του Νικολάου Π. Παππά, Πολιτικού Επιστήμονος
Πώς δύο ρωμαϊκά πλοία που διατηρήθηκαν επί σχεδόν 2.000 χρόνια καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου; Πρόκειται για μια πραγματικά θλιβερή ιστορία η οποία έλαβε χώρα πριν από 80 χρόνια.
Τα πλοία αυτά κατασκευάστηκαν από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Καλιγούλα τον 1ο αιώνα μ.Χ. και έμοιαζαν με πλωτά ανάκτορα. Βρέθηκαν στη λίμνη Νέμι και χαρακτηρίζονται από τους αρχαιολόγους ως πολυτελή «γιοτ» (με σημερινούς όρους). Τα πλοία ανακαλύφθηκαν από τους αρχαιολόγους το 1929.
Η ανεύρεση των πλοίων
Η λίμνη είχε προκαλέσει από καιρό το ενδιαφέρον του του δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι, καθώς γνώριζε για τον «θρύλο» των χαμένων «πλοίων των οργίων». Έτσι έδωσε εντολή για αποξήρανση της Νέμι και όταν το νερό απομακρύνθηκε αποκαλύφθηκαν οι σκελετοί των δύο σκαφών αλλά και μεγάλη ποσότητα αντικειμένων. Ο Μουσολίνι, αφού ανακτήθηκαν εκατοντάδες αρχαία αγγεία που βρέθηκαν στο σημείο, έδωσε στη συνέχεια εντολή να δημιουργηθεί ένα πολυτελές μουσείο αφιερωμένο στα πλοία και την ιστορία τους.
Πώς ήταν τα πλοία αυτά;
Όπως διαβάζουμε σε άρθρο στην Huffington Post (του Κώστα Μαυραγάνη, με πηγή του άρθρο του history.com) “επρόκειτο για πλωτά παλάτια, διακοσμημένα με χρυσό, μάρμαρο και μωσαϊκά, και πολυτελείς εγκαταστάσεις. Λέγεται πως τα πανιά τους ήταν φτιαγμένα από μωβ μετάξι και οι πλώρες τους ήταν πολυτελώς διακοσμημένες. Θεωρείται ότι πιθανότατα οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες περιλάμβαναν όργια, για τα οποία ήταν γνωστός άλλωστε ο Καλιγούλας“.
Η καταστροφή
Το 1944 ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρισκόταν ήδη στο 5ο του έτος και είχε ακόμη μέλλον. Στην Ιταλία ήδη από το 1943 ο Μουσολίνι είχε ανατραπεί και οι Γερμανοί είχαν καταλάβει τη βόρεια Ιταλία, ενώ η νότια Ιταλία ελεγχόταν από τους συμμάχους. Ο πόλεμος αυτός είχε προκαλέσει πολλές καταστροφές αρχαιοτήτων και στην Ιταλία ανάμεσα στα “θύματα” ήταν και τα διάσημα ναυάγια. Τη νύχτα της 31ης Μαΐου το μουσείο χτυπήθηκε από τον στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών. Το γερμανικό πυροβολικό που ήταν ο βασικός στόχος καταστράφηκε, αλλά η φωτιά κάλυψε ολόκληρο το μουσείο και τα πλοία. Τα πολύτιμα πλοία και οι θησαυροί τους χάθηκαν για πάντα.
Επίλογος
Αυτό που είχε καταφέρει η ίδια η φύση, να προστατέψει τα ρωμαϊκά πλοία, δεν κατάφεραν να κάνουν οι άνθρωποι και σκληρότητα του πολέμου κατέστρεψε για πάντα αυτά τα όμορφα πλοία. Σήμερα υπάρχει ο Σύλλογος Dianae Lacus (Lake of Diana Association) που στόχο έχει τη διατήρηση των ιστορικών θησαυρών της λίμνης Νέμι. Ένας από τους βασικούς στόχους του συλλόγου (που δημιουργήθηκε το 1995) είναι η κατασκευή ενός πλήρους μεγέθους αντιγράφου του πλοίου Prima Nave.
Το 2017 αποφασίστηκε να γίνουν νέες έρευνες στην περιοχή καθώς ψαράδες ανέφεραν ότι πολλές φορές στα δίχτυα τους έπιαναν ρωμαϊκά αντικείμενα. Ο Αλμπέρτο Μπερτούτσι, τοπικός δήμαρχος, είπε μάλιστα ότι «Ξέρουμε από έγγραφα του 15ου αιώνα ότι ένα από τα σκάφη είχε βουλιάξει σε μια περιοχή της λίμνης η οποία ήταν άλλη από αυτήν όπου βρέθηκαν τα άλλα δύο κατά την περίοδο των φασιστών». Γι’ αυτό έγιναν προσπάθειες για να βρεθεί κάτι άλλο στη λίμνη, χωρίς εξ όσων γνωρίζουμε να βρέθηκε ακόμη κάτι.
Πηγές:
–https://www.ancient-origins.net/history/two-roman-ships-were-lost-wwii-what-destroyed-floating-palaces-emperor-caligula-007756
–https://www.huffingtonpost.gr/2017/04/06/eidhseis-diethnes-arxaiologia-italia-ereynes-gia-to-xameno-polyteles-ploio-twn-orgiwn-tou-kaligoula-nemi_n_15843728.html
–https://www.telegraph.co.uk/news/2017/04/03/italy-hunts-emperor-caligulas-long-lost-third-pleasure-ship/