Δημόσια επιστολή Έλληνα καθηγητή στο Αργυρόσκαστρο προς τον πρόεδρο της Αλβανίας

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΥΡΙΟ ΙΛΙΡ ΜΕΤΑ

του Παναγιώτη Μπάρκα,  καθηγητή του Πανεπιστημίου Αργυροκάστρου

Αξιότιμε Κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας,

Θεωρώ ευθύνη διανοουμένου να Σας απευθυνθώ με τη δημόσια αυτή επιστολή, διότι με ανησυχία διαπιστώνω ότι οι πρόσφατες εξελίξεις στις ελληνο-αλβανικές σχέσεις σημειώνουν ασυνήθης αγκύλωση ανασφάλειας, φόβου και απειλής στην καμπύλη του προβληματισμού όσον αφορά τον σεβασμό των εθνικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία, μέχρι μάλιστα την ίδια την ύπαρξή της στα πατρώα της εδάφη της.

Δε θα έκρινα αναγκαίο να απευθυνθώ σε Σας Κύριε Πρόεδρε, ή στον Έλληνα ομόλογό Σας, σε περίπτωση που το πρόβλημα θα εντοπίζονταν μόνο στον εξτρεμιστικό παράγοντα από τις δύο πλευρές.
Η αρχή ότι η Εθνική Ελληνική Μειονότητα στην Αλβανία, αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, προκύπτει ότι έχει μετατραπεί σε δυνατότητα ομηρίας της ίδιας της μειονότητας, που εκδηλώνεται συνήθως στο θετικό ή αρνητικό κλίμα των σχέσεων μεταξύ Αλβανίας και Ελλάδας. (Όταν οι μεταξύ τους σχέσεις δεν είναι θετικές βεβαιώνεται ότι τα δικαιώματα της Εθνικής Ελληνικής μειονότητας δεν γίνονται σεβαστά και όταν οι σχέσεις αυτές «πηγαίνουν καλά», τότε για τα δικαιώματα αυτά ή δεν γίνονται αναφορές, στην ουσία λησμονούνται, ή δηλώνεται ότι γίνονται σεβαστά.)

Είναι γεγονός ότι τελευταία η Εθνική Ελληνική Μειονότητα έχει μετατραπεί σε αντικείμενο άμεσης πίεσης του ανοδικού ανθελληνισμού στην Αλβανία, εκδηλωμένου ως εθνικισμού, στην υπηρεσία της ιδέας του ανολοκλήρωτου έθνους εξαιτίας των ξένων συμφερόντων. Με περισσότερο αρνητικές εκφάνσεις και στην υπηρεσία της ιδέας αυτής αναπτύσσεται η εκστρατεία σε επίπεδο ΜΜΕ, βιβλιογραφίας και πολιτικής για την πολιτική επανεξέταση της κοντινής ιστορίας μεταξύ των χωρών και για την επανεκτίμηση της μακράς ιστορίας μεταξύ των λαών.

Το αίτημα για την επανεκτίμηση της μακράς ιστορίας, όχι μόνο λαμβάνει ως αλήθειες – ανεπιβεβαίωτες, τα ρομαντικά πρότυπα του 19ου αιώνα των καλλιεργητών της αλβανικής εθνικής συνείδησης, παραχωρημένα κυρίως απλόχερα από τους Έλληνες λόγιους της εποχής, ως μέσο ένωσης με τους Αλβανούς κατά της οθωμανικής κατοχής, αλλά τα μετατρέπει σε θέσεις ιδιοποίησης ως αλβανικό τον ελληνικό πολιτισμό από την αρχαιότητα και εκφέρεται ως τροφή για τον ανθελληνικό εθνικισμό στην Αλβανία.

Αμεσότερη γίνεται η πίεση αυτή κατά της ακεραιότητας της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, λόγω των προσπαθειών που καταβάλλουν κύκλοι διαμορφωτών της κοινής γνώμης στη χώρα, οι οποίοι αποσκοπούν να οικοδομήσουν μονομερώς, διαστρεβλωμένα, αναληθώς και εκτός κάθε ιστορικού πλαισίου και νομιμότητας εξέλιξης, αλλά στην υπηρεσία της ανθελληνικής πραγματικότητας, την ιστορία των Ελλήνων στα εδάφη τους μετά την ίδρυση του αλβανικού κράτους.
Το κλίμα αυτό, εκδηλωμένο ως φόβο της πλειοψηφίας από την μειοψηφία, όχι μόνο απαιτεί να αφαιρέσει και να απαλλάξει την Εθνική Ελληνική Μειονότητα από την ιστορία της, τις προσωπικότητές της, από την εθνοπολιτιστική της μνήμη, αλλά και να τροφοδοτήσει τον ανθελληνικό εθνικισμό στην Αλβανία, υποκινώντας εθνικά μίση της πλειοψηφίας κατά της μειονότητας, (μιλάει εύγλωττα το χθεσινό επεισόδιο στην Κρανιά, το οποίο σημειώθηκε μόλις μετά από μερικές ώρες από την μετάδοση μιας εκπομπής στα Τίρανα με το ίδιο θέμα), οδηγεί στην κατάργηση των διόδων επικοινωνίας μεταξύ των δύο λαών και θέτει σε υπονομεύει το ειρηνικό μέλλον και τη φιλία μεταξύ τους.

Επί της ευκαιρίας δεν μπορώ να μη εκφράσω την ανησυχία μου ότι πρόκειται για πρώτη φορά που οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών αντιμετωπίζουν μια πολύπλευρη αντιπαράθεση και επίσης για πρώτη φορά διαπιστώνεται με θλίψη ότι το κλίμα αυτό συμπεριλαμβάνει σε μεγάλο ποσοστό τον αλβανικό λαό, κάνοντας τους υποκινητές της συγκεκριμένης κατάστασης να χαίρονται διότι ελπίζουν ότι οδηγούν τον αλβανικό λαό σε μια ρητορική νικητή πριν από μια μεγάλη αντιπαράθεση.(!)
Εννοείται, ότι από την οπτική αυτή γωνία δεν μπορεί να μη επιπλήξεις τους εξτρεμιστικούς κύκλους στην Ελλάδα, οι οποίοι απαιτούν τα δικαιώματα της μειονότητα μέσα από σταθερές ιδέες και πραγματικότητες του παρελθόντος, που καλλιεργούν ξανά κλίμα ομηρίας στην κοινότητα της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας.

Αντιμετωπίζοντας τους Έλληνες εξτρεμιστές ως συμπληρωματικό τμήμα της αντίστοιχης αλβανικής πλευράς, κρίνομε ότι αυτό αυξάνει περισσότερο το φόβο και την ανασφάλεια στις γραμμές της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, γιατί όχι και μεταξύ των Αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα. Ενώ, στηριζόμενοι στις δηλώσεις Σας, εκείνοι μπορεί να δημιουργήσουν περισσότερες προκλητικές και αποσταθεροποιητικές καταστάσεις.

Στο σημείο αυτό δεν μπορούμε να μη υπογραμμίσουμε μια διαφορά που νομιμοποιεί περισσότερο την ανησυχία μας. Τα φαινόμενα αυτά στην Αλβανία, διαφορετικά από την Ελλάδα, έχουν αποχτήσει a priori υπεροχή στην κοινή γνώμη, μέχρι μάλιστα το σημείο που επιβάλλονται και στις πιο σοβαρές κρατικές, αστικές και δημόσιες δομές. Με την πεποίθηση ότι αυξάνουν τις αλβανικές «πατριωτικές» αξίες, δραστηριοποιούνται άτομα που κάνουν κατάχρηση τους ακαδημαϊκούς τίτλους, του δημοσιογραφικού λειτουργήματος κλπ. Συχνά, η πολιτική στις στάσεις της στις σχέσεις με την Ελλάδα επικαλείται αυτές «τις ευαισθησίες», ή τις τροφοδοτεί για να έχει το «κατάλληλο» επιχείρημα στις σχέσεις με τους γείτονες.

Κύριε Πρόεδρε
Η ιστορία μεταξύ των δύο λαών μας είναι συνυφασμένη. Όταν διαβάζεται χώρια και δεν λαμβάνεται υπόψη η ευρωπαϊκή προοπτική, η εμπειρία των προοδευμένων λαών, όταν δεν υφίσταται η βούληση για την δημιουργία νέων αξιών, για ειρηνική συνύπαρξη και πρόοδο, σε κρατάει με το κεφάλι γυρισμένο προς τα πίσω, όμηρο του αχρείαστου παρελθόντος και εμποδίου για το μέλλον.
Όταν διαβάζεται και γράφεται από κοινού με τη θέληση για να βαδίσουμε από κοινού προς το μέλλον, για να βρούμε τις λύσεις του παρελθόντος στον μέλλον των πραγμάτων που μας ενώνουν, τότε, η ιστορία αυτή παράγει ενέργειες ανάπτυξης και κοινή πρόοδο.

Η Εθνική Ελληνική Μειονότητα στη συμβίωσή της με τον Αλβανικό λαό, ακολούθησε ακριβώς την πορεία αυτή. Εμπιστεύτηκε στην ιστορική λησμονιά τα φρικτά γεγονότα των μαζικών καταστροφών και σφαγών στις αρχές του 20ου αιώνα που προκάλεσαν Αλβανοί εξ ονόματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Περισσότερες από 15 χιλιάδες άνθρωποι σφαγιάστηκαν και εκδιώχθηκαν και 25 χωριά Ελλήνων πυρπολήθηκαν μόνο κατά τη διάβα των Αλβανών εθελοντών σε βοήθεια των τουρκικών δυνάμεων στα Ιωάννινα. Την τσέτα του Τσερτσίζι Τόπουλι, η Εθνική Ελληνική Μειονότητα δεν την μνημόνευσε ποτέ για την πυρπόληση των ελληνικών σχολείων στις δύο πλευρές των σημερινών κρατικών συνόρων, αλλά ως τη δυνατότητα για την απαλλαγή από τον τουρκικό ζυγό.

Η Ελληνική Μειονότητα απελευθέρωσε τον εαυτόν της από την πραγματικότητα των μαζικών και ολόπλευρων αφομοιώσεων μέσω βιαιοπραγιών του αλβανικού κράτους στο Μεσοπόλεμο, κυρίως επί βασιλείας Ζώγκου. Και το διέπραξε αυτό για να οραματιστεί, πολεμήσει και ελπίσει στο κοινό μέλλον με τον αλβανικό λαό. Δυστυχώς όμως γι΄ αυτή. Στις φυλακές του κομμουνιστικού καθεστώτος η ελληνική γλώσσα ανταγωνίζονταν επάξια την αλβανική και οι φυλακίσεις είχαν ως αιτία την εθνική ταυτότητα. Το κομμουνιστικό καθεστώς εκδίωξε και εξαφάνισε το ίδιο, τόσο τους ιδεολογικά αντιπάλους του, όπως τον Β. Σαχίνη και το Θ. Λώλη, έτσι και τους κομμουνιστές συμπαραστάτες τους, που δεν παραιτήθηκαν από την εθνοπολιτιστική τους ακεραιότητα, όπως τον Λ. Τάλλιο, τον Μ. Γιώργη και πολλούς άλλους.

Παρ όλη την ιστορική απογοήτευση η κοινότητα της Εθνικής Ελληνικής μειονότητας βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των διαδικασιών εκδημοκρατισμού της χώρας του 1990-91. Ανεξαρτήτως των προβλημάτων που αντιμετώπιζε όσον αφορά το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων της από το κράτος, η Εθνική Ελληνική Μειονότητα δε στάθηκε ποτέ εμπόδιο στις ενταξιακές διαδικασίες της Αλβανίας στους ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς, όπως ποτέ δεν έχει προκαλέσει κάποιο πρόβλημα στο αλβανικό κράτος ή στους Αλβανούς. Απεναντίας!

Όμως, να αντιμετωπίσεις τις αξίες αυτές ως αδυναμία, να επιτρέψεις κάποιους κύκλους, μάλιστα και κρατικές δομές, να χρησιμοποιούν ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία της Ε.Ε. Μειονότητας, ή και ονόματα ατόμων που τίμησαν αυτή, ως μέσο πίεσης προς την ίδια, και στο όνομα του φόβου της πλειοψηφίας από την μειοψηφία, αυτό δεν μπορεί να γίνει ανεχτό.

Υπάρχουν , Κύριε Πρόεδρε και άλλες συνιστώσες που αποδεικνύουν την ομηρία της εθνοπολιτιστικής ακεραιότητας της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας.

Αναφέρουμε εδώ την όσο για τα μάτια εφαρμογή της νομοθεσίας, μέχρι τα όρια προπαγάνδας, όπως προσφάτως με τον νόμο για τις μειονότητες. Αφορά την νοοτροπία της πλειοψηφίας ότι για το επίπεδο σεβασμού των δικαιωμάτων που αφορούν την εθνική, πολιτιστική ή και ιστορική ταυτότητα της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, θα αποφασίσει η πλειοψηφία και όχι ο νόμος και η ίδια η μειονότητα. Η πλειοψηφία αναλαμβάνει να ορίσει το επίπεδο σεβασμού των δικαιωμάτων της, τους ήρωες και τα ιστορικά της γεγονότα κλπ. Στη λογική αυτή είναι καλός Έλληνας μειονοτικός και αποδεχτός από την πλειοψηφία μόνο εκείνος που αποδέχεται και ξεπερνάει τη συγκεκριμένη νοοτροπία. Στην καθημερινή ζωή αυτό σημαίνει ότι η αυξημένη πίεση προς την κατεύθυνση αυτή και οι ανάγκες επιβίωσης, να υποχρεώνει την Εθνική Ελληνική Μειονότητα να παραιτείται από εκείνα τα δικαιώματα που εγγυούνται την αξιοπρέπεια και πληρότητα της εθνοπολιτιστικής της ταυτότητας, καθώς και από το δικαίωμα εκδήλωσης της ταυτότητας αυτής.

Ακραίο προϊόν της λογικής αυτής αποτελούν οι πολιτικοί εκπρόσωποι της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, για όσον καιρό αυτοί επιλέγονται και εκλέγονται από τα κόμματα της πλειοψηφίας σε σχέση με την εξουσία, και για όσο καιρό εκείνοι θα δουν την πολιτική τους επιβίωση σε σχέση με τα συμφέροντα των κομμάτων αυτών για το πόσο σεβαστά πρέπει να γίνουν τα δικαιώματα της Εθνικής Ελληνικής μειονότητας.

Εκδήλωση αυτής της υπόδουλης εξάρτησης αυτών των εκπροσώπων της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας αποτελεί η σιωπή και πιο πολύ οι παραχωρήσεις στο θέμα υφαρπαγής των περιουσιών από εκπροσώπους της πλειοψηφίας, οι οποίοι με τη στήριξη των κρατικών δομών, μετατράπηκαν σε ιδιοκτήτες ελληνικών μειονοτικών περιουσιών, κάνοντας κατάχρηση και με την νομοθεσία της Ο. Αυτοκρατορίας επί της γης. Η νομοθεσία αυτή δεν αναγνώριζε σε όσους την εξυπηρετούσαν τίτλους ιδιοκτησίας επί της γης, παρά μόνο τίτλους χρήσης της. (!) Ασφαλώς, το φαινόμενο αυτό, που μας παραπέμπει σε ένα πιο προχωρημένο στάδιο το ιδιοκτησιακό και κοινωνικό καθεστώς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Αλβανία, αποτελεί ένα παναλβανικό θέμα, αλλά για την Εθνική Ελληνική Μειονότητα, το φαινόμενο αυτό σε συνδυασμό με την εκστρατεία εξαγοράς της καλλιεργήσιμης γης με μαύρο χρήμα, υπονοεί την οικονομική και όχι μόνο εξουδετέρωσή της.
Συμβάλλει στη διαδικασία αυτή η μαζική μετανάστευση των μελών της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, αλλά αποτελεί ανοιχτό κίνδυνο η δημογραφική αλλοίωση σε όφελος της πλειοψηφίας στις περιοχές με αμιγή ελληνικό μειονοτικό πληθυσμό.

Κύριε Πρόεδρε

Θωρώ με μεγάλη θλίψη το δηλωμένο άγχος των συμπατριωτών μου που βλέπουν ότι μια μέρα οι περιουσίες τους θα καταλήξουν στα χέρια μελών της πλειοψηφίας. Δεν μπορώ δω με απάθεια το γεγονός που όλο και περισσότερο στις συνομιλίες τους χρησιμοποιούν τον όρο «αυτοί» για τους Αλβανούς. Αλλά περισσότερο διαπιστώνω με ανησυχία ότι μια τέτοια κατάσταση, καλλιεργεί αντίδραση, διαμαρτυρίες, ανεξέλεγκτες ενέργειες που δυστυχώς μας βάζουν …. απέναντι!
Γι αυτό πιστεύω ότι είναι στο χέρι του καθενός που σκέφτεται και προσδοκεί πραγματικά στις δυτικές αξίες, όχι απλώς να συμβάλλει για την μη επιδείνωση της κατάστασης, αλλά για την εξυγίανση της.

Σας ευχαριστώ για την κατανόηση
Αναπ. Καθ.
Παναγιώτης Μπάρκας
Αργυρόκαστρο,
04.12.2018

*Η επιστολή δημοσιεύτηκε στον αλβανικό τύπο

apenadi.blogspot.com

,

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *