Το γιαταγάνι είναι μακρύ μαχαίρι ή κοντό σπαθί που δεν διαθέτει προστατευτικό για το χέρι στο σταυροδρόμι της λεπίδας και της λαβής και που έχει μια διπλή καμπύλη στην άκρη και μια σχεδόν ευθεία στο κάτω μέρος. Το όπλο τύγχανε ευρείας χρήσης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από τους ανατολικούς λαούς αλλά κυρίως από τους Άραβες και τους Οθωμανούς Τούρκους.
Οι αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 το τοποθετούσαν στο σελάχι. Το γιαταγάνι ήταν όπλο που χρησιμοποιείτο κυρίως για γιουρούσια, καθώς και γρήγορες επιθέσεις λόγω του μικρού βάρους του και του μαζεμένου μεγέθους του σε σχέση με τις πάλες. Οι λάμες τους συχνά έφεραν χρυσές ένθετες επιγραφές, συνήθως ψαλμούς από το κοράνι καθώς και στοιχεία του κατασκευαστή και του ιδιοκτήτη του όπλου.
Δείτε παρακάτω ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βίντεο από την Ακαδημία Ιστορικών Ευρωπαϊκών Πολεμικών Τεχνών ‘Λέοντες’ και του εκπαιδευτή Γεώργιου Ε. Γεωργά για την οπλομαχία των Ελλήνων αγωνιστών του 1821:
