Η “απουσία του Βυζαντίου” ή η απουσία της ιστορίας γενικότερα (pdf)

Νίκος Ε. Καραπιδάκης, περιοδικό Νέα Εστία τόμος 164, τεύχος 1815, Οκτώβριος 2008

Στο στοχαστικό της άρθρο με τίτλο η «απουσία του Βυζαντίου», η Άβεριλ Κάμερον θέτει ένα κεντρικό ερώτημα που την απασχολεί ως ειδικό της βυζαντινής ιστορίας, τη θέση του Βυζαντίου στον σύγχρονο δημόσιο λόγο. Σε αυτό της το άρθρο η Άβεριλ Κάμερον ενδιαφέρεται λιγότερο για τις βυζαντινές σπουδές καθεαυτές και περισσότερο, αν όχι αποκλειστικά, για αυτό που ονομάζουμε «δημόσια ιστορία» ή, όπως θα λέγαμε παλιότερα, για την πρόσληψη και τη χρήση του «Βυζαντίου» από έναν ορισμένο δημόσιο λόγο.

Εννοεί όμως (σ. 7), τον «βρετανικό, αμερικανικό ή ευρωπαϊκό δημόσιο λόγο», «έξω από την Ελλάδα και τις άλλες χώρες που από ιστορική άποψη, συνδέονται άμεσα με τη βυζαντινή ιστορία και τον βυζαντινό πολιτισμό». Εισάγει, επομένως, τρεις διαφορετικές έννοιες στη συζήτηση. Την έννοια του εξειδικευμένου βυζαντινολόγου (και άρα της επιστημονικής ιστορίας) που γνωρίζει επιστημονικά το αντικείμενό του (αυτό το θεωρεί κάπως δεδομένο και δεν εξηγεί, δυστυχώς, τι ακριβώς σημαίνει)∙ τον δημόσιο λόγο περί Βυζαντίου στη Βρετανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες (υποθέτουμε ότι αυτό εννοεί γράφοντας America) και την Ευρώπη (εδώ εννοεί την Ευρώπη εκτός Αγγλίας)∙ και, τέλος, τις χώρες που έχουν μια άμεση ιστορική σχέση με το Βυζάντιο – μπορούμε να υποθέσουμε βάσιμα ότι εννοούνται διάφορες σλαβικές χώρες (αλλά ποιες;) και πρωτίστως η Ρωσία. Κατά κάποιο τρόπο δηλαδή έχουμε να κάνουμε με πολλά «Βυζάντια», που προσδιορίζονται από την πολιτιστική ιστορία αλλά και την ακαδημαϊκή ιστορία της καθεμιάς από τις παραπάνω ζώνες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ (9 σελίδες)