του Αντώνη Ζάρκου Τσιαγγάλη,
Η Περσική Αυτοκρατορία της Δυναστείας των Αχαιμενιδών (550π.Χ. – 330π.Χ.), ήταν μια από τις μεγαλύτερες και πιο επιδραστικές αυτοκρατορίες όλων των εποχών. Κράτησε για 220 περίπου χρόνια, είχε εδάφη από τουλάχιστον 26 σημερινές χώρες έχοντας έκταση 5.500.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Έκανε τους Πέρσες ενωμένο λαό και Παγκόσμια δύναμη. Ο στρατός της Περσικής αυτοκρατορίας σε καιρούς επέκτασης έφτανε από 400.000 (534π.Χ.) μέχρι και 500.000 (480π.Χ.). Ενώ έφερε τον Ζωροαστρισμό ως θρησκεία με μεγάλη επίδραση στην Αρχαιότητα, εξέλιξε το εμπόριο και έφερε για πρώτη φορά τόσο έντονα την σύγκρουση του Ανατολικού με τον τότε Δυτικό Κόσμο.
Τόσο οι Αρχαίοι Έλληνες όσο και οι Πέρσες στην Αρχαιότητα, ήταν οι πρώτοι πριν τους Ρωμαίους, τους Άγγλους και άλλους, που έκαναν την πρώτη οικουμενική παγκοσμιοποίηση στον τότε γνωστό κόσμο αλλά και διεθνώς. Καθώς τόσο οι δυναστείες στην Κίνα και στην Ινδία όσο και αρχαία βασίλεια, δεν είχαν στην Αρχαιότητα μια τόσο μεγάλη επίδραση σε διαφορετικούς πολιτισμούς και σε ένα καθοριστικό γεωγραφικό πλάτος όπως είναι η Μεσόγειος και η Μέση Ανατολή. Καθώς ακόμα και σήμερα όποιος έχει έλεγχο της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και μετά σημαντικών θαλάσσιων διαδρόμων, είναι Παγκόσμια Υπερδύναμη. Παρακάτω θα τονίσω την αρχή και το απόγειο της Περσικής αυτοκρατορίας αλλά και την διαχρονικότητα της τόσο στους Πέρσες όσο και διεθνώς.
Τι ήταν οι Πέρσες τελικά;
Οι Πέρσες ήταν ένας Αρχαίος Ιρανικός λαός Ινδοευρωπαικής προέλευσης, όπου μετανάστευσε στο σημερινό Νότιο Ιράν. Όμως ο όρος Περσία αναφέρεται πρώτη φορά 3.000π.Χ. στους Αρχαίους Ασσυρίους, με τον όρο Parahse που σημαίνει η χώρα των αλόγων. Τότε που γράφτηκε πρώτη φορά αυτός ο συγκεκριμένος όρος, η περιοχή αυτή, συγκεκριμένα σήμερα είναι το Νότιο Δυτικό Ιράν, ήταν μέρος των Σουμερίων και μάλιστα το 2600π.Χ. η πρώτη δυναστεία της Ουρ επεκτάθηκε πιο ανατολικά. Με αποτέλεσμα να συγκρουστεί με το Αρχαίο Βασίλειο του Ελάμ που υπήρχε τότε στην περιοχή. Οι Σουμέριοι παρήκμασαν και οι Βαβυλώνιοι της τότε εποχής και έτσι από το 900π.Χ. μέχρι και το 700π.Χ. κυριάρχησαν οι Ασσύριοι. Κατά το 650π.Χ. στην περιοχή ανέβηκαν οι Μήδιοι που ήταν άμεσα αδελφικός λαός και κάποιοι τους ταύτιζαν μάλιστα με τους Πέρσες. Το αποτέλεσμα ήταν ότι από το 615π.Χ. μέχρι και το 609π.Χ. η αυτοκρατορία των Μήδων με βασιλιά τον Κυαξάρη και τον Βασιλιά και ιδρυτή της Νέο Βαβυλωνιακής αυτοκρατορίας, τον Ναβοπολασάρ. Έτσι η Νέο Ασσυριακή αυτοκρατορία που είχε εδάφη τόσο από από το σημερινό Ιράν, μέχρι το Ιράκ, την Συρία έως και την Αίγυπτο, θα καταστρεφόταν λόγο αφενός των Μήδων και των Βαβυλωνίων και αφετέρου λόγο των εμφυλίων πολέμων. Τότε στην Μέση Ανατολή οι δύο νέες αυτοκρατορίες είχαν τα εδάφη και την δύναμη της περιοχής. Όμως όλα θα άλλαζαν από έναν νέο πρίγκιπα που θα γινόταν βασιλιάς, αφού ένωνε τους Πέρσες και θα ίδρυε την Περσική αυτοκρατορία.
Οι Πέρσες γίνονται Παγκόσμια Δύναμη υπό τον Κύρο Β τον Μέγα
Ο Κύρος ο Β ο Μέγας γεννήθηκε το 590π.Χ. πατέρα του ήταν ο Καμβύσης ο Α και παππούς του από την πλευρά της μητέρας του, ήταν ο βασιλιάς της Μηδίας, Αστυάγης. Συνολικά στην πορεία του 10 σημαντικές μάχες, και άλλες άγνωστες μάχες, κατά τα 20 χρόνια των πολέμων του, όπου κατέκτησε 4.500.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (km2), ενώ ίδρυσε και τους Αθάνατους την Φρουρά του Βασιλιά της Περσίας. Έδωσε σημαντικές μάχες όπως μια μάχη ενάντια στους Ασσύριους το 574π.Χ. όπου ήταν 16 ετών και τους κέρδισε (οι δυνάμεις πρέπει να ήταν ισάριθμες). Μετέπειτα έχουμε την πρώτη μάχη ενάντια στον Αστυαγη το 551π.Χ. όπου αρχικά είχε 5.500 στρατό και ο Κύρος 1.000 μόνο, αλλά πήρε το μέρος του τους 5.000 του Αστυαγη και νίκησε το ιππικό που απέμεινε. Στην συνέχεια έγινε η Μάχη των Περσικών Συνόρων, όπου με 50.000 στρατό και 100 άρματα νίκησε τον στρατό του Αστυαγη που ήταν 150.000 άνδρες και 3.000 περίπου άρματα. Επίσης το 547π.Χ. νίκησε στην Μάχη της Πτεριας όπου ο Κύρος είχε 20.000 άνδρες, ενώ ο Κροίσος είχε πάνω από 90.000 στρατό. Επιπλέον το ίδιο έτος νίκησε στην Μάχη της Θυμπρας ο Κροίσος είχε 150.000 στρατό και 200 άρματα και ο Κύρος 60.000 στρατό και 500 άρματα. Στην συνέχεια το 546π.Χ. κατέλαβε τις Σάρδεις. Τέλος το 539π.Χ. έγινε η μάχη της Οπις όπου κέρδισε ένα μεγάλο Βαβυλωνιακό στρατεύμα με λιγότερες δυνάμεις, και μετά πολιορκισε λίγο την Βαβυλώνα και μπήκε ως απελευθερωτής, και εκτέλεσε τον βασιλιά Ναβονιδη. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 530π.Χ. πριν πεθάνει έδωσε μάχη ενάντια στους Μασσαγετες όπου αιχμαλώτισε ένα στράτευμα χωρίς να χάσει κανέναν, αλλά στην επόμενη μάχη το 529π.Χ. πέθανε. Η πολιτική ήταν επιεικείς στους λαούς που είχε μια πρώτη ανεξιθρησκεία ενώ δεν κατέστρεψε πόλεις η έσφαξε μαζικά αμάχους.
Έτσι ο Κύρος έφτιαξε την Πρώτη Παγκόσμια αυτοκρατορία, πριν από τους Έλληνες και τους Ρωμαίους. Η στρατηγική του Κύρου ήταν ότι βασίστηκε στο ιππικό, στους τοξότες, στους Αθάνατους και στα άρματα έκανε επιθέσεις, ελιγμούς, παραπλανητικές υποχωρήσεις και το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Μέχρι και σήμερα ο Κύρος Β ο Μέγας αποτελεί έναν από τους έξι κορυφαίους στρατηγούς και στρατηλάτες στην ιστορία (μετά τον Μέγα Αλέξανδρο, τον Τσεγκινς Χαν, τον Αννίβα τον Κατακτητή, τον Ιούλιο Καίσαρα και τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη). Δεν βασίστηκε ποτέ σε αριθμητική υπεροχή, ούτε στο ελαφρύ πεζικό, στους μισθοφόρους και γενικότερα τις εφεδρείες κάτι το οποίο οι επόμενοι Πέρσες βασιλείς έκαναν.
Η Περσική αυτοκρατορία από τον Καμβύση στον Δαρείο τον Α
Ο Καμβύσης ο Β (555π.Χ. – 522π.Χ.) ήταν ο διάδοχος του Κύρου του Β του Μέγα. Από μικρή ηλικία εκπαιδεύτηκε να γίνει βασιλιάς, μάλιστα το 538π.Χ. ο Κύρος έκανε τον Καμβύση συνδιοικητη της Βαβυλώνας. Κατά το 529π.Χ. που πέθανε ο πατέρας του στην μάχη, ο Καμβύσης έγινε βασιλιάς και εκστράτευσε εναντίον των Μασσαγετων, όπου τους νίκησε. Κατά το 525π.Χ. εισβάλει στην Κύπρο και στην Αίγυπτο όπου μέσα σε μερικούς μήνες κατακτά όλα τα εδάφη και στέφεται Φαραώ της Αιγύπτο. Μάλιστα στην αποφασιστική μάχη στο Πελουσιο, οι Αιγύπτιοι είχαν 50.000 νεκρούς ενώ οι Πέρσες μόνο 7.000 νεκρούς. Τότε στην Αίγυπτο όμως ο Καμβύσης θα διατάξει την μαζική θανάτωση 30.000 άοπλων Αιγυπτίων, ένα από τα πιο μεγάλα εγκλήματα της Αρχαιότητας. Με αυτό που έκανε έδειξε ξεκάθαρα ότι η Περσική αυτοκρατορία από εκείνη την στιγμή δεν θα έκανε την πολιτική του πατέρα του. Το επόμενο έτος έκανε εκστρατεία εναντίον της Αιθιοπίας, την οποία όμως ο Καμβύσης την παράτησε λόγω προβλημάτων ανεφοδιασμού. Μετά λέγεται ότι χάθηκαν 50.000 Πέρσες στρατιώτες από μια αμμοθύελλα κατά την εκστρατεία, ωστόσο πιθανό είναι να πέθαναν από μαζική εξέγερση των Αιγυπτίων, ο Καμβύσης να κέρδισε μετά και να έκανε το έγκλημα του. Ο θάνατος θα έβρισκε νωρίς τον Καμβύση, καθώς το 522π.Χ. πέθανε (δολοφονία η ατύχημα) κάτω από περίεργες συνθήκες στην Συρία, όταν πήγε προς την Βαβυλώνα για να αντιμετωπίσει μια εξέγερση. Ήταν μεγάλος βασιλιάς και στρατηγός που συνέχισε τις κατακτήσεις των Περσών, όμως ήταν σκληρός και αυστηρός σε αντίθεση με τον πατέρα του, τον Κύρο τον Β τον Μέγα.
Σε αυτό το σημείο η Περσική αυτοκρατορία πέρασε την πρώτη της μεγάλη κρίση, καθώς παραλίγο να κοπεί σε κομμάτια λόγο προβλημάτων διαδοχής. Καθώς ο Δαρείος ο Α δεν ήταν εγγονός του Κύρου του Β, αλλά ήταν ξάδελφος του Καμβύση του Β. Ο Δαρείος ο Α ο Μέγας (550π.Χ. – 486π.Χ.), συνέχισε την βασιλική Περσική νοοτροπία του Κύρου του Β του Μέγα και του Καμβύση του Β, που ήταν η ενότητα και η επέκταση των κτήσεων της αυτοκρατορίας. Διαδέχθηκε τον Καμβύση τον Β το 522π.Χ. ενώ σκότωσε τον άμεσο διάδοχο του θρόνου, επίσης ήταν ξάδελφος του Καμβύση. Όταν ανέβηκε στον θρόνο αντιμετώπισε αρκετές εξεγέρσεις σε διάφορες περιοχές της Αιγύπτου και στην Βαβυλώνα, όμως τις κατέπνιξε όλες, μάλιστα κέρδισε πάνω από 15 μάχες και στην μεγαλύτερη καταστολή σκότωσε πάνω από 50.000 επαναστάτες. Κατά το 518π.Χ. θα ξανά καταλάβει την Αίγυπτο μέσα σε μερικούς μήνες, ενώ το 517π.Χ. μέχρι και το 515π.Χ. κατέκτησε εδάφη στην Κεντρική Ασία και νίκησε μέχρι και Ινδικές φυλές, φτάνοντας μέχρι και την Βορειοδυτική Ινδία.
Το σκεπτικό του Δαρείου απλό, τα στρατεύματα του να κινούνται ταχύτατα, να πειθαρχεί στις εντολές κάτω από αυστηρότητα και να μην δείχνουν έλεος. Η βάση του στρατού του ήταν οι Αθάνατοι, το βαρύ και ελαφρύ Περσικό ιππικό και οι τοξότες. Μετέπειτα κατά το 513π.Χ. έκανε εκστρατεία εναντίον των Σκυθών με πάνω από 120.000 περίπου στρατό και υπέταξε την Θράκη και αρκετές περιοχές στα Βαλκάνια φτάνοντας μέχρι την Κριμαία και τον Καύκασο. Ωστόσο δεν κατάφερε ποτέ να υποτάξει εντελώς τους Σκύθες παρόλου που τους κέρδισε. Κατά το 499π.Χ. ξεσπά η Ιωνική Επανάσταση, όπου μέχρι το 493π.Χ. οι στρατηγοί του Δαρείου κατέπνιξαν την επανάσταση και θα αποτελούσε αφορμή για την Πρώτη Περσική Εισβολή η οποία απέτυχε και στις δύο αποστολές της. Τέλος ο Δαρείος αναδιοργάνωσε όλες τις Σατραπείες, έπαιρνε πάνω από 400 τόνους ασήμι και όχι μόνο σε φόρους και οργάνωσε μια ισχυρή διοίκηση και οικονομία. Το 486π.Χ. ο Δαρείος πέθανε από αρρώστια μην προλαβαίνοντας να ξανά εισβάλει στην Ελλάδα και ξεσπά τότε επανάσταση στην Αίγυπτο.
Η Περσική Αυτοκρατορία και οι Περσικοί Πόλεμοι
Η πρώτη ουσιαστική και ευρεία σύγκρουση αυτού που σήμερα αποκαλούμε Δύση και Ανατολή έγινε με τους Περσικούς Πολέμους. Οι Περσικές εισβολές έγιναν με αφορμή την Ιωνική Επανάσταση, όμως ο πραγματικός λόγος ήταν η επέκταση της Περσικής αυτοκρατορίας Δυτικά προς την Ευρώπη. Από το 493π.Χ. μέχρι και το 479π.Χ. οι Πέρσες έκαναν εισβολές στους Έλληνες ενώ από το 470π.Χ. μέχρι και το 449π.Χ. ήρθε η αντεπίθεση των Ελλήνων. Είναι πασίγνωστες διεθνώς οι μάχες του Μαραθώνα, των Θερμοπυλών, της Σαλαμίνας και των Πλαταιών.
Στην Μάχη του Μαραθώνα το 490π.Χ. 40.000 περίπου Πέρσες αντιμετώπισαν 11.000 Έλληνες υπό τις διαταγές του Μιλτιάδη. Το αποτέλεσμα ήταν οι Πέρσες να έχουν περίπου 6.000 νεκρούς και μερικές χιλιάδες ακόμα τραυματίες ενώ οι Έλληνες είχαν 500 νεκρούς και τραυματίες μαζί. Δέκα χρόνια αργότερα ο Ξέρξης εισέβαλε με την μεγαλύτερη στρατιά που συγκεντρώθηκε ποτέ στον Αρχαίο κόσμο. Ο Ξέρξης έκανε προετοιμασία τεσσάρων ετών και συγκέντρωσε 250.000 με 300.000 στρατό και τουλάχιστον 1.200 πολεμικά πλοία για να εισβάλει. Ο στρατός περιλάμβανε Πέρσες, Μήδους, Σάκες, Ινδούς, Αιγύπτιους, Αιθίοπες, Φοίνικες, Έλληνες υποτελείς και άλλους από 30 ακόμα διαφορετικούς λαούς. Απέναντι τους οι Έλληνες με αρχηγό τον Βασιλιά της Σπάρτης, Λεωνίδα συγκέντρωσαν περίπου 7.000 άνδρες, με πρώτους στην κορυφή τους 300 Σπαρτιάτες. Ο Ξέρξης κέρδισε την μάχη, εξαιτίας της προδοσίας του Εφιάλτη, αλλά ήταν μια νίκη με απώλειες. Συνολικά οι Έλληνες είχαν περίπου 2.000 νεκρούς (μέσα σε αυτούς οι 300 Σπαρτιάτες και οι 700 Θεσπιείς) ενώ οι Πέρσες είχαν 20.000 νεκρούς, 10.000 περίπου τραυματίες, και ανάμεσα στους νεκρούς ήταν δύο αδελφοί του Ξέρξη. Όμως οι τεράστιες απώλειες ήρθαν τόσο στην Σαλαμίνα όσο και στις Πλαταιές, που ήταν ξεκάθαρες Ελληνικές νίκες. Τουλάχιστον 900 πλοία του Ξέρξη πολέμησαν ενάντια σε 350 Ελληνικά πλοία, το αποτέλεσμα ήταν νίκη της στρατηγικής του Θεμιστοκλή, οι Έλληνες είχαν μόλις 50 χαμένα πλοία ενώ οι Πέρσες είχαν απώλειες που μετρούσαν 250 πλοία. Τέλος στις Πλαταιές οι Πέρσες είχαν 130.000 περίπου στρατό με αρχηγό τον Μαρδόνιο ενώ οι Έλληνες ήταν 40.000 περίπου , ανάμεσα τους 10.000 Σπαρτιάτες, και αρχηγός των Ελλήνων ήταν ο Παυσανίας από την Σπάρτη.
Το αποτέλεσμα ήταν 80.000 Πέρσες νεκροί και πάνω από 20.000 τραυματίες ενώ οι Έλληνες είχαν 7.000 νεκρούς και 4.000 τραυματίες περίπου. Το αποτέλεσμα ήταν τόσο η ανάδειξη της Σπάρτης και της Αθήνας, ως τις μεγαλύτερες τότε δυνάμεις της Αρχαίας Ελλάδας. Και οι Πέρσες δεν έφυγαν απλά από την Ελλάδα, αλλά για ένα διάστημα έχασαν τα παράλια της Μικράς Ασίας ενώ σταδιακά θα άρχιζε η παρακμή της Περσικής αυτοκρατορίας. Μάλιστα οι Έλληνες βοήθησαν τους Αιγύπτιους να εξεγερθούν εναντίον των Περσών, και για ένα διάστημα κατάφεραν να γίνουν ξανά ανεξάρτητοι πριν οι Πέρσες τους ξανά καταλάβουν και τους κάνουν μέρος της αυτοκρατορίας πάλι.
H Θρησκεία στην Περσική Αυτοκρατορία
Η Περσική αυτοκρατορία ήταν υπέρ της ανεξιθρησκείας με πρώτους νόμους από τον Κύρο Β τον Μέγα, με δύο προυποθέσεις τον φόρο και την υποτέλεια στον Πέρση Βασιλιά και τον τυπικό σεβασμό απέναντι στον Ζωροαστρισμό. Ο Ζωροαστρισμός ιδρύθηκε περί το 1000π.Χ., και επικράτησε στην Περσική αυτοκρατορία με Κρατική υποστήριξη. Ο Ζωροαστρισμός παρουσιάζει ομοιότητες με τον Ινδουισμό της Βεδικης περιόδου, όπως π.χ. την πυρολατρεια και τον σεβασμό προς τις δυνάμεις της φύσης. Ιδρυτής του ο Ζωροαστρης όπου και από εκεί πήρε το όνομα του. Τα βασικά πιστεύω του ήταν η αιώνια μάχη του Καλού και του Κακού, μέσω του Καλού θεού του Αχουρα Μάζντα και του Κακού θεού Αριμαν. Μετά υπάρχει η θεά Anahita η οποία είναι η θέα των υδάτων και της γης. Τελευταίος θεός είναι ο Mithra (θεός Ήλιος) ο οποίος δίνει το φως και την ζωή στους ανθρώπους και την δόξα στους Πέρσες βασιλείς. Ο θεός Mithra παίζει το ρόλο του μεσολαβητή μεταξύ του θεού Αχουρα Μάζντα και των ανθρώπων, να σημειωθεί ότι αργότερα επικράτησε και έγινε Μιθραϊσμός. Ο Ζωροάστρης ήταν ο ιδρυτής της θρησκείας του Ζωροαστρισμού. Μελετητές διαφωνούν για το πότε έζησε, ωστόσο το πιθανότερο να έζησε το 1000π.Χ. Αν και δεν γνωρίζουμε πολλά για την ζωή του, ωστόσο είναι ο εμπνευστής του Ζωροαστρισμού που είχε ως κεντρικό σύνθημα καλές σκέψεις, καλά λόγια και τις καλές πράξεις. Οι βασικές πηγές για αυτόν είναι από την Αβεστα (ιερά κείμενα του Ζωροαστρισμού) και οι Αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι συγγραφείς, όπως ο Ξάνθος ο Λύδος (5ος αιώνας π.Χ.), ο Πλάτωνας (427π.Χ. – 347π.Χ.), ο Ηρακλείδης (390π.Χ. – 310π.Χ.), ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (23μ.Χ. – 79μ.Χ.), ο Πλούταρχος (50μ.Χ. – 130μ.Χ.), ο Λουκιανός (125μ.Χ. – 180μ.Χ.), ο Κλήμης της Αλεξάνδρειας (150μ.Χ. – 215μ.Χ.), ο Διογένης ο Λαέρτιος (180μ.Χ. – 240μ.Χ.) και άλλες πηγές. Να σημειωθεί ότι εξακολουθεί να είναι μυστήρια προσωπικότητα όμως αποτελεί τομή στην ιστορία της θρησκείας, μιας και θεωρήθηκε προφήτης στον Μανιχαϊσμό και θεωρείται ιερό πρόσωπο στην Μπαχάι Πίστη ενώ οι διδασκαλίες του επηρέασαν τους Πυθαγόρειους, τον Νεοπλατωνισμό και τον Γνωστικισμό.
Η Οικονομία της Περσικής αυτοκρατορίας
Οι Πέρσες έλεγχαν όλους τους σημαντικούς εμπορικούς δρόμους της εποχής. Από την Μαύρη θάλασσα μέχρι και την Ανατολική Μεσόγειο ήταν σχεδόν μόνοι τους. Μάλιστα υπήρχαν μεγάλοι Εβραίοι και Φοίνικες έμποροι που έκαναν χρυσές δουλειές στην Περσική αυτοκρατορία. Παρά το εμπόριο, τα βασικότερα έσοδα της αυτοκρατορίας περιλάμβαναν τον πρωτογενή τομέα παραγωγής και τον οργανωμένο φορολογικό σύστημα. Οι Πέρσες έχοντας και δικό τους νόμισμα, μπορούσαν να κάνουν μια πιο σταθερή νομισματική πολιτική. Η οποία βέβαια σε περιόδους πολέμων και εξεγέρσεων αντιμετώπιζε προβλήματα. Ο εκάστοτε Μεγάλος Πέρσης βασιλιάς έβαζε και δασμούς στα εμπορικά προιόντα αυξάνοντας έτσι τα έσοδα των ταμείων. Έτσι ουσιαστικά υπήρχε μια κρατικού τύπου οικονομία που βασίζονταν στους φόρους και στους δασμούς, παρά σε έναν τρόπο ιδιαίτερης παραγωγής, άσχετα που υπήρχε ένας τεράστιος πλούτος προιόντων. Ο μέσος Πέρσης έτρωγε καθημερινά κρέας, γιόρταζε τα γενέθλια και πήγαινε αφιερώματα για τον βασιλιά. Κάτι που υποδηλώνει ότι οι Πέρσες σε γενικές γραμμές ζούσαν καλά ακόμα και οι απλοί πολίτες, εις βάρος όμως άλλων λαών όπως οι Βαβυλώνιοι και άλλοι, που δυσκολεύονταν να έχουν το κρέας στην καθημερινή διατροφή τους. Καθώς θεωρούνταν μια μορφή πολυτέλειας όπως και τα ταξίδια. Τα μεγαλύτερα έξοδα της αυτοκρατορίας, είχαν να κάνουν με την Βασιλική αυλή, την διοίκηση, τους ναούς και τον Περσικό αυτοκρατορικό στρατό και στόλο.
Η κληρονομία της Περσικής αυτοκρατορίας
Η κληρονομιά στην νοοτροπία των Περσών ως λαό, είναι μοναδική. Δεν είναι τυχαίο ότι η Περσία είχε πάνω από 7 διαφορετικές αυτοκρατορικές δυναστείες, με την τελευταία να λήγει μόλις το 1979 με την Ισλαμική Επανάσταση. Το αυτοκρατορικό Ιρανικό πλαίσιο είναι διαχρονικό και ο μέσος Ιρανός είναι περήφανος για αυτό. Αν δεν υπήρχε η πρώτη αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών, ίσως να μην είχαν γίνει τέτοιες γενικά πετυχημένες Περσικές αυτοκρατορικές δυναστείες. Το γεγονός ότι η κληρονομιά της είναι ιδιαίτερη, φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο Μέγας Αλέξανδρος που την κατέκτησε, επηρεάστηκε και εκείνος από τον Περσικό πολιτισμό. Για αυτό άλλωστε ο Αλέξανδρος έκανε ομαδικούς γάμους ανάμεσα στους στρατηγούς του και σε Περσίδες.
Τέλος η Περσική αυτοκρατορία της Δυναστείας των Αχαιμενιδών, άφησε παρακαταθήκη ως την πρώτη Παγκόσμια αυτοκρατορία. Την πρώτη ουσιαστική Παγκοσμιοποίηση, την πρώτη ανεξιθρησκεία σε πολλούς λαούς κάτω από μια ηγεσία. Την ανάπτυξη του εμπορίου και της τεχνολογίας της εποχής, μέσω των υποδομών και του τρόπου διοίκησης με το σύστημα των σατραπειών. Τόσο Περσικές αυτοκρατορίες, όσο και οι Άραβες, Έλληνες και Ρωμαίοι επηρεάστηκαν λιγότερο ή περισσότερο από την Περσική αυτοκρατορία. Που αν κράτησε μόλις 220 χρόνια, άφησε ένα μόνιμο αποτύπωμα στην Παγκόσμια Ιστορία, μένοντας γνωστή ως τον μεγάλο αντίπαλο της μήτρας του Δυτικού πολιτισμού: της Αρχαίας Ελλάδας.
Βιβλιογραφία
1) Ηροδότου Ιστορίαι, Ηρόδοτος, Τόμος Α, National Geographic (2013)
2) Ηροδότου Ιστορίαι, Ηρόδοτος, Τόμος Β, National Geographic (2013)
3) Θουκυδίδη Ιστορία, Θουκυδίδης, Εκδόσεις Πόλις (2013)
4) Μέγας Αλέξανδρος ο Άνθρωπος Φαινόμενο, Πρώτος Τόμος, Σαράντος Καργάκος, Εκδόσεις Περί Τεχνών (2015)
5) Ιράν, Βαλλιανάτος Σ & Βασιλάκη Α, Εκδόσεις Παπαζήση (2014)
6) Ιστορικός Άτλας των Αυτοκρατοριών, Farrington Karen, Εκδόσεις Σαββάλας, 2005
