Κανόνια και… μαρμελάδες: Οι ετοιμασίες του Μαγγελάνου για τον γύρο του κόσμου

Γράφει ο Ηλίας Αναγνωστάκης

Ή τροφοδοσία μια υπερπόντιας αποστολής με Γαλλιόνια τον 16ο αιώνα ήταν μια πολύ δύσκολη καί επίπονη υπόθεση. Άν πάρουμε γιά παράδειγμα τήν αποστολή τού Μαγγελάνου του 1519-22, θα μείνουμε έκπληκτοι μέ τον όγκο τών τρόφίμων και έφοδιων πού συγκεντρώθηκαν.

Γιά τα 5 πλοία του: “Κονθεπθιον, “Βικτωρια” “Σαντιαγο”, ” Τρινιδαδ”, ” Σαν Αντονιο” ό Μαγγελάνος συγκέντρωσε τρόφιμα αξίας 1.252.909 maravedis, σχεδον οσο αξίζαν τα πλοία, καί αυτό το νούμερο αφορούσε τα τρόφιμα πού θα καλύπταν τα 2/3 τού ταξιδιού καθώς το σχέδιο προέβλεπε καί αναζήτηση τροφίμων και έν πλώ. Σε κάθε περίπτωση, ο ακαταπόνητος Πορτογάλος συγκέντρωσε τέραστιες ποσότητες, ικανές να θρέψουν 237 άτομα γιά τουλάχιστον 2 χρονια(!) έν πλώ: 400 βαρελια κρασί, 6 τοννους καλά καβουρντίσμενης γαλετας (Biscocho), 2 τονους αλευρι σε ξυλινα βαρέλια, το οποίο ζυμώνοταν με θαλασσινό νερό και ψηνόταν σαν ένα είδος τορτίγιας, 10 τονους χοιρινό, μπέικον, χοιρομέρι και φυσικά παστό βοδινο, και επίσης επτά αγελάδες καί τρία γουρούνια γιά επιπλέον φρέσκο κρέας, 36 μεγάλα βαρέλια μέ τυρι, πανέρια με αμύγδαλα, δοχεία μουστάρδας, καλάθια με σύκα ενώ υπήρχαν καί 200 δοχεία με παστές σαρδέλες μπακαλιάρο, αντσούγιες καί τόνους “γιατί οί Ωκεανοί είναι απρόβλεπτοι’.

Φρέσκα λαχανικά δέν υπήρχαν φυσικά οπότε αντί αυτών οί ναύτες κατανάλωναν ρεβίθια, φακες, φασόλια, ρύζι, σκόρδο και αμύγδαλα, καθώς και 30 μικρά δοχεία μέ σταφίδες. Ό Μαγγελάνος κουβαλούσε μαζί του ζελέδες καί μαρμελάδες, μεταξύ αυτών μία μαρμελάδα μήλου, τη “diacitron”, ενώ οι αξιώματικοι του (Capitanos del Flota) ειχαν μια αλλη, απο παστο κυδωνι, που λογω της μεγαλης περιεκτικοτητας σε βιταμινη C τους εσωσε την ζωη(!) χωρις να το ξερουν, κατα τον φοβερο περιπλου του Ειρηνικού, που κόστισε την ζωη σε 29 μελη του πληρώματος απο σκορβούτο. Φυσικα δεν πρέπει να ξεχναμε και το αλάτι που χρησίμευε για το πάστωμα κρέατος και ψαριών, καθώς και 40 κιλά μέλι, που το χρησιμοποιούσαν σαν γλυκαντικο. Υπήρχαν και 5 κιλα ζάχαρης, αλλα αυτά ήταν στη διαθεση του Ιατρου της αποστολης και δινοταν μονο σε ασθενείς. Εκτός απο αυτά υπηρχαν πολλα μέτρα πετονιας για ψαρεμα, αγκιστρια, καθώς και καμακια για μεγαλύτερα θηράματα.

Οσο αφορά τον οπλισμό η μικρή αρμάδα του Μαγγελλάνου ήταν πολύ καλά εξοπλισμένη: 40 αρκεβούζια, 120 αλεβάρδες, 60 λόγχες, 110 ακόντια, 200 ξίφη, 8 πολυ μεγάλα ξίφη δυο χειρών (Dopplerhande), 15 τσεκούρια, 50 στιλέτα, 35 ασπίδες, 10 δορυδρέπανα (Halberds), 180 θώρακες, 220 κράνη, 20 βαλλίστρες, 2.200 βλήματα για βαλλίστρες, 28 κανόνια, 6 πετροβόλα (pedreros), 2 τόνους μπαρούτι, 1620 βλήματα, 40 μέτρα φυτιλι. Το δε πλήρωμα του ήταν 187 Ισπανοί, 18 Πορτογάλοι, 16 Ιταλοί, 7 Γάλλοι, 4 Έλληνες, 1 Γερμανός, και 1 Άγγλος και 1 Σουηδός.

Ο γενναίος Μαγγελάνος δέν είχε αφήσει τίποτα στήν τύχη, αλλά δέν είχε τύχη οσο αφορούσε αυτόν , αφου βρηκε ηρωικό θάνατο στο νησί Maktan, στο αρχιπέλαγος Sulu, στις Φιλιππίνες. Παρόλα αυτα, το ένα πλοίο του, το θρυλικό “Victoria” με μολις 18 σκελετωμένους ανδρες ( μεταξυ αυτων και ο Ελληνας Νικολαος απο το Ναυπλιο) μπορεσαν να κανουν για πρωτη φορα στην Ιστορια τον περίπλου του Κόσμου(!) και να μπουν στο Ισπανικο λιμανι της Σεβιλλης με 150 τόνους(!) μπαχαρικών στα αμπάρια τους στις 10 Σεπτεμβρίου 1522