Γράφει ο Ηλίας Αναγνωστάκης
Στις 22 Ιουνιου του 168 πΧ, η all-conquering Μακεδονια, το πιο ισχυρο Ελληνικο κρατος της Αρχαιοτητας, επεσε τιμημενα στην τρομερη μαχη της Πυδνας, κοντα στη σημερινη Κατερινη.
Στην πρωτοφανη αυτη συγκρουση, ο Μακεδονικος στρατος υπο τον τελευταιο Μακεδονα Βασιλια, Περσεα, που οδηγουσε 42.000 ανδρες (10.500 Χαλκασπιδες, 10.500 Λευκασπιδες, 3.000 “πελτασται”, 2.000 Αγημα, 10.000 Αχαιους, Γαλατες, Ακαρνανες, 3.000 Κρητες , 5.000 Θρακες υπο τον Βασιλεα των Οδρυσων Κοτυ καθως και 3.000 Εταιρους ( ο συγκεκριμενος στρατος ηταν μαλλον ο μεγαλυτερος που οδηγησε ποτε Μακεδονας Βασιλιας σε μαχη με “μητροπολιτικα” στρατευματα και ΣΙΓΟΥΡΑ οσο αφορα τους Σαρισσοφορους, που επιασαν το εκπληκτικο νουμερο των 26.000(!) ανδρων, νουμερα που ο Αλεξανδρος και Φιλιππος δεν εφτασαν ποτε) αντιμετωπισε τις Ρωμαικες Λεγεωνες του Υπατου Λευκιου Αιμιλιου Παυλου ( Δυο Ρωμαικες Λεγεωνες-12.000 ανδρες- 2 “Συμμαχικες” Λεγεωνες -12.000 ανδρες, 6.000 Περγαμηνοι, 3.000 Λιγυρες και Νουμιδες συμμαχοι, 8.000 Ιταλοι ψιλοι καθως και 26 Ελεφαντες, σε μια “ολα για ολα” μαχη.
Περι τις 11:30 της 22ης Ιουνιου, με αφορμη μια διεκδικηση ενος αλογου των αποσκευων απο 2 Θρακες και 3 Ιταλους, που εληξε με 2 Ιταλους νεκρους και εναν Θρακα, 500 Ρωμαιοι μπηκαν στον ποταμο Λευκο μονο και μονο για να δεχτουν μαζικη επιθεση απο 800 Θρακες, ενισχυση στην ενισχυση, κατω απο αφορητη ζεστη, οι δυο υπερστρατοι βγηκαν απο τα στρατοπεδα τους “μαζικα” ενω ως συνηθως εδρασε πρωτος ο Περσεας, που αμολυσε την Φαλαγγα σαν “οδοστρωτηρα” πανω στους ασυντακτους ακομα Ιταλους, ενω λιγο πιο διπλα, οι Θρακες του Κοτυος “ουρλιαζαν σαν σκυλια απο καιρο κλεισμενα σε κλουβια”. Οι 21.000 Χαλκασπιδες και Λευκασπιδες, ακολουθουμενοι απο τους 5.000 “πελταστες” και μαινομενους ανδρες του Αγηματος, χαμηλωσαν τις σαρισσες και επεπεσαν με ορμη στις Λεγεωνες, “αφανιζοντας τα παντα”.
Μεσα σε 15′ ειχαν ισοπεδωσει την Ιταλικη Κοορτη των Marrucini και “περασει απο πανω” απο την κοορτη των Paeligni, προκαλωντας τουλαχιστον 800 νεκρους. Οι Λεγεωνες υποχωρησαν παρα την φοβερη πιεση συντεταγμενα, αλλα ο Περσεας ηταν μακρια για να διευθυνει αποτελεσματικα την φαλαγγα, που ειχε τεραστιο μηκος (1.600 μετρα) ενω το τμημα του ιππικου του (3.000) δεν μετειχε καθολου(!) στην επιθεση. Την ιδια στιγμη, ο Ρωμαιος Υπατος συνηλθε απο το αρχικο σοκ, εκμεταλλευτηκε τα κενα της Φαλαγγος που λογω της υπερεπεκτασης σε ανωμαλο πλεον εδαφος ειχε αρχισει να “ανοιγει” και διεταξε τις Ρωμαικες σπειρες (manipuli) να δρασουν σε επιπεδο μοναδος, εισχωρωντας στα “Συνταγματα” της Φαλαγγος και προκαλωντας τρομερες απωλειες. Ηδη η προελαση των Θρακων ειχε ανακοπει απο τους Ελεφαντες, ενω οι ανδρες του Αγηματος, εκλεκτοι Μακεδονες, εσπασαν τις σαρισσες τους και με γυμνα ξιφη επεπεσαν κατα των εχθρικων μαζων, πεφτοντας μεχρι ενος.
Μετα απο σφοδρη συγκρουση, οι Κρητες και Γαλατες, υποχωρησαν συντεταγμενα, αυτος ομως που ηταν ωσει παρων ηταν ο …Περσεας, που αποχωρησε απο το πεδιο της μαχης με τους 3.000 εταιρους και ενα τραυμα στον μηρο…Ακουσε ακατανομαστες υβρεις απο τους ατυχους στρατιωτες που εμειναν πισω, και η σταση του ειναι μεχρι σημερα απο τα μεγαλυτερα μυστηρια της Ελληνικης Ιστοριας. Οι απωλειες ηταν καταστροφικες: 20.000 νεκροι, 11.000 αιχμαλωτοι, και μολις 11.000 ανδρες κατορθωσαν να διαφυγουν. Οι Ρωμαικες ηταν 1.500.
Το σιγουρο ειναι οτι οι Μακεδονες πολεμησαν και επεσαν τιμημενα, ανταξιοι των πολεμικων τους παραδοσεων, σε αντιθεση με πολλα νοτια Ελληνικα κρατη, που η πτωση της Μακεδονιας τα παρεσυρε στα ..Ταρταρα.