Μιχάλης Κορδώσης, Ομότιμος Καθηγητής Ιστορικής Γεωγραφίας, Παν/μιο Ιωαννίνων
Ιστορικογεωγραφικά / Historicogeographica τ. 16-17 (2018) 30-35
Η παρουσία των Ελλήνων ή ελληνόφωνων στην Κεντρική Ασία και Ινδία, ιδιαίτερα με τη διάλυση των ελληνιστικών κρατών βόρεια και νότια του Ινδικού Καυκάσου (Ινδοκούς) έχει πολύ λίγο μελετηθεί. Κύρια αιτία είναι η μη ύπαρξη πηγών, αφού με την κατάλυση της ελληνικής εξουσίας έπαυσε να υπάρχει η σπουδαιότερη πηγή, όπου στηρίζονται οι ελληνοβακτριανές και ελληνοϊνδικές πηγές, τα νομίσματα. Τα αναφερόμενα σε ντόπιες κεντροασιατικές ή ινδικές, καθώς και σε δυτικές, ελληνολατινικές, πηγές είναι πάρα πολύ λίγα και αποσπασματικά. Έτσι, είναι ευπρόσδεκτες οι πληροφορίες που μας δίνουν ορισμένες κινεζικές, και μάλιστα πολύ μεταγενέστερες, πηγές, λίγες και αυτές αλλά πολύτιμες.
Στη μικρή αυτή ανακοίνωση, θα στηριχτούμε κυρίως στις πηγές αυτές, βάσει των οποίων μπορούμε να βγάλουμε ορισμένα συμπεράσματα, μολονότι οι επιφυλάξεις δε λείπουν. Πρόκειται για υλικό που διαπραγματευόμαστε στις τελευταίες μας μελέτες κυρίως για την Fu-lin, δηλαδή Ρώμη της Κεντρικής Ασίας, μια περιοχή με κάποια, καθώς φαίνεται, κρατική ή πιθανότερα αυτόνομη υπόσταση, που συναντάται σε πολύ μεταγενέστερες κινεζικές και εμμέσως και κεντροασιατικές πηγές(1) και είναι, τουλάχιστον ως προς το όνομα, αποτέλεσμα της ύπαρξης των παλιών ελληνιστικών κρατών της Βακτρίας και Ινδίας, καθώς και της νέας πραγματικότητας του μεσαίωνα, της παρουσίας δηλαδή του Ρωμαϊκού κράτους, του Βυζαντίου, ως μεγάλης αυτοκρατορίας, που διαδέχθηκε τα ελληνιστικά κράτη στη Δύση. Το Βυζάντιο είχε αναπτύξει διπλωματική δραστηριότητα με την Κεντρική Ασία και Κίνα, που του προσέδωσε κύρος, περισσότερο κατά τον 7ο και 8ο αιώνα, εποχή αγώνων του με τους απειλητικούς, για Δύση και Ανατολή, Άραβες(2).
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ (6 σελίδες)
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
(1) É. Chavames, Notes additionelles sur les Tou-Kiue (Turcs) occidentaux, recueillis et commentés suivis des notes additionelles, T’oung Pao, 5 (1904) σ.9. I. Harmatta- B.A. Litvinsky, Tocharestan and Gandhara under Western Türk rule (650-750), στο History of Civilizations of Central Asia, τομ.3, Crossroads of Civilizations, Paris 1966, 380. H. Humbach, Phrom Gesar and the Bactrian Rome, στο: Ethnologie und Geschichte, Festschrift für Karl Jettmar, έκδ. P. Snoy, Wiesbaden 1983, 305.
(2) Μ. Κορδώση, Η Ρώμη του Ινδικού Καυκάσου στις ασιατικές πηγές και η σχέση της με την Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία (Βυζάντιο), Aureus, Τόμος τιμητικός στον Ε. Χρυσό, Αθήνα 2014, σ.403 κ.ε.
