Γράφει ο Ηλίας Αναγνωστάκης
Ο πιο διασημος Σκανδιναυος ολων των εποχων, ειναι φυσικα ο Harald Handraada (1015-1066), του οποιου η ζωη λιγο απεχει απο το χαρακτηριστει ενα επος. Γεννημενος στα τελη του 1015 στο Ringerike της Νορβηγιας, ο νεαρος Harald εδειξε απο νωρις τις εκπληκτικες ηγετικες και στρατιωτικες του δυνατοτητες. Με υψος 5 “ells” ( περ 2.05μ) και “δυναμη αρκουδας” ( Heimisgrilla Saga 54-D) ο νεαροτατος (μολις 15 ετων) Harald συμμετειχε με 600 ανδρες απο τα Upplands στο πλευρο του αδερφου του Ολαφ του “Αγιου” στη φοβερη μαχη του Stiklesand, εναντιον των Δανων το 1030. Ο Ολαφ σκοτωθηκε, οι Νορβηγοι ηττηθηκαν, αλλα ο Harald κατορθωσε να διαφυγει παροτι βαρια τραυματισμενος.
Εμεινε στη Σουηδια για ενα ετος, και αφου αναρρωσε, εφυγε για την Ανατολη, και συγκεκριμενα για το Κιεβο, οπου ο ηγεμονας του, Jaroslav ο “Σοφος” τον υποδεχτηκε θερμα, αφου ειχε αναγκη τετοιους μαχητες. Τρια χρονια περασαν (1031-1034) οπου ο Harald και μερικες εκατονταδες συντροφοι του, συμμετειχαν σε εκστρατειες απιστευτης βιαιοτητας, ” Εκει που ο ανθρωπος επαυε να ειναι ανθρωπος” (Heimisgrilla Saga, 57-C) εναντιον των θηριωδων Πετσενεγγων, των φιλοδοξων Πολωνων, των κανιβαλλων Mari των Ουραλιων, των “σκοτεινων” Tsounda στη δασωδη Εσθονια και των υπολλειματων των Χαζαρων στον Κατω Βολγα.
Ολα αυτα ομως, ηταν “λιγα” για την ακρατη φιλοδοξια του Harald, που εφυγε απο το Κιεβο ( παροτι κρατησε επαφες με τον Jaroslav) και πηγε που αλλου; Στον προορισμο ολων των αξιοπρεπων Σκανδιναυων, την “Miklaagard”, την ” Ουρανια Πολη”,την…. Κωνσταντινουπολη. Πραγματι, το 1034, ο Harald με 500 ανδρες του καταταχθηκε στην θρυλικη Φρουρα των Βαραγγων, και απο τοτε η θυελλωδης καριερα του θα τιναχθει στα υψη. Ευθυς συμμετειχε σε εκκαθαριστικες επιχειρησεις κατα των Αραβων πειρατων στο Αιγαιο, σε ναυμαχιες εξω απο τη Σαμο (1034/5), Δωδεκανησα, ανοικτα της Κρητης (ανοιξη 1035) πετυχαινοντας περιλαμπρες νικες. Το καλοκαιρι του 1035 ο Harald και 3.000 Βαραγγοι συμμετειχαν στην Αυτοκρατορικη αντεπιθεση στην Συρια που ακολουθησε την καταληψη της Εδεσσας (Harran, 1032) απο τον μυθικο Γεωργιο Μανιακη. Οι Βαραγγοι, μαζι με Ρωσικες μοναδες απεδωσαν εκπληκτικα καταλαμβανοντας 80 οχυρα ( Ενας υπασπιστης του Harald, ονοματι Ove, ανοιξε στα δυο εναν Αραβα πρωταθλητη με ενα μονο κτυπημα του τσεκουριου του). Το 1036 υπεγραφη συμφωνια μεταξυ της Αυτοκρατοριας και του Χαλιφατου της Αιγυπτου με την οποια θα ανακατασκευαζοταν ο Ναος της Αναστασεως που ειχε καταστραφει το 1002 απο τον Σουλτανο Al-Hakeem. Τους Ελληνες μηχανικους που σταλθηκαν στην Ιερουσαλημ για το εγχειρημα τους συνοδεψε αποσπασμα Βαραγγων υπο τον Harald “που πηγε σε μακρινους τοπους, πολεμωντας παραξενους ανθρωπους ( Βεδουινους).
Tο 1037 ηταν παλι στην Κων/πολη μονο και μονο για να σταλει με 20.000 συντροφους του, Ρωσους, και Θεματικους στρατιωτες απο τη Μακεδονια και Θρακη στην …Σικελια, υπο τις διαταγες του μυθικου Γεωργιου Μανιακη και του δαιμονιου Κατακαλων Κεκαυμενου. Συμμετειχε στις “θηριωδεις” νικες του Trapani (1038), Rametta (1040) εξοντωνοντας χιλιαδες Μουσουλμανους της Σικελιας και κυριευοντας ”αμετρητα” οχυρα. Περιττο δε να ειπωθει, οτι ο Νορβηγος πολεμαρχος ειχε αρχιζει να συσσωρευει τεραστια περιουσια, ειτε απο τους παχυλους μισθους της Φρουρας, ειτε κυριως απο τα λαφυρα απο τις ατελειωτες εκστρατειες του.
Το 1040 ανακαλειται επειγοντως στα Βαλκανια, οπου μολις ειχε σημειωθει η μαζικη Βουλγαρικη εξεγερση του Πετρου Deljan, και απειλουταν η Θεσσαλονικη. Μαζι με τον Αυτοκρατορικο στρατο, ο Harald με τους ανδρες του συμμετειχαν σε λυσσωδεις μαχες στη Μακεδονια, στην Θρακη, και ειδικα εξω απο τη Θεσσαλονικη, οπου οι Βουλγαροι συνετριβησαν (26 Οκτωβριου 1040). Με ηγετη τον σχεδον αναπηρο ( λογω ποδαγρας) Μιχαηλ Δ’ τον Παφλαγονα, που εδινε εντολες απο φορειο, 50.000 Αυτοκρατορικοι εισηλθαν στην Βουλγαρια οπου την περασαν “δια πυρος και σιδηρου”. Οι σφαγες και εμπρησμοι Βουλγαρικων οικισμων ηταν τοσες πολλες, ωστε ο Harald, μαζι με το αξιωμα του Πρωτοσπαθαριου ( Καλοκαιρι 1041) πηρε και το προσωνυμιο του “Borgara Brennir” ( Ο Βουλγαροκαυστης) Heimisgrilla Saga, 34-E). Αυτη η εκστρατεια ηταν η τελευταια απο τις συνολικα 18 στην υπηρεσια της Αυτοκρατοριας.
Ηδη απο το 1042, ο Harald, που ειχε αποκομισει αμυθητη περιουσια, ενοιωθε οτι επρεπε να γυρισει στην Νορβηγια και να καταλαβει τον Θρονο της. Ζητησε αδεια απο τον νεο Αυτοκρατορα, Κων/νο Θ’Μονομαχο να επισκευτει την πατριδα του, που ομως απορριφθηκε, και ετσι την πηρε απο τη…σημαια. Ενα παγωμενο βραδυ της 23/24 Νοεμβριου 1043 ο Harald, 70 συντροφοι του με δυο μικρους Δρομωνες το εσκασαν απο την Πρωτευουσα, μεταφεροντας σε συσκευασμενα κιβωτια ολη την περιουσια του Harald ( ενα μερος βρισκοταν ηδη στο Κιεβο) που υπολογιζεται σε 120 κεντηναρια χρυσου ( 280.000 χρυσα νομισματα, χωρια τιμαλφη, οπλα και πολυτιμα υφασματα). Σε καθε περιπτωση, ο Harald εμεινε για λιγο στο Κιεβο, παντρευτηκε την κορη του Jaroslav, Εlisabeta και με πολλες προφυλαξεις, οδηγησε τους ανδρες του, την συζυγο του και φυσικα το…χρυσο στην Νορβηγια, οπου εφτασε τον Ιουλιο του 1044.
Τελικα, το 1047 ο Harald εγινε Βασιλιας της Νορβηγιας. Κατω απο την ηγεσια του, η χωρα εζησε μεγαλη ακμη, ενω ο Χριστιανισμος εξαπλωνοταν ραγδαια στη χωρα. Ο Harald ιδρυσε το Οσλο (1051) και πολλα φρουρια-οικισμους, μεχρι σχεδον τον Αρκτικο Κυκλο. Ο ανησυχος ομως Νορβηγος “τρωγοταν” συνεχως και γρηγορα ηρθε σε συγκρουση με τουε συνηθεις υποπτους, Δανους, οι οποιοι υπο την ηγεσια του Swein Α’ δεν εβλεπαν με καθολου καλο ματι την αυξηση της Νορβηγικης δυναμεως. Ο Harald ειχε καταντησει τοσο μυστικοπαθης σε σε οτι αφορουσε υποθεσεις του κρατους του, ωστε πολλες φορες σε συμβουλια με τους αρχοντες του μιλουσε στα Ελληνικα(!) για τον φοβο υπαρξης Δανων κατασκοπων. Οι συνεχεις πολεμοι με τη Δανια ομως, εξαντλησαν την τεραστια περιουσια του, και συντομα αρχιζε να προσανατολιζεται σε μια μεγαλη, μαζικη επιθεση στην Σαξονικη Αγγλια, που τοτε βρισκοταν σε πολιτικη αναταραχη.
Πραγματι, ενθαρρυμενος και απο τον Tostig, αδερφο του Αγγλοσαξονα Βασιλια Harold, o Handraada αποφασισε να τα παιξει ολα για ολα αποβιβαζομενος με 12.000 ανδρες και 280 σκαφη στο Tynemouth, στις ανατολικες ακτες της Αγγλιας, στις 8 Σεπτεμβριου 1066. Μετα απο μια πρωτη νικη στο Fufold εναντιον 5.000 Αγγλοσαξονων υπο τους Κομητες Edwin και Morkar, οι Νορβηγοι υπεστησαν αφνιδιαστικη επιθεση στο Stamford Bridge στις 25 Σεπτεμβριου, απο 10.000 ανδρες του ιδιου του Αγγλοσαξονα Βασιλια, που ειχαν διανυσει 310 χλμ μεσα σε μολις 4(!) μερες, πιανοντας τελειως απροτοιμαστους τους Νορβηγους. Παρολα αυτα, ο Harald οδηγησε τους ανδρες του σε μια μανιασμενη επιθεση βρισκοντας τον θανατο που τοσο επιζητουσε απο ενα βελος στην καρωτιδα. Ηταν το τελος.
Ο Harald Handraada δικαιως θεωρειται ο “Τελευταιος Βικινκ” και μαζι του τελειωσε μια ολοκληρη εποχη. Τα λειψανα του μεταφερθηκαν το επομενο ετος στην πατριδα του. Ο ταφος του βρεθηκε το 2006 κατω απο απο εναν αυτοκινητοδρομο(!) στο Trondheim. Οι τοπικες αρχες εκαναν αγωνα ωστε να μεταφερθουν τα οστα του στον Καθεδρικο Ναο του Nidaros, εκει οπου ειναι θαμμενοι και αλλοι 9 Βασιλεις της Νορβηγιας, η Νορβηγικη κυβερνηση ομως αρνηθηκε(!) να το κανει, κατι που ισχυει μεχρι τωρα…
