Ο Νικόλαος Πλαστήρας το 1933 ήταν απόστρατος αξιωματικός και είχε αποσυρθεί από την ενεργό δράση. Όμως, τα ξημερώματα της 6ης Μαρτίου του 1933 οργάνωσε στρατιωτικό κίνημα για να εμποδίσει την άνοδο του Λαϊκού Κόμματος στην εξουσία.
Ο Νικόλαος Πλαστήρας
Ο Νικόλαος Πλαστήρας γεννήθηκε στην Καρδίτσα και το 1903 κατατάχθηκε στο στρατό. Με τη συμμετοχή του στους Βαλκανικούς Πολέμους κατόρθωσε να διακριθεί σε μια σειρά από σημαντικές μάχες και να αποκτήσει το προσωνύμιο «Μαύρος Καβαλάρης». Οι στρατηγικές τους ικανότητες αποδείχθηκαν κατά την εκστρατεία στην Ουκρανία αλλά κυρίως στον πόλεμο της Μικράς Ασίας.
Επειδή συνέβαλε στην ασφαλή απομάκρυνση των ελληνικών στρατευμάτων μετά την αποτυχία της μικρασιατικής εκστρατείας, ο Πλαστήρας απέκτησε μεγάλη φήμη στο στρατό. Μαζί με τον Γονατά και τον Φωκά διοργάνωσε την «επανάσταση» του 1922 στη Χίο και τη Λέσβο, ενώ τελικά επικράτησε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1922. Ανέτρεψε την κυβέρνηση και υποχρέωσε τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄ να παραιτηθεί και σχημάτισε επαναστατική κυβέρνηση, χωρίς όμως να συμμετάσχει ο ίδιος. Μετά το 1922, ο Πλαστήρας είχε ταυτιστεί με τους Φιλελεύθερους και τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Το παρασκήνιο του Κινήματος του 1933
Το χρονικό διάστημα από το 1932 έως την άνοιξη του 1933 υπήρχε στην Ελλάδα πολιτική αστάθεια. Στις εκλογές της 5ης Μαρτίου του 1933 νικητής αναδείχθηκε ο Παναγής Τσαλδάρης με το Λαϊκό Κόμμα. Συγκεκριμένα, η «Ηνωμένη Αντιπολίτευσης» κέρδισε 136 έδρες με 527.000 ψήφους, ενώ ο «Εθνικός Συνασπισμός» των Βενιζελικών με 528.656 ψήφους μόνο 110 έδρες. Λόγω του περίεργου εκλογικού νόμου, η παράταξη με τις λιγότερες ψήφους κατάφερε τελικά να εξασφαλίσει περισσότερες έδρες και να ανέλθει στην εξουσία. Βέβαια, οι Βενιζελικοί μπορεί να έχασαν την πλειοψηφία στη Βουλή, δεν έχασαν όμως και την πλειοψηφία στη Γερουσία.
Μετά από αυτό το παράδοξο εκλογικό αποτέλεσμα, ο Νικόλαος Πλαστήρας οργάνωσε στρατιωτικό κίνημα για να εμποδίσει το Λαϊκό Κόμμα να σχηματίσει κυβέρνηση. Άλλωστε, τα τελευταία χρόνια ήταν διάχυτη η ανησυχία πως το Λαϊκό Κόμμα σκόπευε να ανατρέψει τη δημοκρατία και να επαναφέρει στην εξουσία τον βασιλιά Γεώργιο. Συνεπώς, ο Πλαστήρας θέλησε μ’ αυτό το κίνημα να παρατείνει την εξουσία του Βενιζέλου, για να μην καταλυθεί η δημοκρατία.
Το χρονικό του Κινήματος του 1933
Το στρατιωτικό Κίνημα του Πλαστήρα δεν κατόρθωσε να ελέγξει την εξουσία της χώρας ούτε για ένα εικοσιτετράωρο. Στις 5:00 το πρωί της 6ης Μαρτίου, ο Πλαστήρας εισέβαλε στο Υπουργείο Στρατιωτικών και ανέλαβε την εξουσία, δίνοντας αμέσως εντολές στο στράτευμα σε όλη την Ελλάδα. Ωστόσο, ο αντιστράτηγος Οθωναίος αρνήθηκε να υπακούσει στις διαταγές του Πλαστήρα και συμβούλεψε το ίδιο να κάνουν και οι υφιστάμενοί του.
Στη συνέχεια, ο Πλαστήρας προέβη σε κατάσχεση των εφημερίδων που ανακοίνωναν τη νίκη του Τσαλδάρη, σταμάτησε την αναμετάδοση όλων των τηλεγραφημάτων και διέταξε να συλληφθεί ο ηγέτης των Λαϊκών.
Το μεσημέρι ανακοίνωσε στον ελληνικό λαό πως αποφάσισε να αναλάβει πραξικοπηματικά την εξουσία της χώρας, καθώς πίστευε ότι μια κοινοβουλευτική διακυβέρνηση θα ήταν ανίκανη να εμποδίσει την παλινόρθωση της μοναρχίας και την εξάπλωση του Κομουνισμού.
Μέχρι τη δύση του ηλίου, ο Πλαστήρας κατάφερε να εξασφαλίσει την υποστήριξη όλων των στρατιωτικών μονάδων εκτός από το Β΄ Σώμα Στρατού. Στις 19:00, ο στρατός και η αστυνομία διέλυσαν τους διαδηλωτές που διαμαρτύρονταν για το πραξικόπημα. Μάλιστα, κατά τη διαμαρτυρία σημειώθηκαν και αιματηρές συγκρούσεις.
Βέβαια, η βενιζελική ανώτατη στρατιωτική ηγεσία δεν φάνηκε να υποστηρίζει το κίνημα του Πλαστήρα. Μετά την προτροπή του ίδιου του Βενιζέλου, ο Πλαστήρας εγκατέλειψε το υπουργείο στις 20:00, παραδίνοντας τη θέση του στο στρατηγό Οθωναίο.
Η φυγή του Πλαστήρα
Έπειτα από το αποτυχημένο Κίνημα των λίγων ωρών, ο Πλαστήρας εγκατέλειψε την Αθήνα. Επειδή ασκήθηκε εναντίον του δίωξη με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας, φυγαδεύτηκε στην Πάτμο και από εκεί διέφυγε στη Γαλλία. Για 11 ολόκληρα χρόνια παρέμεινε στη Γαλλία και επέστρεψε ξανά στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 1944 με τη συγκατάθεση των Βρετανών.
Πηγές:
ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ 6ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 1933
Η ανάδυση του Κέντρου στην μεταπολεμική Ελλάδα
Η Εθνική Προοδευτική Ένωσις Κέντρου του Νικόλαου Πλαστήρα
