Ο Θεσμός της Γερουσίας στη Νεότερη Ελλάδα (1829-1935)

Όλγα Παχή, Διδ. Δίπλ. (Ιστορία) – Ανιστόρητον, τόμος 11 (2014) αρ. 45

Η Γερουσία είναι ένα νομοθετικό σώμα που υπάρχει σε πολλές κοινοβουλευτικές (Ιταλία) και προεδρικές (ΗΠΑ, Γαλλία) δημοκρατίες. Λέγεται και Άνω Βουλή σε αντιδιαστολή με την Κάτω Βουλή που είναι το βασικό νομοθετικό σώμα. Η Γερουσία αποτελεί θεσμικό αντίβαρο για την Κάτω Βουλή αλλά και για τον επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας.

Η Γερουσία έλκει την καταγωγή και την ονομασία της από την αρχαία Ελλάδα, όπου ήταν ένα σώμα πολιτικό. Συγκεκριμένα στη Σπάρτη και σε πολλές δωρικές πόλεις η Γερουσία ήταν ανώτερο πολιτικό σώμα, που ασκούσε καθήκοντα βουλευτικά και δικαστικά.

Η Γερουσία στην Ελλάδα θεσμοθετήθηκε τρεις φορές, αλλά δεν ευτύχησε στη λειτουργία της και εγκαταλείφθηκε οριστικά το 1935.

Α΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (14/10/1829 – 25/1/1833)

Tο σώμα που συστάθηκε το 1829 από την Δ’ Εθνοσυνέλευση στο Άργος (11 Ιουλίου με 6 Αυγούστου 1929), oνομάστηκε Γερουσία και αντικατέστησε το «Πανελλήνιο», ένα συμβουλευτικό σώμα, που είχε ιδρύσει το 1828 ο Ιωάννης Καποδίστριας.

Η Γερουσία ήταν εικοσιεπταμελής. Έξι μέλη της διορίζονταν απευθείας από τον Ι. Καποδίστρια, ενώ τα υπόλοιπα 21 που εκπροσωπούσαν τις τρεις κύριες περιφέρειες της επαναστατημένης Ελλάδας (Πελοπόννησο, Στερεά και νησιά), τα διόριζε ο κυβερνήτης από τριπλάσιο αριθμό υποψηφίων που του υποδείκνυε η Εθνοσυνέλευση. Αποστολή της Γερουσίας ήταν η τυπική έγκριση της σε αποφάσεις για τα δημο σιονομικά και εθνικά κτήματα.
Πρόεδροι της Γερουσίας κατά την περίοδο αυτή διετέλεσαν οι: Γεώργιος Σισίνης (από 12/9/1829 έως 15/6/1830) και Δημήτριος Τσαμαδός (από Ιούνιο 1830 έως Δεκέμβριο 1831).

Μετά τη δολοφονία του Ι. Καποδίστρια το 1831, η Γερουσία, στις 20 Δεκεμβρίου 1831, έδωσε την εξουσία σε τριμελή Διοικητική επιτροπή με πρόεδρο τον αδελφό του Ι. Καποδίστρια, Αυγουστίνο και μέλη τους: Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και Ιωάννη Κωλέττη. Όταν ο Αυγουστίνος έφυγε τον Μάρτιο του 1832, η Κυβερνητική αυτή επιτροπή διαλύθηκε. Στις 28 Μαρτίου 1832 ανέλαβε νέα πενταμελής επιτροπή με τους: Π. Κουντουριώτη, Δ. Υψηλάντη, Αν. Ζαΐμη, Μ. Μπότσαρη και Σ. Τρικούπη.

Στις 27 Ιουλίου του1832 η Ε’ Εθνοσυνέλευση καταργεί τη Γερουσία, πράξη που δεν αναγνώρισε η Γερουσία. Στις 21 Σεπτεμβρίου 1832 η Γερουσία ορίζει νέα τριμελή διοικητική επιτροπή για να καλύψει το κενό εξουσίας.

Η Γερουσία καταργήθηκε τον Ιανουάριο του 1833 με την άφιξη του Όθων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

, , , ,

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *