Επίσκοπος Κωνσταντιανής Κοσμάς – 22/05/2024 – ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ
Η φράση ʺΣυγγνώμη εκ του τάφου ανέτειλεʺ αποτελεί την πεμπτουσία του Πάθους, της Ταφής και της Αναστάσεως του Κυρίου και Θεού μας Ιησού Χριστού.
Η συγγνώμη αποτελεί έκφραση μετάνοιας του ανθρώπου για μια πράξη του. Με άλλα λόγια, αποτελεί «ανάγκη» του ανθρώπου να αντιμετωπιστεί με ανοχή και επιείκεια, καθώς αναγνωρίζει πως κάποια πράξη του ή μια συμπεριφορά του ήταν άστοχη, απρεπής και είχε αρνητικό ψυχολογικό αντίκτυπο για το άλλο άτομο. Συνεπώς, είναι πολλά παραπάνω από μια λέξη.
Έτσι, λοιπόν, πριν λίγες ημέρες ταξιδέψαμε νοερώς όλοι μαζί, το βράδυ του Μ. Σαββάτου, πάνω σε έναν ιδιαίτερο δρόμο, επαναστατικό, που αλλάζει όλα τα δεδομένα της φιλοσοφίας, της επιστήμης και, ιδιαιτέρως στις ημέρες μας, περί τεχνητής νοημοσύνης.
Προορισμός αυτού του ταξιδιού μας ήταν ένας τάφος που έστειλε το μεγαλύτερο μήνυμα ανά τους αιώνες σε όλους τους ανθρώπους: Συγγνώμη εκ του τάφου ανέτειλε. Το μήνυμα αυτό μας οδηγεί σε μια νέα προοπτική για το μέλλον των ανθρώπων και των κοινωνιών σε όλα τα επίπεδα.
Η δυναμική του μηνύματος αυτού προήλθε από το μεγαλύτερο θαύμα των αιώνων, από την Ανάσταση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Η Ανάσταση του Χριστού κατέρριψε ιδεολογίες και μύθους. Κατέρριψε ηγέτες θρησκειών, ηγέτες αυτοκρατοριών, κάθε είδους επαναστάτες, για να αποκαλυφθεί η μόνη Αλήθεια και μοναδική ότι: Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας, και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος (Απολυτίκιον, Ήχος πλ. α’).
Η Συγγνώμη του Χριστού μέσα από τον τάφο εξουδετέρωσε κάθε είδους αμφιβολίες για την πέραν του τάφου ζωή. Κατέρριψε τον Άδη και χάρισε στους ανθρώπους την ουράνια βασιλεία, την οποία ομολογούμε ξεκάθαρα στο Σύμβολο της Πίστεως: Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς, ου της βασιλείας ουκ έσται τέλος.
Γι’ αυτή τη Βασιλεία του Θεού οι Μάρτυρες της Εκκλησίας μας έκαναν την μεγαλύτερη επανάσταση ανά τους αιώνες. Δεν ήταν μια επανάσταση, για να γλιτώσουν από την σκλαβιά ενός εχθρικού λαού. Η επανάσταση που ξεκίνησαν οι Μάρτυρες της Εκκλησίας μας ήταν, για να αποδείξουν ότι: Ανέστη Χριστός και νεκρὸς ουδεὶς επὶ μνήματος. Χριστὸς γαρ εγερθείς εκ νεκρών απαρχὴ των κεκοιμημένων εγένετο (Κατηχητικός Λόγος, Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου).
Γι’ αυτό και με το μαρτυρικό τους θάνατο αποδεικνύουν την Ανάσταση του Χριστού, αλλά και την πέραν του τάφου ζωή. Πόσο πιο επαναστατικό μήνυμα ζωής μας στέλνουν ακόμα και οι Μάρτυρες της Εκκλησίας μας. Παρόλο που αρκετοί ήταν νεαροί στην ηλικία, δεν δειλίασαν να θυσιάσουν τη ζωή τους μπροστά στη θέα των βασανιστηρίων. Δεν φοβήθηκαν το θάνατο, γιατί είχαν πιστέψει στην ανάσταση των σωμάτων. Είχαν αγαπήσει τόσο πολύ τον Χριστό, ώστε: Καμία θλίψη ή στενοχώρια ή διωγμός ή κίνδυνος ή μάχαιρα δεν μπορεί να τους χωρίσει από τον Χριστόν, χάριν του οποίου θεωρούνται από τους διώκτες τους ως πρόβατα που έχουν ξεχωριστεί για να σφαγούν (Ρωμ. η’, 35 -36).
Τα λόγια αυτά του απ. Παύλου υπενθυμίζουν τα λόγια που έλεγε αργότερα ο μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας μας, ο Άγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος: Ας προσφέρουμε τους εαυτούς μας θυσίαν στον Θεόν ή, καλύτερα, ας του προσφέρουμε θυσία κάθε ημέρα και με κάθε κίνησή μας. Ας δεχόμαστε τα πάντα χάρη του Υιού και Λόγου του Θεού, ας μιμούμαστε, με τα πάθη μας το πάθος του, ας τιμούμε το αίμα του με το αίμα μας, ας ανεβαίνουμε με προθυμία στον σταυρό. Τα καρφιά είναι γλυκά, έστω κι αν προκαλούν φοβερούς πόνους. Διότι το να υποφέρει κανείς μαζί με τον Χριστό και χάρη του Χριστού είναι προτιμότερο από το να ζει ζωή απολαύσεων μαζί με άλλους (Γρηγορίου Θεολόγου, Λόγ. 45, Εις το Άγιον Πάσχα, 23 PG 36, 656BC).
Οι Μάρτυρες ήταν έτοιμοι να μαρτυρήσουν αυτή την αλήθεια. Μέσα από το μαρτύριό τους αποκαλύπτεται η ελευθερία που έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο. Όχι μόνο μας άφησε ελεύθερους να αποφασίζουμε στη ζωή μας, αλλά η αγάπη Του είναι ακόμη μεγαλύτερη. Έδωσε στον άνθρωπο την δυνατότητα να φτάσει στην κατά Χάριν Θέωσιν.
Με την Ανάσταση ο άνθρωπος ανασταίνεται και ανεβαίνει στα ύψη της θεότητας, ενώνεται σταθερά και αδιάσπαστα με τον Θεό, μεταμορφώνεται και ανακαινίζεται, γίνεται με την χάρη θεός. Συχνά επαναλαμβάνουν οι Πατέρες την φράση του Μ. Αθανασίου «αυτός ενηνθρώπησεν ίνα ημείς θεοποιηθώμεν», η οποία συνοψίζει τον σκοπό της θείας ενανθρωπήσεως.
Μετά από αυτό, δεν χωράει καμία άλλη σκέψη στο φτωχό μυαλό του ανθρώπου και κανένας άλλος διάλογος. Το μόνο που πρέπει να κάνει ο άνθρωπος είναι να πει τον λόγο του Ασώτου της παραβολής: Αναστὰς πορεύσομαι πρὸς τον πατέρα μου…(Λουκ. ιε’, 18).
Είναι αυτή η ίδια η Ζωή που καλούμαστε να την βιώσουμε μετανοούντες διαρκώς και ειλικρινώς για τις αμαρτίες μας. Ο άνθρωπος που μετανοεί ανακαινίζεται, γίνεται ένας καινός άνθρωπος, ο οποίος μπορεί να αντιμετωπίσει και κυρίως να νικήσει τον θάνατο και να ατενίζει με χαρά και αισιοδοξία την ζωή του: Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν, Άδου την καθαίρεσιν, άλλης βιοτής, της αιωνίου, απαρχήν· και σκιρτώντες υμνούμεν τον αίτιον, τον μόνον ευλογητόν των πατέρων Θεόν και υπερένδοξον (Κανών Αναστάσεως, β’ τροπάριον ζ’ ωδής).
Εν κατακλείδι
Ο Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, μιλώντας σε ένα πνευματικό του παιδί για την Ανάσταση του Χριστού, τόνισε το εξής:… Ο Χριστός μάς πέρασε από τον θάνατο στη ζωή. Γι’ αυτό σήμερα «Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν, Άδου την καθαίρεσιν». Χάθηκε ο θάνατος. Το κατάλαβες; Σήμερα γιορτάζουμε την «απαρχή» της «άλλης βιοτής, της αιωνίου» ζωής κοντά Του. Τώρα όλα είναι χαρά, χάρις στην Ανάσταση του Χριστού μας. Αναστήθηκε μαζί Του η ανθρώπινη φύση. Τώρα μπορούμε και εμείς να αναστηθούμε, να ζήσουμε αιώνια κοντά Του… Τι ευτυχία η Ανάσταση! «Και σκιρτώντες υμνούμεν τον Αίτιον». Έχεις δει τα κατσικάκια τώρα την άνοιξη να χοροπηδούν πάνω στο γρασίδι· να τρώνε λίγο από τη
μάνα τους και να χοροπηδούν ξανά; Αυτό είναι το σκίρτημα, το χοροπήδημα. Έτσι έπρεπε και εμείς να χοροπηδούμε από χαρά ανείπωτη για την Ανάσταση του Κυρίου και τη δική μας. Σου εύχομαι να «σκιρτάς» από χαρά, κοιτάζοντας πίσω σου το χάος από το οποίο σε πέρασε ο Αναστάς Κύριος, «Ο μόνος ευλογητός των Πατέρων»…
Ψάλε τώρα και το “Χριστός Ανέστη”!
