Σε συνέχεια των διαδικτυακών διαλέξεων που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Ελλήνων Φινλανδίας, πραγματοποιήθηκε διαδικτυακή διάλεξη με ομιλητή τον κ. Χρόνη Βάρσο, φιλόλογο-ιστορικό ερευνητή, την Παρασκευή 4.4.25.
Ο κ. Βάρσος, με χειμαρώδη ρέοντα λόγο, έκανε αρχικά μια συνοπτική πλην περιεκτική αναφορά στα ιστορικά γεγονότα στο τέλος του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα τα οποία μεταξύ άλλων αποτέλεσαν το ιστορικό υπόβαθρο του Εθνικού Διχασμού, όπως:
- ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 και ο επιβληθείς Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος της Ελλάδας
- η κρητική επανάσταση το 1896 και η ίδρυση της Κρητικής Πολιτείας το 1898
- ο Μακεδονικός Αγώνας 1904-08
- το εθνικό ζήτημα της ένωσης Κρήτης-Ελλάδας και η ισχυρή διάσταση απόψεων ανάμεσα στον Ύπατο Αρμοστή της, πρίγκιπα Γεώργιο – δευτερότοκο γιο του Γεωργίου Α΄ Γλύξμπουργκ – και τον Υπουργό Δικαιοσύνης της Κρητικής Πολιτείας, Ελ. Βενιζέλο, για τη διαχείριση αυτού του ζητήματος που οδήγησε στην επανάσταση του Θερίσου το 1905
- το επανασταστικό κίνημα στο Γουδί το 1909
- το νέο Σύνταγμα του 1911 και οι ευρύτατες θεσμικές αλλαγές στη λειτουργία του κράτους
- οι νικηφόροι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-13, που διπλασίασαν την Ελληνική Επικράτεια μαζί με την επίσημη ένωση Κρήτης -Ελλάδας τον Δεκέμβριο του1913
- το ξέσπασμα του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου το καλοκαίρι του 1914 και η εισβολή των δυνάμεων της Αυστρο-Ουγγαρίας στα εδάφη της Σερβίας, με την οποία η Ελλάδα είχε συνυπογράψει σύμφωνο πολεμικής συνεργασίας.
Η ερμηνεία των όρων αυτής της συνθήκης και η στάση που θα έπρεπε να επιλέξει η Ελλάδα απέναντι στα αντιμαχόμενα στρατόπεδα αποτέλεσαν τον πυρήνα της έντονης πολιτικοστρατιωτικής διαφωνίας και ρήξης που προέκυψε θεσμικά ανάμεσα στον Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄, που ανέλαβε τη βασιλεία ως ο πρωτότοκος γιος του δολοφονημένου το 1913 και μάλλον αγγλόφιλου βασιλιά Γεωργίου Α΄ και υπήρξε Αρχιστράτηγος στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων
Ο ομιλητής αναφέρθηκε εμβριθώς σε όλα τα ιστορικά πρόσωπα, Έλληνες και μη, που ενεπλάκησαν στα γεγονότα και έπαιξαν είτε άμεσα είτε παρασκηνιακά κομβικό ρόλο σε αυτά, στις αντιλήψεις τους και τις επιλογές τους, στις αρμονικές ή συγκρουσιακές σχέσεις μεταξύ τους και στον ρόλο του Τύπου που συνδιαμόρφωνε το συνολικό κλίμα υποστηρίζοντας τη μια ή την άλλη άποψη. Παρουσίασε και ανέλυσε τις διεθνείς συνθήκες που επικρατούσαν, τις συγκρούσεις συμφερόντων και τους συσχετισμούς ισχύος μεταξύ Κεντρικών και Ναυτικών Δυνάμεων στην ευρωπαϊκή ήπειρο, το κίνημα των Νεότουρκων στην καταρρέουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία και τις διπλωματικές και πολεμικές επιχειρήσεις που διεξήχθησαν στα υπό εξέταση έτη, 1915-17, κατά τα οποία ο Εθνικός Διχασμός, με πρωταγωνιστές τον Πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο, υποστηρικτή της Αντάντ, και τον βασιλιά Κωνσταντίνο, υποστηρικτή της ουδετεροφιλίας προς τη Γερμανία – και σύζυγο της Σοφία της Πρωσίας, αδελφής του Αυτοκράτορα της Γερμανίας Γουλιέλμου Α΄- κορυφώθηκε, οδηγώντας ακόμη και στη δημιουργία δύο κυβερνήσεων – Κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης στη Θεσσαλονίκη υπό τον Βενιζέλο και Κυβέρνηση στην Αθήνα υπό τον Κωνσταντίνο. Δημιουργήθηκαν έτσι οι πρϋποθέσεις εκείνες που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή λίγα χρόνια αργότερα.
Μετά το τέλος της ομιλίας ακολούθησε συζήτηση στη βάση των ερωτημάτων και σχολίων που τέθηκαν από όσους κι όσες τίμησαν με τη συμμετοχή τους την εκδήλωση του Συνδέσμου μας.
Ο Χρόνης Βάρσος γεννήθηκε το 1968 στη Λαμία, όπου ζει και εργάζεται μέχρι σήμερα. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου (ΜΑ) στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου. Από το 2008 ασχολείται συστηματικά με τη μελέτη της στρατιωτικής διάστασης (χερσαίας και ναυτικής) της Επανάστασης του 1821. Αρθρογραφεί από το 1991 τακτικά σε ιστοσελίδες, εφημερίδες και περιοδικά για θέματα, ιστορικά, γεωπολιτικά, διεθνή και στρατιωτικά. Έχει συμμετάσχει σε πλήθος ομιλίες, παρουσιάσεις βιβλίων, ραδιοφωνικές, τηλεοπτικές και διαδικτυακές εκπομπές. Είναι μέλος του Ομίλου Φθιωτών Λογοτεχνών & Συγγραφέων. Διατηρεί το ιστορικό ιστολόγιο http://www.varsos1821.gr/
***εκ παραδρομής και εν τη ρύμη του λόγου η σερβική οργάνωση “Μαύρη Χείρ” αναφέρθηκε ως “Μακρύ Χέρι”, η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου Α’ τον Μάρτιο του 1863 αντί του ορθού Οκτώβριος 1863 και ο πρίγκιπας Ανδρέας ως διοικητής του Α΄ ΣΣ αντί του ορθού Β΄ ΣΣ.
