Οι Εβραίοι της Ελλάδας, ως αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνικού λαού, πήραν μέρος στο έπος του 1940. Χωρίς κανέναν δισταγμό και σαν γνήσιοι και αυθεντικοί άνθρωποι, και τηρώντας τον Ιουδαϊκό Νόμο, ο οποίος λέει ότι κάθε Εβραίος που ζει σε μια χώρα που τον φιλοξενεί είναι υποχρεωμένος να τηρεί τους νόμους της χώρας αυτής και να συντάσσεται με τη χώρα αυτή.
Έτσι, λοιπόν, χωρίς κανέναν δισταγμό οι Εβραίοι της Ελλάδας ξεκινούν για το μέτωπο. Στον πόλεμο του 1940, 71 Εβραίοι από τον Βόλο κλήθηκαν να υπηρετήσουν την πατρίδα τους. Ένας εκ των οποίων ήταν ο Άνσελμος Μουρτζούκος, ο οποίος πέθανε στις 13/12/1940 ύστερα από θραύσμα βλήματος που είχε δεχθεί στο κεφάλι. Ο Άνσελμος Μουρτζούκος πέθανε ενώ ήταν με τη μονάδα του σε επιχείρηση κατάληψης του υψώματος 1900.
Όπως είναι γνωστό, ένας σημαντικός παράγοντας θανάτων εκτός από τις σφαίρες και τα βλήματα των Ιταλών ήταν και τα κρυοπαγήματα. Ο Αβραάμ Κοέν του Γεουντά από τον Βόλο ήταν θύμα της άνωθεν αιτίας. Επίσης πολλοί Εβραίοι από τον Βόλο τραυματίστηκαν σε μάχες του Αλβανικού μετώπου. Ένας από τους πρώτους Έλληνες αξιωματικούς που έπεσε υπέρ πατρίδος ήταν ο Μαρδοχαίος Φριζής, από τη Χαλκίδα, Συνταγματάρχης στο βαθμό και Εβραίος στο θρήσκευμα. Ο Συνταγματάρχης Φριζής υπήρξε παραδοσιακός Εβραίος και άριστος πολεμιστής. Παρόλο που δεν ήταν Χριστιανός, για να εμψυχώσει τους Έλληνες φαντάρους σε κάθε επίθεση φώναζε: «Ο Θεός και η Παναγία μαζί μας». Ο Συνταγματάρχης Φριζής υπήρξε ήρωας της Μικρασιατικής εκστρατείας, όπου όταν συνελήφθη μαζί με άλλους Έλληνες συμπολεμιστές του, ενώ είχε τη δυνατότητα να ελευθερωθεί, λόγω του ότι οι Εβραίοι της Σμύρνης προσέφεραν ένα μεγάλο ποσό χρυσών λιρών στους Τούρκους, εκείνος με σθένος ψυχής είπε: «Ή όλοι ή κανείς». Ο ίδιος ο Μεταξάς έστειλε επιστολή στη χήρα του Συνταγματάρχη Φριζή που της εξέφραζε τα συλλυπητήριά του. Ο Ιωάννης Μεταξάς δεν υπήρξε ποτέ αντισημίτης, αλλά οι σχέσεις του με τις εβραϊκές κοινότητες ήταν άριστες.
Από τους 77.000 Εβραίους που είχε η Ελλάδα υπηρέτησαν στον ελληνικό στρατό 12.898 Εβραίοι εκ των οποίων 343 ήταν αξιωματικοί. Σκοτώθηκαν 513 και τραυματίστηκαν 3.743. Θα μπορούσα να επεκταθώ σε περισσότερες λεπτομέρειες για πιο πολλούς Εβραίους και τη συμμετοχή τους στον αγώνα, αλλά σκοπός μας δεν είναι αυτός. Σκοπός είναι να αντιληφθεί το μεγαλύτερο κομμάτι των Ελλήνων, οι οποίοι διακατέχονται από υψηλά ποσοστά αντισημιτισμού, πως ο Εβραίος της Ελλάδας έκανε το καθήκον προς την Ελλάδα όποτε του ζητήθηκε.
Ένα ιστορικό έντυπο, το οποίο φανερώνει «την ψυχή τε και σώματι συμμετοχή» των κοινότητας των Ισραηλινών στην Ελλάδα, στον αγώνα των Ελλήνων κατά των Ιταλών το 1940, έφερε στη δημοσιότητα η συγγραφέας και εγγονή του Ιωάννη Μεταξά, Ιωάννα Φωκά-Μεταξά.
Το έντυπο αποτελεί εγκύκλιο της Ισραηλιτικής Κοινοτητας των Αθηνών, η οποία (με ημερομηνία 12 Νοεμβρίου 1940) απευθύνεται στα μέλη της, ενημερώνει για το «όχι» του «Μεγάλου Αρχηγου» Ιωάννη Μεταξά στο ιταλικό αίτημα για παράδοση της χώρας και τους ζητά να συνεισφέρουν όσο το δυνατό περισσότερο στον Εθνικό Αγώνα.
Με την εγκύκλιο αυτή, που αναρτήθηκε με αφορμή τη χθεσινή Ημέρα Μνήμης για το Ολοκαύτωμα, η εγγονή του Ιωάννη Μεταξά «απαντά», όπως η ίδια επισημαίνει, σε όσους θεωρούσαν τον παππού της φασίστα, προσθέτοντας πως ο ίδιος «προστάτεψε με κάθε τρόπο την Ισραηλιτική κοινωνία της Ελλάδος κατά την εποχή της διακυβερνήσεως του, δηλαδή επί καθεστώτος της 4ης Αυγούστου (1936 – 1941) όταν δηλαδή οι Ναζί τους εξόντωναν».
Πηγές: athensvoice.gr protothema.gr
