Η παρουσία μη Αθηναίων στην Αθήνα ήταν ήδη αρκετά έντονη κατά την Κλασική περίοδο, ωστόσο από το δεύτερο μισό του 4ου αι π.Χ. και εξής, ο αριθμός των ξένων αυξάνεται σημαντικά. Όπως είναι φυσικό, ο Πειραιάς ως λιμάνι συγκεντρώνει ήδη από νωρίς πολλούς ξένους, όμως ξένοι καταγράφονται σε όλη την πόλη και κυρίως βέβαια στο κέντρο της, στο άστυ.
Βασικό κοινό χαρακτηριστικό τους: δεν είναι Αθηναίοι πολίτες. Κατά τα άλλα χαρακτηρίζονται από διαφορετικότητες. Προέρχονται από διάφορα μέρη του ελληνικού αλλά και μη ελληνικού κόσμου. Έχουν διαφορετική σχέση με την πόλη (μέτοικοι, παρεπιδημούντες/παροικούντες, τιμώμενοι ξένοι ευεργέτες) και διαφορετικές επαγγελματικές δραστηριότητες (τεχνίτες, έμποροι, άνθρωποι των γραμμάτων, καλλιτέχνες, μισθοφόροι). Ενίοτε οργανώνονται σε σωματεία (σε ορισμένα μαζί με πολίτες) ή – αργότερα – μετέχουν στην αθηναϊκή εφηβεία (είδος στρατωτικής θητείας). Σε κάθε περίπτωση η πόλη προσπαθεί να ελέγχει την παρουσία και να θέτει τα όρια της συμμετοχής τους.
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ: ΜΕΤΟΙΚΟΣ – Η συμβολή των ξένων στην αρχαία και σύγχρονη ιστορία της Αθήνας (Μουσείο Κανελλοπούλου, Ιανουάριος – Ιούνιος 2023)
