Όταν το Αιγαίο περνούσε από Μακεδόνες, σε… Μακεδόνες!
Οι νησιώτες στέλνουν επίσημους αντιπροσώπους στην εορτή και τους αγώνες,του Πτολεμαίου Β´ στην Αλεξάνδρεια,εις μνήμην του θεοποιημένου πατέρα του,Πτολεμαίου Α´ του Σωτήρος!
Του Γιώργου Λεκάκη
Ένα κείμενο-κλειδί για την ιστορία του Αιγαίου, τον 3ο αι. π.Χ., το περίφημο ψήφισμα της Νικουριάς (IG XII 7, 506), επανεντοπίστηκε πρόσφατα στηνΑμοργό.H επιγραφή είχε ανακαλυφθεί το 1893 στην εκκλησία της Παναγιάς στο νησάκι Νικουριά (ευρίσκεται απέναντι από την Αιγιάλη Αμοργού). Μεταφέρθηκε τότε προσωρινώς σε γειτονικό σταύλο, όπου έως το 1908, τουλάχιστον, ήταν ορατή, αλλά στην πορεία των χρόνων χάθηκε…Το κείμενό της γνωρίζουμε από την δημοσίευσή της.
Η επιγραφή, όπως βρέθηκε εντοιχισμένη στα Θολάρια Αμοργού.
Στο ψήφισμα μνημονεύεται η απόφαση πολιτικής ενώσεως του Κοινού των Νησιωτών, που συνέστησαν οι Πτολεμαίοι, να συμμετέχουν με επίσημους αντιπροσώπους στην εορτή και τους αγώνες, που διοργάνωσε ο Πτολεμαίος Β´ στην Αλεξάνδρεια, εις μνήμην του θεοποιημένου πατέρα του,Πτολεμαίου Α´ του Σωτήρος. Αντίγραφο του ψηφίσματος εστήθη στον βωμό του Πτολεμαίου Α´ στην Δήλο, έδρα του Κοινού. Υπήρξε πρόβλεψη να στηθούν και άλλα, σε όλες τις πόλεις, που το υπερψήφισαν, μεταξύ των οποίων ήταν και μία από τις πόλεις της Αμοργού (σ.σ: Ήταν τρεις: Αιγιάλη, Αρκεσίνη, Μινώα).
Το «Ψήφισμα της Νικουριάς» κατέχει κεντρική θέση στην επιστημονική έρευνα, διότι παρέχει στοιχεία σχετικά με τον συσχετισμό δυνάμεων στο Αιγαίο, στο α΄ μισό του 3ου αι. π.Χ. και συγκεκριμένα την μετάβαση από τον έλεγχο των Μακεδόνων σε εκείνον των (σ.σ.: επίσης Μακεδόνων) Πτολεμαίων.Σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη η επιγραφή χρονολογείται στο διάστημα 280-278 π.Χ. ή στα πρώτα χρόνια της δεύτερης δεκαετίας του 3ουαι. π.Χ.Δεκάδες Ελλήνων και ξένων ερευνητών καθώς και αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είχαν στο παρελθόν αναζητήσει το σημαντικό αυτό ψήφισμα. Πρόσφατα, τελειόφοιτος φοιτητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, αμοργιανής καταγωγής, ο Στέλιος Περάκης και ο Γερμανός αρχαιολόγος Ν. N. Fischer, μετά από υπόδειξη εντοπίων, επανεντόπισαν την επιγραφή, εντοιχισμένη σε πρόσφατα επισκευασμένη κατοικία στο χωριόΘολάρια, καθώς παρέμεινε ανεπίχριστη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κατοικία αυτή ανήκε παλαιότερα στον Σταμάτη Γρίσπο, βοσκό στην Νικουριά.Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων ευχαριστεί όσους συνέβαλαν στον επανεντοπισμό της επιγραφής και την ενημέρωση της Υπηρεσίας, έχει δε δρομολογήσει την αποτοίχιση, μεταφορά και έκθεσή της στην αρχαιολογική Συλλογή Αμοργού.
