O Δεκέμβριος είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας των χριστιανικών ημερολογίων (Ιουλιανού, Γρηγοριανού) με διάρκεια 31 ημερών.
Όπως φαίνεται από την ονομασία του, που προέρχεται από το decem, δηλαδή τον λατινικό αριθμό δέκα, αρχικά ήταν ο δέκατος και τελευταίος μήνας του αρχαίου δεκάμηνου ρωμαϊκού ημερολογίου του Ρωμύλου, που άρχιζε τον μήνα Μάρτιο.
Αργότερα, επί Νουμά Πομπίλιου, όπως και άλλοι μήνες του έτους, μετακινήθηκε δύο θέσεις προς τα πίσω και έγινε ο δωδέκατος μήνας, χωρίς όμως να αλλάξει η αρχική ονομασία του.
Με τον ερχομό του Δεκεμβρίου το κρύο γίνεται τσουχτερό στην πατρίδα μας, αφού στις 22 Δεκεμβρίου, δηλαδή στο χειμερινό ηλιοστάσιο αρχίζει επισήμως ο χειμώνας.
Δείτε παρακάτω απόσπασμα από την εκπομπή της ΕΡΤ “Οι 12 μήνες” όπου οι καθηγητές Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης μας κάνουν μία μικρή εισαγωγή στην ιστορία των ημερολογίων και τους αστερισμούς.
Η σειρά αποτελείται από 12 επεισόδια, ένα για κάθε μήνα, και καταγράφει την αρμονική εναλλαγή του χρόνου, των εργασιών των εθίμων. Παραστάσεις που σχετίζονται ανευρίσκονται από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια σε ψηφιδωτά δάπεδα , σε τοιχογραφίες παλατιών και εκκλησιών, σε μικρογραφίες και κώδικες σε διάφορα μέρη της Ευρώπης και της Ελλάδας.
Στα έργα μεγάλων Ελλήνων και ξένων ζωγράφων όπως του Κοντογλου, του Τσαρούχη, του Βασιλείου, σε χαρακτικά του Τάσου κ.ά. στα έργα λαϊκών ζωγράφων… Τα έθιμα που καταγράφονται αναφέρονται στον κάθε μήνα χωριστά, είτε αυτά συνεχίζονται μέχρι σήμερα, είτε έχουν χαθεί στο χρόνο. Θρύλοι, παραδόσεις, τραγούδια, δοξασίες είναι τα έθιμα που αποτελούν τον άξονα της σειράς.