57 χρὀνια κλείνουν σήμερα απ᾽ την κοίμηση του Φώτη Κόντογλου. Ένας λόγος μικρό μνημόσυνο στον δάσκαλο είναι πρέπων θαρρώ.
Ο Κόντογλου πάλεψε με πολλά στη ζωη του· την προσφυγιά, την ξενιτία, την πείνα της Κατοχής, με την εγκατάλειψη των φίλων, με πολλά. Αγάπησε πολλά και αγωνίστηκε για πολλά. Άνθρωπος σύγχρονος και αρχαίος μαζί. Με τα δύο του πόδια να πατούν ταυτόχρονα στους θησαυρούς του παρελθόντος και στην σύγχρονη δημιουργία των καιρών του. Μπήκε σε ωκεανούς βαθιούς. Ανέβηκε κύματα, κατέβηκε σε βυθούς λύπης, πικράθηκε, απογοητεύτηκε, δοξάστηκε, αγαπήθηκε και μισήθηκε απο πολλούς καθώς είναι η μοίρα όσων αγαπούν.
Πέτυχε πολλά από όσα είχε στο νού και στην καρδιά του. Σε άλλα αστόχησε. Άνθρωπος ήτανε κι αυτός, πώς αλλιώς. Ήταν αυτός που πέτυχε την αναβίωση της βυζαντινής ζωγραφικής παράδοσης στην εκκλησιαστική ζωγραφική αλλά απέτυχε να πείσει τους σύγχρονούς του ζωγράφους πως η εικαστική αυτή γλώσσα έχει θέση στο σύγχρονο εικαστικό γίγνεσθαι. Μέσα στην πίκρα του έγινε σκληρὀς και, όπως λέγει κι ο ίδιος στον εκ Σπάρτης μαθητή του Μαυρικάκη, έγινε σαν τα θηρία για να μπορέσει να επαναφέρει την βυζαντινή ζωγραφική.
Άφησε πίσω του κληρονομιά μεγάλη, μια πολύ προσωπική ζωγραφική με ιδιαίτερο χαρακτήρα.
Δυστυχώς πολλοί των μαθητών του απολυτοποίησαν το κάλεσμά του για επιστροφή στην παράδοση, το πήραν κυριολεκτικά και σταμάτησαν την δημιουργική γραφή επαναλαμβάνοντας φωτοτυπικά εικόνες του παρελθόντος.
Ο Κόντογλου δεν το ήθελε αυτό. Εκείνος ηθελε να συνεχιστεί η εκκλησιαστική ζωγραφική από το σημείο που είχε μείνει, δηλαδή απο την μεταβυζαντινή της φάση και να μείνει ζώσα και δημιουργική.
Κάποιοι λίγοι μαθητες του συνέχισαν την δημιουργική διαδρομή του. Άλλος λιγότερο άλλος περισσότερο. Το ζήτημα εἰναι πώς πέτυχε, μαζί με μερικούς ακόμα εικονογράφους των καιρών του σε άλλα μέρη του κόσμου, το ακατόρθωτο και σήμερα ο κόσμος όλος τιμά την βυζαντινή ζωγραφική και υπάρχει διάλογος για το πως της συνέχισής της.
Ας αναπαύεται η ψυχούλα του εκεί που βρισκεται
Φωτογραφία: Φώτης Κόντογλου, Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 50χ70 εκ.
Πηγή: Facebook
