Κωνσταντίνος Χ. Αναγνώστου
5ο Διεπιστημονικό Συνέδριο Φιλοσοφία και Κοσμολογία: Αφιέρωμα στα 2400 χρόνια από την γέννηση του Αριστοτέλη: Τόμος Πρακτικών – Διεθνής Επιστημονική Εταιρεία Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας, Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι ο Αριστοτελισμός στο Βυζάντιο. Με τον όρο Αριστοτελισμός νοούνται κυρίως δύο σημασίες. Πρώτον νοείται η παράδοση της Σχολής που ίδρυσε ο ίδιος ο Αριστοτέλης, δηλαδή της Περιπατητικής Σχολής, η οποία διετηρήθη ως αυτοτελώς οργανωμένη Σχολή μέχρι τον 4ο μ.Χ. αιώνα, οπότε και απερροφήθη από την Πλατωνική Ακαδημία της Αθήνας και της Αλεξανδρείας. Δεύτερον ως Αριστοτελισμός
νοείται η σαφής παραδοχή Αριστοτελικών θεωριών από άλλους φιλοσόφους μετά τον 4ο μ.Χ. αιώνα (Εγκυκλοπαιδεία Πάπυρος-Larousse-Britannica, έκδ. 2006, s.v. «Αριστοτελισμός»). Με αυτή την δεύτερη σημασία νοείται ο Αριστοτελισμός στην παρούσα εργασία.
Από την άλλη πλευρά η Βυζαντινή Φιλοσοφία είναι η Φιλοσοφία, η οποία έχει αφετηρία της τον 6ο αιώνα μ.Χ. και στρέφεται γύρω από την Χριστιανική θρησκεία (Βασίλειος Τατάκης, 1977, σ. 24). Ο 6ος αιώνας αποτελεί αφετηρία, κυρίως διότι ο Ιουστινιανός έκλεισε τις Φιλοσοφικές Σχολές το 529 μ.Χ. Από τα Φιλοσοφικά ρεύματα της αρχαιότητος ο Πλατωνισμός και ο Αριστοτελισμός κατάφεραν να επιβιώσουν και να ασκήσουν την
μεγαλύτερη επίδραση στην Βυζαντινή Φιλοσοφία (Χέρμπερτ Χούνγκερ, 1987, σ. 50). Μεταξύ των έργων του Αριστοτέλους και του Πλάτωνος μεγαλύτερη επίδραση ήσκησε ο Πλάτων, καθώς και ο Νεοπλατωνισμός.
Η παρούσα εργασία μας χωρίζεται σε τρία κεφάλαια. Στα πρώτα δύο κεφάλαια θα εξετάσουμε τους Βυζαντινούς Φιλοσόφους που είτε επηρεάσθησαν από την Φιλοσοφία του Αριστοτέλους, είτε εδέχθησαν ορισμένες θεωρίες του, είτε τέλος εσχολίασαν έργα του, στο μεν πρώτο κεφάλαιο από τον 6ο αι. μ.Χ. έως τον 8ο, στο δε δεύτερο από τον 9ο αι. μ.Χ. έως τον 15ο. Στο τρίτο κεφάλαιο θα επικεντρωθούμε στην σχέση του Αριστοτελισμού με την Βυζαντινή Φιλοσοφία και στο κατά πόσον ο Αριστοτελισμός στο Βυζάντιο υπηρετούσε τον Χριστιανισμό.
