Η Τουρκική λαίλαπα στην Μικρά Ασία: Η Άλωση της Καισαρείας

Γράφει ο Ηλίας Αναγνωστάκης

H φοβερη αλωση και καταστροφή της Καισαρειας, της φημισμένης Καππαδοκικης Μητρόπολης, από τους Τουρκομανους των Εμιρηδων Santuk και Afsin κατά πασα πιθανοτητα στα τελη Ιουνιου/αρχες Ιουλιου 1067.

Πραγματι, ηδη από το 1064, με την αλωση του Ανιου, το ΒΑ συνορο της Αυτοκρατοριας βρισκοταν υπο καταρρευση, ενώ ηδη οι πρωτοεμφανιζόμενοι (από το 1062) στην Συρια Τουρκομανοι του δραστηριου Εμιρη Afsin “κατεστρεφαν τα παντα” (Ματθαιος Εδεσσης 45-9) και απειλουσαν ολο τον νοτιο τομεα του Μικρασιατικου συνορου ( Αντιοχεια, Εδεσσα, Ιεραπολις (Manbij), Αδανα, Ταρσος). Οι Σελτζούκοι ομως, μαζι με στιφη Τουρκομανων σε μια τρομερη επιδρομή που κρατησε 8(!) μηνες (Δεκέμβριος 1066-Ιουλιος 1067) επεδραμαν στο κεντρικο τομεα, ισοπεδώνοντας τα παντα, καιγοντας χωρια, λεηλατώντας επαύλεις και μοναστηρια, εκτελώντας μοναχους, και αρπαζοντας χιλιαδες αιχμαλωτους και ζωα σαν λεια.

Η Αυτοκρατορικη αμυνα μετα την απιστευτη πολιτικη του ανεκδιηγητου Κων/νου Ι΄Δουκα βρισκοταν σε χαλια, αν όχι τραγικη κατασταση, αφου οι οικονομικες περικοπες και το εν γενει αντιστρατιωτικο πνευμα ειχαν σαρωσει το στράτευμα, που ηταν ηδη αποδυναμωμενο από τον τραγικο εμφυλιο πολεμο του 1057. Η κατασταση ηταν τετοια, ώστε ο Ατταλειατης να τραβάει τα μαλλια του γιατι “Οι στρατιώτες δεν ηταν τοσοι οσοι επρεπε να είναι, οι στρατιωτικοι καταλογοι ηταν αλαλούμ, τα οπλα και οι σημαιες τους ηταν της πλακας, ενώ οι καλυτεροι στρατιώτες ειτε αποστρατευοταν για να γινουν…δικηγοροι και γραφεις, ειτε πηγαιναν απλα στα σπιτια τους, αφου ο Αυτοκρατορας δεν “πληρωνε” ενώ ακόμα και ο “ειρηνιστής” Ψελλός διαμαρτυρόταν ότι ο Αυτοκράτορας το είχε…παραξηλωσει στις περικοπές του Στρατού.

Οι μονοι βασικα που πληρωνονταν και μαλιστα ακριβα, ηταν οι περιπου 8.000 Νορμανδοι, που με τους ηγετες τους Herve Φραγκοπουλο, Robert Krispin και Rimbault εκαναν ότι μπορουσαν , αλλα μαλλον αυτό δεν ηταν αρκετο, γιατι ηταν διεσπαρμένοι σε “Ταγματα” των 500-1000 ανδρων σε μια τεραστια εκταση 150.000 τ.χλμ, από την Τραπεζουντα μεχρι την Συρια, και φυσικα δεν μπορουσαν να είναι παντου. Τα χειροτερα όμως δεν ειχαν ελθει ακομη…

Τον Ιουνιο του 1067, οι προναφερομενοι εμίρηδες με τα στρατεύματα τους (περιπου 15.000 ανδρες) μαζι με ένα στιφος από νεοφερμένους Τουρκομανους Yavgiyya υπο τις διαταγες του κοντοστουπη νεαρου Εμιρη Χρυσοσκουλου, (Xtric) επεπεσαν σαν ακριδες πανω στην Καισαρεια, της οποιας τα τειχη ηταν σε ασχημη κατασταση μετα από παραμεληση ετων, ενώ η φρουρα της δεν φαινεται να ηταν ιδιαιτερα μεγαλη. Μετα από συντομη πολιορκια, η πολη επεσε, και ακολουθησε ένα οργιο σφαγης, που συνεχιστηκε ακομα και μεσα στην ιδια την Μητροπολη του Μεγαλου Βασιλειου, έναν πραγματι περικαλλή ναο, (από τον οποιο δεν σωζεται σημερα ουτε πετρα, ενώ ο Ιππόδρομος της πολεως κειτοταν σε ερειπια οταν οι πρωτοι Σταυροφοροι εφτασαν στην πολη, το 1097).

Οι Τουρκοι ηταν τοσο μανιασμένοι, ώστε έσφαξαν ανθρωπους και ζωα μεσα στον Ναο, ενώ προσπαθησαν να συλησουν και το σκηνωμα του Αγιου, που ειχε κτερισματα αμυθητης αξιας. Ηταν όμως τοσο γερα κτισμενο, που καταφεραν να παρουν μονο τα στολιδια που βρισκοταν στα προθυρα της λαρνακος, αλλα δεν μπορεσαν να προχωρησουν περισσοτερο. Εφυγαν απρακτοι, αλλα με κολοσσιαια λεια από χρυσο, ασημι, γουνες, αιχμαλωτους και ζωα, ενώ ηταν φανερο πλεον οτι η Αυτοκρατορικη αμυνα ηταν για τα μπαζα, αφου δεν λεηλατουταν πλεον μονο η μακρινη Αρμενια η τα υψιπεδα της Συριας, αλλα κανονικα Ελληνικα εδάφη, όπως ηταν η Καππαδοκια, ενώ σύντομα θα έπαιρνε σειρά η Γαλατία, Ονωριαδα, Παφλαγονία, Λυκαονια και ακόμα χειρότερα, η Φρυγία.