Η θεωρία των φυσικών δικαιωμάτων αποτελεί έναν σημαντικό πυλώνα στην ιστορία της φιλοσοφίας και του πολιτικού δικαίου, και δύο φιλόσοφοι που ξεχωρίζουν στη συγκεκριμένη σφαίρα είναι ο Όυίλχελμ Γκρότιους και ο Τζόν Λοκ. Οι δυο τους συνέβαλαν στον καθορισμό και τη διαμόρφωση των φυσικών δικαιωμάτων, αναδεικνύοντας τη σημασία της ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και του δικαιώματος στη ζωή.
Όυίλχελμ Γκρότιους (1583-1645):
Ο Γκρότιους, γεννημένος το 1583, ήταν ένας από τους προκατόχους στη θεώρηση των φυσικών δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου. Ζώντας σε μια περίοδο πολιτικής αναστάτωσης και θρησκευτικών συγκρούσεων, ο Γκρότιους προσπάθησε να διαμορφώσει μια θεωρία που θα είχε εφαρμογή σε έναν ευρύτερο διεθνή συνασπισμό. Στον τομέα του δικαίου και της φιλοσοφίας, αναδείχθηκε ως ένας από τους πρώτους νομικούς διανοούμενους που αντιμετώπισαν το ζήτημα των φυσικών δικαιωμάτων. Στο έργο του “Περί του Δικαιώματος του Πολέμου και της Ειρήνης,” εξέτασε την έννοια του δικαιώματος και της δικαιοσύνης στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων. Προέβλεπε ότι υπάρχει μια φυσική τάξη, μια φυσική νομική, η οποία ρυθμίζει τη συμπεριφορά των ανθρώπων ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής.
Ο Γκρότιους πιστεύει ότι τα φυσικά δικαιώματα προέρχονται από τη φύση του ανθρώπου και την ικανότητά του να εκλογικεύει και να συναλλάσσεται. Στο πλαίσιο αυτό, το δικαίωμα της ατομικής αυτοσυντήρησης και η διατήρηση της ζωής αποτελούν κεντρικά στοιχεία της θεωρίας του, ενώ η έννοια του “δικαιώματος του πολέμου” προβλέπει την αυτοάμυνα ως αντίδραση σε αδικαιολόγητες επιθέσεις.
Τζόν Λοκ (1632-1704):
Ο Τζόν Λοκ, αναδεικνύοντας τις ιδέες του Γκρότιους, προχώρησε στη διαμόρφωση μιας συστηματικής θεωρίας φυσικών δικαιωμάτων. Στη Δεύτερη πραγματεία περί κυβερνήσεως προτείνει μια περισσότερο εκτεταμένη θεώρηση των φυσικών δικαιωμάτων και της κυβερνητικής εξουσίας. Σύμφωνα με τον Λοκ, οι άνθρωποι, στη φυσική κατάσταση, έχουν φυσικά δικαιώματα, τα οποία συμπεριλαμβάνουν το δικαίωμα στη ζωή, στην ελευθερία και στην ιδιοκτησία.
Σε αντίθεση με την άποψη του Γκρότιους όπου τα φυσικά δικαιώματα θεωρούνται αναφαίρετα, ο Λοκ έβλεπε τα φυσικά δικαιώματα ως αποτέλεσμα της φυσικής κατάστασης του ανθρώπου. Σύμφωνα με τον Λοκ, οι άνθρωποι, στην αρχική κατάσταση τους, ζουν ελεύθεροι και ισότιμοι, με φυσικά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία και την ιδιοκτησία. Ένας συμβατικός συνασπισμός, σύμφωνα με τον Λοκ, δύναται να συμβάλλει στη διασφάλιση αυτών των δικαιωμάτων, με την κυβέρνηση να έχει τον ρόλο να τα προστατεύει και να διατηρεί τη δικαιοσύνη. Η ανάπτυξη του κοινωνικού συμβολαίου καθίσταται μηχανισμός για τη μετάβαση από τη φυσική κατάσταση στην κοινωνία, καθώς στη βάση αυτού οι άνθρωποι συναντούνται και συνεργάζονται για τη δημιουργία μιας κοινής πολιτικής αρένας.
Ο Γκρότιους και ο Λοκ, παρόλο που έζησαν σε διαφορετικές εποχές και περιβάλλοντα, συμπληρώνονται αρμονικά στην εξέλιξη της θεωρίας των φυσικών δικαιωμάτων. Η ιδέα των αναλλοίωτων και αιωνίων δικαιωμάτων του Γκρότιους συναντά την ευθύνη της κυβέρνησης για την προστασία αυτών των δικαιωμάτων στις θεωρίες του Λοκ. Αυτή η συνδυαστική προσέγγιση συνέβαλε στη διαμόρφωση ενός πλαισίου που επηρέασε σημαντικά τις εξελίξεις στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των διεθνών σχέσεων.
