Στην τρέχουσα αρθρογραφία είναι κοινός τόπος ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική καθοδηγείται από το ισραηλινό λόμπι και ότι ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, ο Νετανιάχου, «σέρνει από την μύτη» τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Ότι, επίσης, το Ισραήλ προωθεί ανεμπόδιστο τους μεγαλοϊδεατικούς του στόχους και ότι συνολικά αποβλέπει στην εκ βάθρων αναμόρφωση της Μέσης Ανατολής σύμφωνα με τα συμφέροντα του.
Ευάγγελος Κοροβίνης – 21/10/2024 – ΑΝΤΙΦΩΝΟ
Απέναντι στην παραπάνω πλειοψηφούσα άποψη εγείρεται μια άλλη, εκ διαμέτρου αντίθετη. Ότι, δηλαδή, οι ΗΠΑ κυριαρχούμενες από τους νεοσυντηρητικούς (μια ομάδα στελεχών με μακρόχρονη και διακομματική εμπλοκή στην χάραξη και την προώθηση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής ) αξιοποιούν την φιλοπόλεμη προθυμία του Ισραήλ για να προωθήσουν τους στόχους των στην Μέση Ανατολή. Οι ΗΠΑ μόνον φραστικά παίρνουν ενίοτε αποστάσεις από το Ισραήλ ενώ, έστω και υπογείως, ενορχηστρώνουν όλες τις ενέργειες του. Το Ισραήλ με άλλα λόγια δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα εργαλείο των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με μια τρίτη άποψη,τώρα, η αμερικανική εξωτερική πολιτική δίνει την εντύπωση ότι αντιδρά στα γεγονότα παρά τα διαμορφώνει, ότι καθοδηγείται από έναν αυτόματο πιλότο. Γενικώτερα, σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, η Pax Americana βρίσκεται στην δύση της και τα όποια σχέδια των ΗΠΑ για την Μέση Ανατολή πρόκειται να ναυαγήσουν, όπως ναυαγούν στην Ουκρανία.
Υπάρχουν ενδείξεις υπέρ και των τριών αυτών απόψεων, συμπερλαμβανόμενης και μιας τέταρτης, την οποία υιοθετεί και ο γράφων. Σύμφωνα με αυτήν την άποψη οι ΗΠΑ και το Ισραήλ είναι εταίροι και σύμμαχοι με ατζέντες και οράματα που δεν ταυτίζονται μεν πλήρως, άλλα όμως συγκλίνουν και συντονίζονται σε μεγάλο βαθμό. Στην πράξη οι δυο εταίροι βρίσκουν κάθε φορά κοινό έδαφος συνεννόησης, καθώς το μεν Ισραήλ έχει ανάγκη την πολιτική κάλυψη και την στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που τού παρέχει η Αμερική, ενώ η τελευταία αξιοποιεί την προθυμία των ισραηλινών να πολεμήσουν καταβάλλοντας τον απαραίτητο « φόρο αίματος», που μετα τον πόλεμο στο Βιετνάμ οι Αμερικανοί πολίτες αρνούνται να καταβάλουν.
***
Ο μεγάλος κίνδυνος για το Ισραήλ και τις ΗΠΑ είναι να παραταθούν οι συγκρούσεις και να μετατραπούν σε έναν μακρό πόλεμο φθοράς σε πολλά μέτωπα. Ένας παρατεταμένος πόλεμος φθοράς θα παρεμποδίσει την προσπάθεια του Ισραήλ να ξεκαθαρίσει σχετικά γρήγορα τους λογαριασμούς του με όλους σχεδόν τους εχθρούς του και να διασπάσει την περικύκλωση του από τους πληρεξουσίους του Ιράν (Χαμάς, Χεζμπολλάχ, Χούτι κ.λπ.). Οι μακρόχρονοι πόλεμοι φθοράς έχουν δυσβάσταχτο κόστος για αναπτυγμένες οικονομίες όπως αυτή του Ισραήλ, ενώ εξαντλούν την διάθεση για καταβολή «φόρου αίματος και χρήματος». Για τους λόγους αυτούς, για να επιτύχει δηλαδή μια σχετικά γρήγορη νίκη σε όλα τα μέτωπα, το Ισραήλ βομβαρδίζει αδίστακτα και αμάχους στην Παλαιστίνη και τον Λίβανο.
Προοπτικά, πάντως, διακαής πόθος των Αμερικάνων και των Ισραηλινών είναι η αλλαγή καθεστώτος στο ίδιο το Ιράν. Η αντιπαλότητα με το Ιράν εντάθηκε σταδιακά ύστερα από την ισλαμική επανάσταση στην χώρα αυτή το 1979. Ιστορικά,μετά την διάλυση της οθωμανικής αυτοκρατορίας,κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, η αρχιτεκτονική ασφαλείας στην Μέση Ανατολή καθορίζονταν πλέον από τους Μεγάλους της εποχής. Πιο πρόσφατα, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, οι ΗΠΑ μονοπώλησαν για ένα διάστημα τον έλεγχο της περιοχής. Από ένα σημείο και πέρα όμως το Ιράν και οι σύμμαχοι του ανεδείχθησαν ως σημαντική περιφερειακή δύναμη ικανή να αποδυναμώσει την αμερικανική επιρροή στην Μέση Ανατολή. Η αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας ενίσχυσε περαιτέρω την θέση του Ιράν.
Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους η σύγκρουση με το Ιράν δεν αποτελεί απλώς μια τοπικού χαρακτήρα διαμάχη, όπως πιθανόν πιστεύουν ορισμένοι. Έχει ευρύτερες γεωπολιτικές διαστάσεις, καθώς το Ιράν αποτελεί στρατηγικό εταίρο της Ρωσίας και της Κίνας. Είναι σαφές ότι η παγκόσμια ισορροπία ισχύος θα επηρεαστεί όχι μόνον από την έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και από τις συγκρούσεις στην Μέση Ανατολή.
Τα γεγονότα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής αφορούν και την Ελλάδα. Μπορεί να προκύψει κατ’ αρχήν μια νέα προσφυγική και ενεργειακή κρίση. Επιπροσθέτως στην Γάζα, την Δυτική Όχθη και τον Λίβανο κατοικούν εκατοντάδες χιλιάδες ορθόδοξοι χριστιανοί. Έχουμε χρέος να τους συμπαρασταθούμε ποικιλότροπα ώστε να ανανεώσουμε τους δεσμούς μας με τους πληθυσμούς αυτούς και να αποκτήσουμε πολύτιμο ηθικό κεφάλαιο στην περιοχή.
Πηγές
The Israel lobby and the U.S foreign policy. By John J. Mearsheimer and Stephen M. Walt. Penguin Books Ltd. June 26,2008.
Gilbert Doctorow: The United States is directing the Israeli war. Judging Freedom-Judge Napolitano. You Tube.5 Oct.2024.
Who is in charge of U.S foreign policy? By Philip Giraldi.Unz Review. October 10, 2024.