Η εκπομπή «Το Αλάτι της Γης» και ο Λάμπρος Λιάβας, την Κυριακή 27 Μαρτίου 2022, μας προσκαλούν σε ένα αφιέρωμα στα τραγούδια της Εθνεγερσίας του 1821.
Με την ολοκλήρωση του επετειακού έτους για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, η εκπομπή αυτή επιχειρεί ν’ ανακεφαλαιώσει και ν’ αναδείξει τον ρόλο και τη σημασία του τραγουδιού, σε άμεση σύνδεση με τις ιστορίες και τα βιώματα όχι μόνο των επωνύμων αγωνιστών αλλά και των καθημερινών ανθρώπων της εποχής.
Τα ιστορικά και κλέφτικα τραγούδια λειτούργησαν ως ισχυρά σύμβολα για την ταυτότητα και την ιδεολογία, ως κιβωτός για τη συλλογική μνήμη και ως κίνητρα για «ελευθερία και γλώσσα»! Επιβεβαιώνοντας ότι το τραγούδι υπήρξε για τους Έλληνες αγωνιστές είδος πρώτης ανάγκης, όπως και το ψωμί, με σημείο αναφοράς τη φράση του Μακρυγιάννη: «Φάγαμεν ψωμί, τραγουδήσαμεν κι εγλεντήσαμεν… Ότι εις τα ορδιά πάντοτες εγλεντούσαμε!».
Η εκπομπή περιλαμβάνει μιαν επιλογή από αντιπροσωπευτικά τραγούδια που διατρέχουν τις διάφορες περιοχές του Ελληνισμού και τις επιμέρους φάσεις του Αγώνα. Ξεκινάμε από την Τουρκοκρατία, με τραγούδια για την άλωση της Πόλης, το παιδομάζωμα. Περνάμε στους πρώτους πυρήνες αντίστασης από τους αρματωλούς, τους κλέφτες και τους Σουλιώτες, καθώς και στα επαναστατικά εμβατήρια του Ρήγα. Και καταλήγουμε στα εμβληματικά δημοτικά τραγούδια (ιστορικά και κλέφτικα) που αποτύπωσαν το ύφος, το ήθος, τους πόθους και τα πάθη των επωνύμων και ανωνύμων Ελλήνων της περιόδου. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Κολοκοτρώνης χαρακτήριζε τα τραγούδια αυτά ως «πολεμικές εφημερίδες της εποχής»!
Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι πολλά από τα τραγούδια του Αγώνα του 1821 παραμένουν εξαιρετικά δημοφιλή έως τις μέρες μας, ενταγμένα λειτουργικά στα γλέντια και στα πανηγύρια των Νεοελλήνων.
Στην εκπομπή συμμετέχει το εξαιρετικό μουσικό συγκρότημα «POLIS Εnsemble», όπου συμπράττουν ορισμένοι από τους σημαντικότερους δεξιοτέχνες της νέας γενιάς στα παραδοσιακά όργανα: Στέφανος Δορμπαράκης (κανονάκι), Αλέξανδρος Καψοκαβάδης (πολίτικο λαούτο, κιθάρα), Μανούσος Κλαπάκης (κρουστά), Γιώργος Κοντογιάννης (λύρα), Θεόδωρος Κουέλης (κοντραμπάσο) και Νίκος Παραουλάκης (νέυ, καβάλ, φλογέρα).
Τραγουδούν η Κατερίνα Παπαδοπούλου και ο Παναγιώτης Αγγελακόπουλος. Μαζί τους συμπράττει και ο δεξιοτέχνης στο λαϊκό κλαρίνο Νίκος Αγγούσης.
Έρευνα-Κείμενα-Παρουσίαση: Λάμπρος Λιάβας
Σκηνοθεσία: Μανώλης Φιλαΐτης
Διεύθυνση φωτογραφίας: Αλέξανδρος Βουτσινάς
Εκτέλεση παραγωγής: FOSS
