Γράφει ο Ηλίας Αναγνωστάκης
Αν η ναυμαχια της Σαλαμινας (480) υπηρξε σωτηρια για τον Ελληνισμο, αυτη της Χιου (201) υπηρξε ολεθρια, και με βαρυτατες συνεπειες για το Ελληνικο Εθνος, αν και σχεδον καθολου γνωστη στο ευρυ κοινο. Πραγματι, ηδη απο 205 πΧ, ο Φιλιππος ο Ε’ που αν και γενναιος, ηταν εξαιρετικα κοντοφθαλμος και αυτος, οπως σχεδον ολοι οι Ελληνες ηγετες της εποχης, ειχε βαλθει να εκτοπισει τους Πτολεμαιους απο την Ν.Α Μικρα Ασια, οσο και απο την περιοχη της Καριας, κατι που ερχοταν σε πληρη αντιθεση με τα συμφεροντα των Ροδιων στην περιοχη, και φυσικα του ακομα πιο κοντοφθαλμου, αν οχι πρακτορα των Ρωμαιων, Βασιλεως της Περγαμου Ατταλου.
Ο Φιλιππος ειχε προετοιμαστει μεθοδικα για αυτο το σκοπο, και ειχε προβει σε μεγαλες ετοιμασιες, δημιουργωντας εναν μεγαλο στολο 230 σκαφων που αποτελουταν απο 53 καταφρακτα σκαφη ( μια δεκηρη, μια εννηρη, μια επτηρη, μια εξηρη και 49 πεντηρεις) 30 τριηρεις, και 150 “Λεμβους” και φυσικα την γιγαντια Δεκαεξηρη, την “Ισθμια” (η οποια δεν ταξιδευε και πολυ, παρα διατηρουταν για λογους γοητρου) Ηταν ενας μεγαλος στολος, αλλα οχι αρκετος για εμπλοκη του Φιλιππου σε πολεμο σε πολλα μετωπα ταυτογχρονα, κατασταση που επιβαρυνθηκε σε αφανταστο βαθμο, λογω της απροβλεπτης εισοδου της Ρωμης στα Ελληνικα πραγματα.
Οπως και αν ειναι, και οι δυο αντιπαλοι επιζητουσαν συγκρουση, που εγινε τελικα στα ανοικτα της Χιου. Οι Περγαμηνοι και Ροδιοι συμμαχοι διεθεταν λιγοτερα σκαφη (100) αλλα ειχαν βαρυτερες μοναδες και καλυτερη ναυτικη καταρτιση απο τους Μακεδονες του Φιλιππου Ε’. Σε καθε περιπτωση, οι δυο στολοι συγκρουστηκαν μανιασμενα στα ανοικτα της Χιου, και μετα απο λυσσωδη, 8ωρη συγκρουση οπου οι εμβολισμοι απο και προς στα τεραστια σκαφη επεφταν βροχη, οι συμμαχοι επικρατησαν, τερματιζοντας τα σχεδια του Φιλιππου για κατι καλο στο Αιγαιο.
Οι Μακεδονες εχασαν την ναυαρχιδα τους ( Μια δεκηρη), μια εννηρη, μια επτηρη, μια εξηρη, 20 πεντηρεις και 65 λεμβους βυθισμενες, 3 κυριευθεισες τριηρεις (94 σκαφη, δηλαδη ο μισος στολος), 6.000 ανδρες νεκρους και 3.000 αιχμαλωτους, ενω οι Περγαμηνοι και οι Ροδιοι μολις 130 ανδρες και 9 σκαφη ( Μια οκτηρης, 4 πεντηρεις, 2 τετρηρεις, μια τριηρη, μια τριημιολια).
Ο Φιλιππος ηταν χαλια ψυχολογικα, γιατι αυτος ο στολος ειχε δημιουργηθει με πολυ κοπο, οπως και η στρατολογηση των πληρωματων. Ουτε αυτος ομως, ουτε ειδικα οι Ροδιοι και Περγαμηνοι, ειχαν καταλαβει οτι αυτη η μακεδονικη ηττα ανοιξε τον δρομο στους Ρωμαιους για να μεταφερουν απροσκοπτα ανδρες και εφοδια στην Ελλαδα μεσω της Ανδριατικης και το Ιονιου, να κυριαρχησουν στην θαλασσα, κατι που δεν θα γινοταν επ’ουδενι αν ο Φιλιππος διατηρουσε ακεραιο τον στολο του…
