα της Ελληνικής κοινότητας (Scuola e Nazione Greca η απλούστερα Scuola dei Greci) έχουν πολύ μεγάλη αξία . Τέτοια μνημεία είναι φυσικά ο Αγιος Γεώργιος των Ελλήνων, αλλά και τα κτήρια που σχετίζονται με την ίδρυση και λειτουργία της κοινότητας εκείνης το 1494.
Οι Μπούιοι/Αρβανίτες ήταν απ’ τα ιδρυτικά μέλη της κοινότητας εκείνης κι ο πολυπληθέστερος πληθυσμός της, στην αρχή τουλάχιστον.
Θα βρείς τα ονόματα των Μπούιων/Αρβανιτών ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη αυτής της κοινότητας τον Νοέμβριο του 1494, όπως θα τους βρείς, λίγο αργότερα, να υπογράφουν και την αίτηση για την ανέγερση του Ναού του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων.
Η Ελληνική κοινότητα δεν ήταν όμως η μόνη “εθνική” κοινότητα στην Βενετία. Υπήρχαν κι άλλες “εθνικές’ κοινότητες σ’ εκείνη την πόλη. Σε μικρή λοιπόν απόσταση απ’ τα κτήρια που στέγαζαν την Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας βρίσκεται ένα άλλο κτήριο-μνημείο. Είναι το κτήριο που είναι γνωστό με την ονομασία “Scuola di Santa Maria degli Albanesi”. Το κτήριο αυτό στέγαζε τα χρόνια εκείνα την Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας, την “εθνική” κοινότητα των Αλβανών της Βενετίας οι οποιοι προερχονταν από τους πολεμιστες του Καστριωτη που κατεφυγαν εκει απο τη βορεια Αλβανια.
Η Αλβανική Κοινότητα της Βενετίας ήταν αρχαιότερη απ’ την αντίστοιχη Ελληνική, ιδρύθηκε το 1447.
Την εποχή κατά την οποία οι πρώτοι Μπούιοι/Αρβανίτες αποβιβάσθηκαν στην Βενετία, στα τέλη του 15ου αιώνα, η Αλβανική Κοινότητα λειτουργούσε ήδη.
Σε εκείνο τον μακρινό τόπο οι Μπούιοι/Αρβανίτες, χωρίς κανέναν καταναγκασμό,
επέλεξαν,
να “συνταχθούν” και μάλιστα να συνιδρύσουν
με τους υπόλοιπους Ελληνες
ηδη από τον 15ο αιωνα ,
την ελληνικη κοινότητα
και όχι να ενταχθούν στην ήδη υπάρχουσα αλβανική.
https://www.youtube.com/watch?v=_jud5CNyYqE
Ας δούμε την ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΒΑΝΙΤΩΝ
που συνέβη τον Αύγουστο του 1943 στο Φανάρι Πρεβέζης,
στο βόρειο τμημα του νομού δηλαδή
από Αλβανούς και Γερμανούς της φονικής Μεραρχίας Εντελβαις.
»»»Το 1943 είναι η χρονιά που η συγκρούσεις στην περιοχή της Τσαμουριάς γενικεύονται. Τμήματα ένοπλων Τσάμηδων πήραν μέρος στην εκκαθαριστική «επιχείρηση Αύγουστος» που διενήργησαν η γερμανική 1η Ορεινή Μεραρχία υπό τον Βάλτερ Στέτνερ και η ιταλική 2η Ομάδα Αλπινιστών Βάλλε υπό τιςοδικής σύνδεσης Παραμυθιάς – Πρέβεζας με την εκκαθάριση της περιοχής Μαργαρίτι – Πάργα – Αμμουδιά – Σκεπαστό – Γλυκή. Η διαταγή του Στέτνερ ήταν σαφής: «Βασικά όλοι οι ένοπλοι θα εκτελούνται επί τόπου. Χωριά από τα οποία θα πέφτουν πυροβολισμοί (…) θα καταστρέφονται και ο ανδρικός πληθυσμός τους θα εκτελείται. Κατά τ’ άλλα όλοι οι μάχιμοι άνδρες ηλικίας 16 έως 60 ετών θα συλλαμβάνονται και θα στέλνονται αιχμάλωτοι στα Ιωάννινα. Ως όμηροι θα συλλαμβάνονται όλοι οι προύχοντες (ιερείς, δάσκαλοι, πρόεδροι κοινοτήτων).
Μάλιστα σε σήμα του ο Γερμανός διοικητής επαίνεσε τα ένοπλα τσάμικα τμήματα γιατί «με τις γνώσεις τους για την περιοχή» είχαν «αποδείξει πλήρως την αξία τους στις αναγνωριστικές επιχειρήσεις» της Βέρμαχτ.»»’
O χαφιεδισμός στο μεγαλείο του με λίγα λόγια.
Ότι η επιδρομή στη κοιλάδα του Φαναρίου ,τον Αύγουστο του 1943
έγινε από Αλβανοτσαμηδες ενόπλους και από τους Γερμανούς , φαίνεται από τα παρακάτω γερμανικά αρχεία .
»»’Σε έγγραφο του ο Ρέμολντ προς τον Στέτνερ διαβεβαιώνει πως ο Νουρί Ντίνο «θα πετύχει με γερμανική υποστήριξη το στόχο του και θα επιβάλει ησυχία και τάξη, όπως τη θέλουμε»».
Δηλαδή η Γερμανοί »υποστήριζαν»’-είχαν υποστηρικτικό ρόλο
στις επιχειρήσεις που οι ίδιοι σχεδίασαν
και οι Αλβανοτσάμηδες του Νουρί Ντίνο τελικά εκτέλεσαν-αποτελόντας την αιχμή του δόρατος των εκκαθαριστίκων επιχειρήσεων ,
ώστε να »’επιβάλουν την ησυχία και τη τάξη»
κάνοντας τη χάρη στα αφεντικά τους που τους υποσχότανε
τη »’Μεγάλη Αλβανία»’ για χάρη της οποίας τόσα εγκλήματα γίνανε.
Ας δούμε όμως τώρα μερικές μαρτυρίες που αποδεικνύουν ότι στη περιοχή του Φαναρίου έγινε Εθνοκάθαρση.
Μαρτυρίες
Ελλήνων αριστερών
Ελλήνων κατοχικών
Ευρωπαίων του Ερυθρού Σταυρού
και Γερμανών Ναζιστών,
που αποδεικνύουν την εγκληματική συμπεριφορά της πλειοψηφείας των Αλβανοτσάμηδων στο πλευρό των ΝΑΖΙ το καλοκαίρι του 1943.
A ] Πρώτη αναφορά…..
Ο Ελβετός μηχανικός Χανς – Γιάκομπ Μπίκελ απεσταλμένος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού περιέγραψε την κατασταση .
»»Η κατάσταση των Eλλήνων …στο Φανάρι… ήταν πολύ σοβαρή.
Είκοσι χιλιάδες Αλβανοί ….. ασκούσαν φοβερή τρομοκρατία στον υπόλοιπο πληθυσμό, αρχικά με την υποστήριξη των Ιταλών και τώρα πλέον των Γερμανών.
Μόνο στο Φανάρι καταστράφηκαν 24 χωριά.
Ολόκληρη η σοδειά έπεσε στα χέρια των Αλβανών….
Στο ταξίδι μου διαπίστωσα πως οι Αλβανοί κρατούσαν τον ελληνικό αγροτικό πληθυσμό κλεισμένο μες στα σπίτια του. Νεαροί Αλβανοί που μόλις είχαν τελειώσει το σχολείο τριγύριζαν στα χωριά βαριά οπλισμένοι. »»
Β ] Δεύτερη αναφορά….
Μετά την Εθνοκάθαρση του Φαναρίου
η ελληνική διοίκηση Ηπείρου έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στον στρατηγό Λαντς στην οποία αναφέρει μεταξύ άλλων για τη δράση των Αλβανών της Τσαμουριάς ….
»»Επέδραμον προ τινών ημερών στα χωριά του Φαναρίου εις μεγάλας ομάδας και επεδόθησαν εις την τέλεια λεηλασία οικιών και περουσιών των κατοίκων ,….,
ομαδικώς δε εβιάσθησαν παρθένοι και έγγαμες γυναίκες υπό των Μουσουλμάνων ……
ο πλυθησμός εγκατέλειψε τας οικίας του και όσοι διεέφυγαν το θάνατο , κατέφυγαν στην ύπαιθρο»»
ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ με λίγα λόγια η οποία θα φανεί πιο παραστατικά στην παρακάτω αναφορά..
Γ ] Τρίτη αναφορά του τοπικού ΕΑΜ ΕΛΑΣ μάλιστα…
Εκθεση δράσης 24 Συντάγματος Πεζικού (αρχηγεία ΣΟΥΛΙΟΥ & ΖΑΛΟΓΓΟΥ), Γεράσιμος Πρίφτης/20 Ιαν 1944…….»’
Αναφέρει σε κάποιο σημείο η αναφορά του Γεράσιμου Πρίφτη
για την συμμαχία Αλβανών της Θεσπρωτίας και Γερμανών φασιστών
και για την επιδρομή τους στο Φανάρι….
»»Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους
στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή»»
Και εδώ αναφέρεται απο τον τοπικό ΕΑΜ ΕΛΑΣ μάλιστα
το ΄΄κάψιμο 30 χωριών»
ο ΘΑΝΑΤΟΣ 500 Ελλήνων,
Οι αρπαγή ομήρων
και τη φυγή του υπόλοιπου πλυθησμού στα ορεινά για να γλυτώσει.
Η επιτομή του ορισμού της ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗΣ ,
για την οποία ποτέ οι απόγονοι αυτών που σήμερα διεκδικούν »’Μεγάλες Αλβανίες»’ δεν ζητήσανε έστω μια συγνώμη.
Αξιοσημείωτο και το παρακάτω, για την εποχή εκείνη \
και για το ποιός είχε πάρει το μέρος των Γερμανών μαζικά είναι το παρακάτω.
»»’Μεταξύ των αιχμαλώτων δεν υπήρχε ούτε ένας μουσουλμάνος»»
[Μάγερ, 2009, Α΄, σ. 289 – 290, Β΄, σ. 10, Έκθεσις, σ. 133]
Κάτι αξιοσημείωτο σε σχέση με το πολύπαθο Φανάρι.
»»Εκθεση δράσης 24 Συντάγματος Πεζικού (αρχηγεία ΣΟΥΛΙΟΥ & ΖΑΛΟΓΓΟΥ), Γεράσιμος Πρίφτης/20 Ιαν 1944……»’
»Η εύστοχη πολεμική μας ενάντια στην αντίδραση…..
…., είχε σαν αποτέλεσμα την απόλυτη σχεδόν επικράτησή μας στο νομό Πρεβέζης , Φαναρι,Πραγα ….
Εδώ βλέπουμε οτι το πολύπαθο Φανάρι στο οποίο το καλοκαίρι του 1943 πραγματοποιήθηκε ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ από Αλβανούς και Γερμανόυς , ήταν ουσιαστικά φιλοΕΑΜΙΚΗ περιοχή
και όχι φιλοΕΔΕΣιτικη.
Έχουμε επίσης και μαρτυρίες αυτοπτών και αυτήκοων μαρτύρων
όπως του Παραμυθιώτη ερευνητη Κραψίτη .
Λίγα στοιχεία απο το ημερολόγιο του τελευταίου….
»’27 Ιουλίου 1943: Στο μισοσκόταδο του πρωινού ισχυρές Γερμανικές δυνάμεις της Παραμυθιάς με άριστα πολεμικά μέσα και με (800) οκτακόσιους και περισσότερους ένοπλους επίστρατους της «ΞΙΛΙΑ» μουσουλμάνους Τσάμηδες των πόλεων και Επαρχιών Παραμυθιάς και Μαργαριτιού, επέδραμαν εναντίον των χωριών του κάμπου της Παραμυθιάς και της περιφέρειας «Φαναρίου».
14 Αυγούστου 1943: Τι καταστροφή είναι αυτή από την 27 Ιουλίου 1943 μέχρι σήμερα! Όλοι στην Παραμυθιά είμαστε κατατρομαγμένοι και όσο είναι δυνατόν κρυβόμαστε. Οι πληροφορίες μας είναι ότι στις 19 αυτές μέρες οι Χιτλερικοί Γερμανοί με τους μουσουλμάνους συμπατριώτες κατάστρεψαν ολοκληρωτικά τα 24 χωριά της περιφέρειας «Φαναρίου» και μερικά κοντινά της Παραμυθιάς χωριά της. Λεηλασίες, πυρπολήσεις, φόνοι νηπίων και γερόντων, βιασμοί γυναικών, αρπαγές παρθένων κοριτσιών, με τις οποίες οι επαίσχυντοι μουσουλμάνοι πλουτίζουν τα χαρέμια τους, σύλληψη ομήρων, κάψιμο ανθρώπων μέσα στα σπίτια τους κ.α. Γέμισαν οι σπηλιές από γυναικόπαιδα και γέροντες που κατόρθωσαν να διασωθούν εκεί στις κρίσιμες ώρες, ενώ μέρα τη μέρα προστίθενται στους νεκρούς λόγω της πείνας τους και των ασθενειών
Αρα και αυτός αναφέρει την 20ήμερη »επιδρομή
Γερμανών και πάμπολλων Αλβανοτσάμηδων
που συνοδεύτηκαν με ,
απαγές κοριτσιών,
συλλήψεις ομήρων
λεηλασίες περιουσιών,
κάψιμο των χωριών της περιοχής ,
βιασμούς,
δολοφονίες εν ψυχρό,
φυγή των κατοίκων στις σπηλιές ,
πείνα που επακολούθησε λόγω της λεηλασίας.
Με λίγα λόγια ΕΘΝΟΚΆΘΑΡΣΗ ,
όμοια με αυτή που πάθανε οι Αλβανοτσάμηδες ένα χρόνο μετά απο τον ΕΔΕΣ.
Άλλη μία μαρτυρία από τα γερμανικά αρχεία αυτή τη φορά.
Από το βιβλίο του Γκοτοβού που ερεύνησε τα Γερμανικά αρχεία έχει βρεθεί μεταξύ άλλων η εξής μαρτυρία ..
»»»Ο Γερμανός συνταγματάρχης Remold, γράφει τα εξής για την επιχείρηση «Augustus»:
«Οι Αλβανοί στις παράκτιες περιοχές είναι εξαιρετικά γερμανόφιλοι.
Είναι οργανωμένοι για την αυτοάμυνα.
Έχουν συμβάλει στην εκκαθαριστική επιχείρηση [Augustus] ως οδοδείκτες κλπ» (BA – MA Freiburg, RH 28-1-99/98).»»
Άρα εδώ φαίνεται ότι ,
οι Αλβανοτσάμηδες της παραλιακής περιοχής ηταν γερμανόφιλοι και μάλιστα »εξαιρετικά»,
ενώ όταν λέει ότι ήταν ΄΄οργανωμένοι για την αυτοάμυνα»’
εννοεί απλά οτι είχανε το ελεύθερο οπλοφορίας πράγμα που για τους Έλληνες επεσυρε την ποινή θανάτου όπως φάνηκε στη παραπάνω γερμανική διαταγή
για την επιδρομή στο Φανάρι όπου ανέφερε ότι
»οι ένοπλοι θα εκτελούντε επί τόπου»,
ενώ αναφέρει ότι συμμετείχαν και στην εκκαθαριστική επιχείρηση »Αugust»
στην οποία και »»έχουν συμβάλει ως οδοδείκτες κλπ»’
Με αυτό το κλπ τα γερμανικά αρχεία πάντα εννοούν τα εγκλήματα που οι ίδιοι και οι σύμμαχοί τους πραγματοποιούσαν ,εναντίον των αμάχων,
και τα οποία καταγράφηκαν παραπάνω.
Δηλάδη εκτός απο οδοδείκτες [ χαφιεδισμός με λίγα λόγια]
συμμετείχανε ένοπλα στις επιχειρήσεις αυτές στις οποίες εγκληματήσανε εξίσου.
Αξιοσημείωτο ότι η αναφορά αυτή δεν κάνει λόγο για »μερικούς Τσάμηδες» η για την ηγεσία των Αλβανών »»’ όπως λέει η αλβανική προπαγάνδα
αλλά μιλάει ,και αυτή η αναφορά για αυτούς , ως ένα σύνολο ,
πράγμα που δείχνει
ότι η τεράστια πλειοψηφεία τους υπήρξε »’εξαιρετικά γερμανόφιλη» και όχι μία μειοψηφεία.
Παραθέτει μάλιστα απόσπασμα της « Έκθεσις των γινομένων ζημιών εν γένει Ηπείρου» από το περιοδικό « Ηπειρωτική Εταιρεία Αθηνών» στο οποίο διαβάζουμε : «…Άνω των 200 εξ αυτών εδολοφονήθαν αγρίως και περί τους εξήντα απέθανον εκ των στερήσεων και κακουχειών, πλείστοι δε απήχθησαν εις Θεσσαλονίκην υπό των Γερμανών. Μεταξύ των απαχθέντων και νεάνιδες τας οποίας απήγαγον τουρκαλβανοί. ΟΙ κάτοικοι μετά φρίκης ενθυμούνται την επιδεικτικήν δήλωσιν των επιστραψάντων τουρκαλβανών : « Χορτάσαμε ελληνικό αίμα»
Γιατί έγιναν όλα αυτά στο Φανάρι;;;;
Πολλοί οι λόγοι.
Ο κυριότερος είναι οτι αποτελεί μια απο τις πιό εύφορες περιοχές της Ηπείρου που κατοικούνταν σχεδον αποκλειστικά από Ελληνες
και ότι τα κτήματα αλλα και ολόκληρα χωριά της περιοχής
ήταν απο την εποχή της Τουρκοκρατίας και ως το 1912 τσιφλίκια των Αλβανοτσάμηδων.
Αλλά ο κυριότερος λόγος είχε να κάνει με τη Μεγάλη Αλβανία αφού…
»»Η πολυεπιπέδη καταπίεση εκ μέρους των Τσαμηδων (δολοφονίες, εκβιασμοί, αυθαίρετη φορολογία, αρπαγή αγροτικών αγαθών και εκτάσεων κλπ) σε συνδυασμό με την αδιαφορία της ιταλικής διοίκησης36 και την αδυναμία των ελληνικών κατοχικών αρχών να εγγυηθούν την ασφάλεια των Ελλήνων κατοίκων της περιοχής37, στη περιοχή της Θεσπρωτίας ,
οδήγησε σταδιακά εκατοντάδες από τους αυτούς στην έξοδο από τις εστίες τους και στην εγκατάσταση, υπό αντίξοες συνθήκες, στις περιοχές της Πάργας και του Φαναρίου38.
[36. Manta, σ. 7 – 8.]
37. (βλ. Αποστόλου Β. Δασκαλάκη, Ιστορία της Ελληνικής Χωροφυλακής χρονικής περιόδου 1936-1950, 1973 σ. 287).]
[38. Tsoutsoumpis, 2015, σ. 132. Μάλιστα, αυτές οι συνθήκες οδήγησαν αρκετούς από τους πρόσφυγες στο θάνατο.]
Συνεπώς όταν λόγο της τρομοκρατίας του 1942 και των αρχών του 1943 είχε κατα μεγάλο μέρος »αδειάσει» η Τσαμουριά απο τους Ελληνες και είχε καταστεί μια σχεδόν απόλυτα αλβανική περιοχή ,
και οι χριστιανοί της περιοχής είχαν οι περισσοτεροι καταφύγει νοτιότερα στο εύφορο Φανάρι
είχε έρθει πλέον η ώρα , με τον ερχομο των Γερμανων στην Ελλαδα και της φονικης Μεραρχιας ΕΝΤΕΛΒΑΙΣ στην Ηπειρο ,
να ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΙΣΤΕΙ πλεον με τον πιο αγριο τρόπο και αυτη η περιοχή
ώστε μεταπολεμικά να έχει »αλβανική εικόνα΄΄ και να εννωθεί και αυτή
μαζί με τη Τσαμουριά
στη »Μεγαλη Αλβανία΄΄ που τους είχανε υποσχεθεί οι Αξονικοί .
Γράφει μεταξυ αλλων ο διοικητης Ηπειρου Τσιμπρής στις 3 Σεπτεμβριου
προς τους Γερμανους
3 βδομαδες δηλαδη
μετα απο την ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ του Αρβανιτικου Φαναριου
απο τους Αλβανοτσαμηδες και κατοχικους …..
«……Κανένας χριστιανός δεν μπορεί πλέον να
πάει σε κέντρα όπως η Ηγουμενίτσα, η Παραμυθιά και οι Φιλιάτες, γιατί ξέρει
ότι στο δρόμο τον περιμένει ο θάνατος»
Στις 14 Σεπτεμβρίου, Τσάμηδες συμμετείχαν και στην καταστροφή του χωριού Πλησεβίστα
όπου σκοτώθηκαν δύο κάτοικοι.
Καταστροφές υπέστησαν επίσης το Ζερβοχώρι και ο Ξηρόλοφος στα νότια της Παραμυθιάς
[45. Πέγκας, 2006, σ. 178 – 182.,
[46. Tsoutsoumpis, 2015, σ. 133.]
Γιοζεφ Ρεμολντ διοικητης του 99ου Συνταγματος Ορεινων Καταδρομων στις 16-9 43… υποβάλει έκθεση προς τη Μεραρχία υπ αριθμον 432/16.9.1943
Ιδου μερικά αποσπάσματα….
””’Υφίστανται από μακρού ένα απέραντο μίσος των Αλβανών εναντίων των Ελλήνων το οποίο μετά το 1940 γνώρισε νέα κλιμάκωση….
Σε όλες τις περιπτώσεις που έχουν εμφανιστει αντάρτες στην Τσαμουριά , με εξαίρεση ομάδες πέρα των αλβανικών συνόρων,
προκειται για Ελληνες.
Το σύνολο των ανταρτών σε Αγια Κυριακή και Σουλι ειναι Ελληνες…
Οι μόνοι που μας υποστηρίζουν στον αγώνα μας εναντίων των Ανταρτων ειναι οι Αλβανοί….
Κρυσφηγετα ανταρτων εντοπιστηκαν με την βοήθεια Αλβανών και εκκαθαριστηκαν….
Το Συνταγμά μου και οι Αλβανοι ειχανε διαρκως απώλειες κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων…
Κανεις Αλβανός δεν εχει πρόθεση να πειθαρχησει σε αντολη του Νομαρχη
και ο τελευταιος εχει παραιτηθει από το να δίνει εντολές…..
…Ελληνικη χωροφυλακη υπάρχει μόνο στη Παραμυθιά,
συμπτυχθηκε δε εκει επειδη αλλού η περιοχη είναι πολύ επικίνδυνη….»»
18 Σεπτεμβρίου 1943 ,
Γερμανοί και Τσάμηδες ένοπλοι που επιχειρούσαν βόρεια της Παραμυθιάς συνέλαβαν 60 αγρότες (εκ των οποίων 42 γυναίκες)
και εκτέλεσαν τους εννέα το πρωί της επομένης στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου της Παραμυθιάς
[47. Μάγερ, 2009, Β΄, σ. 15-16]…..
Οι Πεσόντες :
1. Μαρία Κουτούπαινα, χήρα του Βασ. Κουτούπη (Πόποβο)
2. Σιαμάντης Ευάγγελος του Κωνσταντίνου (Ελαταριά)
3 Ρίζος Κωνσταντίνος του Σταύρου (Ελαταριά)
4. Θεοδώρου Γεώργιος του Ιωάννη (Πέντε Εκκλησιές
5. Γεωργίου Ευάγγελος του Θεοδώρου (Πλακωτή)
6. Γεωργίου Μάνθος του Θεοδώρου (Πλακωτή)
7. Πέτσης Ευάγγελος του Χρήστου (Πλακωτή)
8. Πέτσης Σταύρος του Θεοδώρου (Πλακωτή)
9. Σταυρόπουλος Δημήτριος του Βασιλείου (Πλακωτή)
Ας δούμε την συνέχεια.
Λίγες μέρες μετά, την Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου, μια γερμανική περίπολος έπεσε σε ενέδρα ανταρτών στο πέρασμα της Σκάλας έξω από την Παραμυθιά.
Ένας υπαξιωματικός και τέσσερις στρατιώτες έπεσαν νεκροί.
Στις 27 Σεπτεμβρίου με διαταγή της 1ης Ορεινής Μεραρχίας της Βέρμαχτ
άρχισε η γερμανική επιχείρηση αντιποίνων με στόχο τα μεγαλύτερα χωριά βόρεια της Παραμυθιάς…..
Στην επιχείρηση αυτή δίπλα στους Γερμανούς , συμμετείχαν και τμήματα Τσάμηδων.
Το ίδιο βράδυ ο 1ος λόχος του 54ουσυντάγματος μηχανικού ανέφερε:
«24 νεκροί συμμορίτες, 8 τραυματίες, υπολογίζονται άλλες 15-20 απώλειες. Κανένα λάφυρο.
Πυρπολήθηκαν τα ακόλουθα χωριά: Σέλλιανη, Σεμέλικα, Ελευθεροχώρι. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος (…) 150 Αλβανοί που τα πήγαν πολύ καλά».
[Χέρμαν Φρανκ Μάγερ, «Αιματοβαμένο Εντελβάις – Η 1η Ορεινή Μεραρχία, το 22ο Σώμα Στρατού και η εγκληματική τους δράση στην Ελλάδα, 1943-1944»]
Δηλαδη ειχαμε την επιθεση Γερμανων αλλα και των ντοπιων Αλβανοτσαμηδων εναντιων των Ελληνικων χωριων
η οποια επιχειρηση επεφερε τον θανατο »’8 συμμοριτων»’ αρα ανταρτων
αλλα και αλλες »’15-20»απωλειες» αρα θανατοι αοπλων χωρικων
τη πυρποληση 3 χωριων
και σε ολα αυτα 150 Αλβανοι »που τα πηγαν πολυ καλα»’-ο νοων νοειτω τι κρυβεται πισω απο αυτες τις επαινετικες εκφρασεις των Γερμανικων αναφορων .
ΠΑΜΕ ΤΩΡΑ ΣΤΗ ΓΝΩΣΤΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ 49 ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΤΩΝ
Το ίδιο βράδυ και σύμφωνα με μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων,αλλα και με τον ερευνητή Μαγερ
, τμήμα ένοπλων Τσάμηδων, υπό την ηγεσία Γερμανού υπαξιωματικού έκανε μπλόκο στην Παραμυθιά.
Με κατάλογο που κρατούσε ο Μαζάρ Ντίνο, επικεφαλής της τοπικής «τσάμικης αστυνομίας», συνελήφθησαν 53 κάτοικοι της κωμόπολης και κλείστηκαν στο υπόγειο του δημοτικού σχολείου.
Από τους 53 συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι τέσσερις. Τα ξημερώματα της 29ης Σεπτεμβρίου οι 49 κρατούμενοι μεταφέρθηκαν στο χωράφι του Τσαμάτου στην συνοικία Άγιος Γεώργιος
της Παραμυθιάς
και εκτελέστηκαν από απόσπασμα που αποτελούσαν οκτώ Γερμανοί στρατιώτες και έξι ΑλβανοΤσάμηδες .
Ενώ σύμφωνα και με τον Γερμανό επικεφαλης του αποσπάσματος
,σε αυτό συμμετείχαν οχι μόνο Γερμανοί αλλά και Αλβανοτσάμηδες
[βλέπε ,https://books.google.gr/books?id=_Hpr-PK39UkC&printsec=frontcover&hl=el&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=%20Helmut%20G%C3%B6tte&f=false%5D
Οι Αλβανοτσάμηδες ξέρανε ότι η εκτέλεση Ελλήνων δεν θα μπορούσε να συμβεί
»’στο ξεκάρφωτο» αλλά μόνο με την έγκριση και άδεια των Γερμανών
οι οποίοι και εκτελούσανε Έλληνες
»βαση αριθμων»-αντιποινων.
Ξέροντας οι Αλβανοτσάμηδες που εδρεύουν ακριβώς οι ΕΔΕΣΙΤΕΣ αντάρτες
[είχανε σημειωθεί αψιμαχίες στο συγκεκριμένο σημείο μεταξυ Αλβανών και Ελλήνων ήδη απο την άνοιξη ]
καθόλου απίθανο να οδγήσανε εκεί τη γερμανική φρουρά με σκόπο τον αιφνιδιασμό της
την επακόλουθη αψιμαχία η οποία πολυ πιθανό θα έφερνε τους νεκρούς Γερμανούς το όποιοι γεγονός θα έδινε το πράσινο φως για την εκτέλεση των Ελληνων ,όπως προσταζανε οι γερμανικοι νομοι και οπως και εγινε.
Μαρτυρία του ντόπιου ερευνητή Παραμυθιώτη Βασίλη Κραψίτη :
« Ιστορική αλήθεια για τους μουσουλμάνους Τσάμηδες »,
Αθήνα 1992, σελ. 161 :
γ) 24 Σεπτεμβρίου 1943. … Το απόγευμα της ίδιας μέρας, άλλοι
τέσσερις Γερμανοί στρατιώτες, συνοδευόμενοι από μερικούς
ένοπλους μουσουλμάνους Τσάμηδες, έκαναν το ίδιο δρομολόγιο.
Οι έξι Γερμανοί σκοτώθηκαν, ενώ οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες, που
τους συνόδευαν, γύρισαν όλοι στην Παραμυθιά »
Είναι ήδη απορίας άξιον ότι σκοτώθηκαν μόνο Γερμανοί και ούτε ένας Αλβανοτσάμης.
Ας δούμε τη μαρτυρία ενός αριστερού αυτή τη φορά του Ζιάγκου
για τους Αλβανοτσάμηδες που στείλανε τους Γερμανούς στρατιώτες σε μια περιοχή που ήταν γνωστό στους Αλβανούς ότι φυλάγανε οι ΄΄προμαχοι΄΄ του ΕΔΕΣ
Ας δούμμε τι εγραψε ο Ζιάγκος ..
Ν. Ι. Ζιάγκου : « Αγγλικός Ιμπεριαλισμός και Εθνική Αντίσταση
1940-1945, Αθήνα 1978, Τόμος πρώτος, σελ. 158 :
« 26.09.1943. (σ.σ. 24.09.1943) Ομάδα Γερμανών και Τσάμηδων
προχώρησαν ΒΑ της Παραμυθιάς με κατεύθυνση τη « Σκάλα ».
Πριν φτάσουν στη «Σκάλα», χτυπήθηκαν από αντάρτες με αποτέλεσμα να
σκοτωθούν 6 Γερμανοί. Οι Τσάμηδες χάρηκαν, οι Χριστιανοί πάγωσαν.
Στην Παραμυθιά απλώθηκε τρομοκρατία…. Δεν ακούγονταν τίποτε
στα σφαλισμένα σπίτια. Μόνο οι μπότες των καταχτητών με τα
παπούτσια έκαναν το θόρυβο στους δρόμους »
Ερμηνεύοντας τη φράση : « Οι Τσάμηδες χάρηκαν … », συμπεραίνεται ότι οι
μουσουλμάνοι Τσάμηδες επεδίωκαν, όπως υποστηρίχτηκε και στις γραπτές
πηγές α και β, το θάνατο των έξι (6) Γερμανών στρατιωτών, προκειμένου να
εκδικηθούν οι Γερμανοί τους Χριστιανούς. Άλλωστε δεν δικαιολογείται οι
μ.Τσάμηδες να χαίρονται με το θάνατο έξι (6) Γερμανών
στρατιωτών, στενών συνεργατών τους. »’
Πηγή
[http://margariti-gr.de/index.php/el/2012-11-21-00-10-09/181-2015-03-19-02-11-53]
Δηλαδή οχι απλα δεν παθανε τίποτα οι Αλβανοί αλλά γυρίσανε πίσω χαρουμενοι γιατί ξέρανε τι θα επακολουθήσει.
Κάτι αξιοσημείοτο που συνεβη ένα μήνα πριν πάλι στη Παραμυθιά.
Στις 15 Αυγούστου 1943 οι Γερμανοί μαζί με τους Τσάμηδες συνέλαβαν, βάση
καταλόγου , 35 Παραμυθιώτες, τους οποίους και μετέφεραν στα Ιωάννινα,
προκειμένου να τους εκτελέσουν ή να τους οδηγήσουν σε στρατόπεδα αιχμαλώτων
της Γερμανίας. Στα Ιωάννινα, όμως, ο Ιταλός διοικητής, αφού διαφώνησε με το
σχέδιο των Γερμανών, αφέθησαν ελεύθεροι.
Πρώτος που ανακάλυψε στα γερμανικά στρατιωτικά Αρχεία τον ονομαστικό κατάλογο
των τριάντα πέντε (35) συλληφθέντων Παραμυθιωτών και τον έφερε στο φως της
δημοσιότητας είναι ο Αθανάσιος Γκότοβος, καθηγητής του Τμήματος Παιδαγωγικής …
στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Από τους 35 συλληφθέντες αυτούς Παραμυθιώτες δώδεκα (12) ξανασυνελήφθησαν
την 27η Σεπτεμβρίου του 1943 και εκτελέστηκαν δυο μέρες αργότερα, συμπληρώνοντας,
έτσι, τον αριθμό των Σαράντα Εννέα (49) όπως φανηκε παραπάνω
[http://margariti-gr.de/index.php/el/2012-11-21-00-10-09/181-2015-03-19-02-11-53]
Ενω πάλι ο Μάγερ αναφέρει στον τόμο Α σελιδα 320 του βιβλίου του
ότι τον επόμενο μήνα
δηλαδή τον Οκτώμβρη του 1943,
105 άτομα εκτελέστηκαν συνολίκα στη ευρήτερη περιοχή ,
και σύμφωνα με την ιστορικό Νάσση, στις εκτελεσείς συμμετείχαν όχι μόνο Γερμανοί αλλά πολλές φορές και οι Τσάμηδες ,
όπως δηλαδή συνέβη και τους προηγούμενους δύο μήνες.
Συνολικά πάνω από 600 νεκροι ΑΜΑΧΟΙ ,
από Γερμανούς και Αλβανούς το εφιαλτικό εκείνο τρίμηνο Αυγούστου Οκτωβρίου 1943.
Ενώ εκτός από την Παραμυθιά και το Αρβανίτικο Φανάρι,
οι συνθήκες για τον ελληνικό πληθυσμό δεν ήταν καλύτερες
ούτε στην περιοχή της Αρβανιτικης Ηγουμενίτσας.
Εκεί, σύμφωνα με τον Ελβετό εκπρόσωπο του Ερυθρού Σταυρού Χανς Γιάκομπ Μπίκελ, οι Τσάμηδες ένοπλοι δρούσαν σε συνθήκες ασυδοσίας ενώ οι Έλληνες κάτοικοι είχαν εγκαταλείψει την παραλιακή κωμόπολη βρίσκοντας καταφύγιο στα γειτονικά βουνά52.
[52. Μάγερ, 2009, Β’, σ. 59.]
Λίγα λόγια και λίγες παρατηρήσεις από το καθηγητή Γκοτοβό ,ερευντή των Γερμανικών αρχείων , σε συνέντευξή του στη η HuffPost Greece .
»’Ωστόσο στην επίμονη ερώτησή μας για μια από τις επικρατούσες απόψεις που θέλουν τους Τσάμηδες να συμμαχούν με τις δυνάμεις Κατοχής από ανάγκη εξαιτίας των επιθέσεων που εξαπέλυσε εναντίον τους ο ΕΔΕΣ, εν αντιθέσει με τον ρόλο που έπαιξε ο ΕΛΑΣ μας λέει:
«Γνωρίζω τη θέση αυτή. Δεν μπορώ όμως να γνωρίζω αν η απολογητική του μειονοτικού εθνικοσοσιαλισμού στη Θεσπρωτία είναι προϊόν πλάνης ή θράσους. Ούτε το 1941, ούτε το 1942, αλλά ούτε μέχρι τα μέσα του 1943 κινδύνευαν οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες από τις ομάδες του Ζέρβα, διότι απλά αυτές είτε δεν υπήρχαν, είτε ήταν τόσο ολιγάριθμες που δεν συνιστούσαν πραγματική απειλή. Πέραν τούτου, αν ο Ζέρβας προκάλεσε τη συνεργασία αυτή, τότε πώς δικαιολογείται η σύμπραξη των Μουσουλμάνων Τσάμηδων με τις κατοχικές δυνάμεις σε περιοχές όπως τα Φιλιατοχώρια, όπου δρούσε αποκλειστικά το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ; Πώς εξηγούνται τα δεκάδες θύματα στα χωριά αυτά; Συμμάχησαν και εκεί οι Μουσουλμάνοι με τους κατακτητές φοβούμενοι την πίεση του ΕΛΑΣ; Πρόκειται για αστείο επιχείρημα».
Επιμένω. Που που βρίσκεται ο μύθος και που η αλήθεια. Μιλάτε για βία, πρόκειται για «αντανακλαστική» ή «πρωτοβουλιακή» βία; Ποιος είναι ο πυρήνας αυτής της βίας;
«Η βία που ασκείται από τα όργανα της αλβανικής διοίκησης στη Θεσπρωτία κατά τη διάρκεια της Κατοχής εμπεριέχει ασφαλώς εθνοτική, πολιτισμική και θρησκευτική διάσταση. Όμως δεν εκδηλώνεται εξ αιτίας αυτών των διαφορών. Ο κεντρικός της πυρήνας είναι πολιτικός και αφορά το σχέδιο προσάρτησης της περιοχής στη Μεγάλη Αλβανία, έτσι όπως την είχε υποσχεθεί στην Αλβανία πρώτα ο Μουσολίνι και αργότερα ο Χίτλερ. Το μίσος και ο φανατισμός υπάρχουν, τα οφέλη από τη λεηλασία περιουσιών των Χριστιανών κατοίκων υπάρχουν, αλλά η βία δεν εκδηλώνεται ούτε για να ικανοποιηθεί το μίσος, ούτε για να συσσωρευτούν περιουσιακά στοιχεία. Εκδηλώνεται για να αφανιστεί ή να απομακρυνθεί ο χριστιανικός πληθυσμός της περιοχής, ώστε να διευκολυνθεί η απόσπασή της από την Ελλάδα. Άλλωστε η φράση που έχει μείνει στις μνήμες των κατοίκων της Θεσπρωτίας εκείνης της περιόδου ως νομιμοποιητική βάση για την τσάμικη βία εκ μέρους των δραστών είναι η φράση «χάλασε το Ρωμαίικο»».
»Χάλασαν το ρωμέικο» οι Αλβανοτσάμηδες ,
ακριβώς για να αλβανοποιήσουν την περιοχή και να εννωθεί μεταπολεμικά με την »Μεγάλη Αλβανία» , όπως τους είχανε υποσχεθεί οι Αξονικοί.
Αλλες μαρτυρίες…
Η καταπίεση έλαβε εξαιρετικά άγρια μορφή, με εμπρησμούς χωριών, κλοπή κοπαδιών, ληστείες και εκτελέσεις Ελλήνων χωρικών –π.χ. εκτέλεσαν την Ελένη Λώλου, από το χωριό Πηγαδούλια Φιλιατών, για να της πάρουν το άλογο και κάρφωσαν το κεφάλι της σε γκορτσιά! Εξετέλεσαν ακόμα και τον μετριοπαθή συμπατριώτη τους, πρόεδρο της μουσουλμανικής κοινότητας Σολοπιάς, ο οποίος τους είχε συμβουλεύσει να μη διαρρήξουν τη σχέση τους με τους ντόπιους Έλληνες. Ανεκήρυξαν αυτόνομη τη Θεσπρωτία, κατέλυσαν τις αρχές και εδήωναν, λεηλατούσαν και εξόντωναν τον ντόπιο ελληνικό πληθυσμό…
ο ΕΛΑΣίτης Π. Παπασταύρου, αυτόπτης μάρτυρας της συμπεριφοράς των Τσάμηδων στην περίοδο της κατοχής: «Γύρω στις δεκαπέντε χιλιάδες αριθμούσε εκείνη η μειονότητα των λεγομένων Τσάμηδων. Από τις πρώτες ημέρες του πολέμου είχαν ταχθεί στο πλευρό των Ιταλών. Το ίδιο έκαναν και με τους Γερμανούς αργότερα. Ντυμένοι με τις στολές των κατακτητών, λήστευαν, βασάνιζαν, ατίμαζαν, τρομοκρατούσαν την ύπαιθρο. Ο φόβος και ο τρόμος σκέπαζε όλη την Θεσπρωτία. Οι πράξεις βίας και τρομοκρατίας σε καθημερινή βάση… Όχι λίγες φορές δεν δίσταζαν, έτσι για πλάκα, να βάζουν στο σημάδι από απόσταση τσοπαναραίους και στρατοκόπους…» («Στο Στόμα του Λύκου» εκδ. Σύγχρονη Εποχή)
Η τελευταία φορά που βρέθηκαν στο χωριό μου –Λειά Φιλιατών- οι Τσάμηδες ήταν και η πιο οδυνηρή. Ήταν στις 20-4-1944 και εσυνόδευαν το γερμανικό τάγμα που επέδραμε στη Μουργκάνα για να την εκκαθαρίσει από τις αντάρτικες ομάδες. Ενόψει της επιδρομής των Γερμανών και Τσάμηδων, οι χωριανοί εγκατέλειψαν το χωριό. Οι Τσάμηδες έκαψαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού, το λιθόκτιστο δημοτικό σχολείο και την εκκλησία της Παναγίας, κτίσμα του 17ου αιώνα. Η μοναδική γυναίκα που παρέμεινε, η τυφλή γερόντισσα Αναστασία Χαϊδή, όταν διεπίστωσε ότι καίγεται το σπίτι της, έβαλε τις φωνές, οι Τσάμηδες την πέταξαν στο φλεγόμενο σπίτι και κάηκε ζωντανή… Σκότωσαν επίσης τρεις Λειώτες, τον Γρηγόρη Λώλη, ετών 25, τον Γιώργο Μπίλη, ετών 53 και τον Βασίλη Σδούγκα, ετών 23, τους οποίους συνέλαβαν τυχαία έξω από το χωριό
Αν οι Αλβανοτσάμηδες απαιτούν μια ΄΄΄συγνώμη΄΄ για τον διωγμό τους το καλοκαίρι του 1944 από τον ΕΔΕΣ,
καλό θα είναι να ζητήσουν πρώτα συγνώμη οι ίδιοι
για οσα κάνανε απο τον Οκτώβριο του 1940 ως την άνοιξη του 1944 εναντίων των Ελλήνων της περιοχής .
Ας δούμε όμως και την βαρύνουσα άποψη του ΚΚ Αλβανίας για αυτούς.
»»Αφού αρνήθηκαν να πολεμήσουν από την πλευρά των κομμουνιστών στον εμφύλιο πόλεμο, χαρακτηρίστηκαν ως «εγκληματίες πολέμου», «δολοφόνοι των Ελλήνων», από το καθεστώς των Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας και επίσης διώκονται σε κάποιο βαθμό. [32] [93] Θεωρείτω «εχθρικός πληθυσμός» και μαύρο πρόβατο στην «ηρωική αντίσταση του αλβανικού λαού» [6a]»
[[6a]Mπαλτσιωτης,Οι μουσουλμανοι Τσαμηδες της βορειοδυτικης Ελλαδας 2011
Ας δουμε τι εγινε ενα χρονο μετά το καλοκαιρι του 1944….
Οι Ρωμιοι της Τσαμουριάς
αλλά και οι Αρβανίτες όχι μόνο της Τσαμουριάς
αλλά και της Λακκας Σουλίου
συμμετείχανε στο διωγμό Γερμανών και Αλβανοτσάμηδων από τη Θεσπρωτια
το καλοκαίρι του 1944
όπως ομολογείται και από την »’αντιφασιστική επιτροπή των Αλβανών» της Θεσπρωτίας
Ας δούμε τι γράψανε.
»»Κατά τον πόλεμο ενάντια στο Φασισμό,…. αντιδραστικές μοναρχοφασιστικές δυνάμεις στη Λάκκα Σουλίου, οι οποίες δημιουργήθηκαν από την αντίδραση για να εξυπηρετήσουν τον κατακτητή, υπό τη διοίκηση του στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα, στράφηκαν ενάντια και δόλια έσφαξαν τους μουσουλμάνους αλβανούς κατοίκους της Τσαμουριάς.»»»'[Υπόμνημα Αντιφασιστικής Επιτροπής Τσάμηδων Προσφύγων στην Αλβανία προς την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (1947)]
Οι Λακοσουλιώτες
τους οποίους αναφερουν ως διώκτες τους οι Αλβανοτάμηδες
είναι και αυτοί Αρβανίτες-διγλωσσοι Ελληνες .
Βέβαια η »’αντιφασιστική επιτροπή των Αλβανοτσάμηδων»»
λέγοντας αληθειες ανακατεμένες με μισές αλήθειες και με ψεματα
[όπως κάνουν σημερα με την προπαγάνδα τους οι οργανώσεις τους ] αναφέρει ότι
»» δημιουργήθηκαν από την αντίδραση για να εξυπηρετήσουν τον κατακτητή»»’
ενω η αλήθεια είναι ότι στη Λακκα Σούλι συνέβησαν μεγάλα ολοκαυτώματα χωριών από τους ΝΑΖΙ
όπως παραδέχοντε ακόμα και οι εκθέσεις του ΕΑΜ ΕΛΑΣ .
Αναφερει η έκθεση του Γερασίμου Πρίφτη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
»»’’Από τις 20-7-1943 Γερμανικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στη ΛΑΚΚΑ – ΣΟΥΛΙ διαλύσανε τα τμήματα του ΕΔΕΣ ….. Πολλά χωριά κάηκαν και το ΕΔΕΣίτικο αρχηγείο έφυγε στην ΠΛΑΤΑΝΟΥΣΑ.»»’
Εδω βλεπουμε οτι ενα σωρο χωρια φιλοΕΔΕΣΙΤΙΚΑ
με γνωστοτερο το ολοκαυτωμα της Aρβαβιτικης Μουσιωτιτσας ,από τους Γερμανούς
καηκανε οπως ακριβως καηκανε τα φιλοΕΑΜΙΚΑ χωρια του Αρβανιτικου Φαναριου από Γερμανούς και Αλβανοτσάμηδες.
Κανένα χωριό Αλβανοτσάμηδων δεν κάηκε από τους Γερμανούς
κατά την τριετή κατοχή.
Πως γίνετε οι Γερμανοί να καίγανε τα χωριά των »’συμμαχων»» τους Λακκοσουλιωτών
και όχι των »»αντιστασιακών»’ Αλβανοτσάμηδων της Τσαμουριάς
μόνο η »αντιφασιστική επιτροπη» θα μπορούσε να μας το εξηγήσει….
Γενικά η Μεγαλολαβανική προπαγανδα εχει ανακατεψει αληθειες με μισες αληθειες και ψευδη προκειμενουνα φτιαξει μια καινουρια »ιστορια»…